Η διαπραγματευτική διαδικασία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εισέρχεται σε μια από τις πιο εύθραυστες φάσεις της, καθώς το σκάνδαλο διαφθοράς που ξέσπασε στο Κίεβο απειλεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία της ουκρανικής πλευράς την ώρα που οι συνομιλίες φτάνουν σε κρίσιμο σημείο. Ο νέος επικεφαλής της ουκρανικής ομάδας, Ρουστέμ Ούμεροφ, βρέθηκε απροσδόκητα στο επίκεντρο, μετά την παραίτηση του μέχρι τώρα διαπραγματευτή Αντρίι Γερμάκ, ο οποίος αποχώρησε λόγω έφοδου των αρχών για υπόθεση διαφθοράς στο διαμέρισμά του.
Η ουκρανική αντιπροσωπεία συναντήθηκε στη Φλόριντα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, τον στενό απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ — μια συνάντηση που φιλοξενήθηκε στο ιδιωτικό γκολφ κλαμπ Shell Bay.
Το σκάνδαλο που «πληγώνει» την ουκρανική αξιοπιστία
Οι αποκαλύψεις για την υπόθεση Γερμάκ έχουν δημιουργήσει βαθιά ανησυχία στο Κίεβο και στο εξωτερικό. Ο ίδιος υπήρξε ο στενότερος συνεργάτης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και το γεγονός ότι βρίσκεται υπό έρευνα για διαφθορά αποτελεί πλήγμα σε μια στιγμή που η Ουκρανία χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να εμφανίζεται αξιόπιστη και ενωμένη. Ο Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε ότι το σκάνδαλο «δεν βοηθά» τις συνομιλίες, τονίζοντας πως επιβαρύνει μια ήδη εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία.
Η αμερικανική αντιπροσωπεία κατευθύνεται στη Μόσχα
Παράλληλα με την κρίση στο Κίεβο, οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για μια ιδιαίτερα ευαίσθητη αποστολή στη Μόσχα. Οι Γουίτκοφ και Κούσνερ θα συναντηθούν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος δεν έχει κρύψει την πρόθεσή του να αξιοποιήσει τις πρόσφατες αποκαλύψεις για να ενισχύσει τις κατηγορίες του κατά της ουκρανικής κυβέρνησης.
Στην ουκρανική πρωτεύουσα επικρατεί ανησυχία ότι οι δύο Αμερικανοί απεσταλμένοι μπορεί να επηρεαστούν από τα επιχειρήματα της Ρωσίας, «γέρνοντας» προς μια πιο ευνοϊκή για τη Μόσχα συμφωνία. Η ανησυχία αυτή εντείνεται από το γεγονός ότι τόσο ο Γουίτκοφ όσο και ο Κούσνερ θεωρούνται κοντά στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς, ο οποίος υποστηρίζει πως ο «ρεαλισμός» επιβάλλει αναγνώριση του ρωσικού στρατιωτικού πλεονεκτήματος στο πεδίο.
Διαφορετικές γραμμές στον Λευκό Οίκο
Σε αντίθεση με τη γραμμή Βανς–Γουίτκοφ–Κούσνερ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο εκφράζει μια πιο φιλοουκρανική προσέγγιση. Μετά τη συνάντηση στη Φλόριντα, τόνισε πως «μένει ακόμη δουλειά», αναγνωρίζοντας τη δυσκολία επίτευξης συμφωνίας. Ωστόσο, δεν θα είναι παρών στη Μόσχα — και αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό κενό στις ισορροπίες.
Η εμπλοκή του Γουίτκοφ στη διαρροή τηλεφωνικής συνομιλίας με τον σύμβουλο του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, όπου φέρεται να τον συμβούλευε για το πώς να διαχειριστεί τον Τραμπ, ενίσχυσε την κριτική ότι δεν διατηρεί ουδέτερη στάση. Το γεγονός ότι έχει ταξιδέψει στη Ρωσία πέντε φορές φέτος, χωρίς να έχει επισκεφθεί το Κίεβο ούτε μία, προσθέτει στις ανησυχίες.
Το διαπραγματευτικό σχέδιο και οι τριγμοί
Οι δύο απεσταλμένοι είχαν διαμορφώσει το αρχικό αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων, που προέβλεπε επένδυση 100 δισ. δολαρίων από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας — με τις ΗΠΑ να αποσπούν το 50% των κερδών. Η Ευρώπη, με τη σειρά της, καλούνταν να συνεισφέρει επίσης 100 δισ., χωρίς ανάλογη απόδοση.
Μετά τις εντονότατες αντιδράσεις από την ουκρανική πλευρά, ο Ρούμπιο παρενέβη μειώνοντας το σχέδιο σε 19 σημεία και αφήνοντας τις πιο δύσκολες αποφάσεις στους προέδρους των χωρών. Η προειδοποίησή του ότι «υπάρχει πολλή δουλειά μπροστά» δείχνει πόσο μακριά βρίσκεται ακόμη μια τελική συμφωνία.
Αυξανόμενος φόβος στο Κίεβο
Το πρόβλημα για την Ουκρανία είναι πως, όταν φτάσει η ώρα να ακουστεί η άποψη της άλλης πλευράς, ο Ρούμπιο δεν θα βρίσκεται στο δωμάτιο. Οι Sunday Times εκτιμούν ότι μοιάζει απίθανο ο Πούτιν να αφήσει τους Αμερικανούς συνομιλητές του να φύγουν από τη Μόσχα χωρίς «κάτι χειροπιαστό».
Με το σκάνδαλο διαφθοράς να αποδυναμώνει την ουκρανική θέση, την αμερικανική αντιπροσωπεία να εμφανίζει εσωτερικές αντιφάσεις και τη Μόσχα να επιχειρεί να επεκτείνει την επιρροή της, η επόμενη εβδομάδα ίσως αποδειχθεί καθοριστική για την πορεία των ειρηνευτικών συνομιλιών. Η Ουκρανία βρίσκεται σε μια δύσκολη στιγμή — και τα περιθώρια λάθους στενεύουν επικίνδυνα.