Η ιστορική 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ξεκίνησε με ηχηρά μηνύματα

Γκουτέρες και Μπέρμποκ έθεσαν το πλαίσιο: «Καθοριστικές επιλογές για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα»

Η πρόεδρος της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, Αναλένα Μπέρμποκ, κήρυξε την έναρξη της Γενικής Συζήτησης, σηματοδοτώντας μια ιστορική σύνοδο που συμπίπτει με την επέτειο των 80 χρόνων του Οργανισμού. Αμέσως μετά, τον λόγο πήρε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, καλωσορίζοντας τους ηγέτες του κόσμου και θέτοντας το στίγμα της φετινής διαδικασίας.

«Ο κόσμος σε σταυροδρόμι» – Η παρέμβαση Γκουτέρες

Ο Γκουτέρες χαρακτήρισε την παγκόσμια συγκυρία «κρίσιμο σταυροδρόμι», καλώντας σε «καθοριστικές επιλογές για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Υπενθύμισε ότι το διεθνές σύστημα δημιουργήθηκε ως «ηθική πυξίδα και καταφύγιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα», αλλά σήμερα δοκιμάζεται από πολέμους, ανισότητες και την αδυναμία εφαρμογής του διεθνούς δικαίου.

Αναφερόμενος σε συγκεκριμένες κρίσεις, μίλησε για την Ουκρανία, όπου «η συνεχιζόμενη βία σκοτώνει αμάχους», για το Σουδάν, όπου «πολίτες σφαγιάζονται» και οι γυναίκες υφίστανται απίστευτη βία, και για τη Γάζα, όπου «δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς ούτε η καταστροφή των Παλαιστινίων».

Ο Γενικός Γραμματέας όρισε πέντε προτεραιότητες για τον ΟΗΕ και τα κράτη-μέλη: ασφάλεια, δικαιοσύνη, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολυμέρεια και βιώσιμη ανάπτυξη. Υπογράμμισε ότι «κανένα κράτος δεν μπορεί να σταματήσει μόνο του μια πανδημία ή να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση» και κάλεσε σε συλλογική δράση.

Κλείνοντας, τόνισε ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν «θα καθορίσουν το μέλλον του ΟΗΕ και της διεθνούς κοινότητας για τις επόμενες δεκαετίες».

Μπέρμποκ: «Δεν αποτυγχάνει ο Χάρτης, αλλά η βούληση των κρατών»

Η Αναλένα Μπέρμποκ, στην εναρκτήρια ομιλία της, παρουσίασε με σκληρές εικόνες την παγκόσμια πραγματικότητα: ορφανά στη Γάζα, ηλικιωμένες στην Ουκρανία που κρύβονται από drones, παιδιά στην Αϊτή που φοβούνται να πάνε σχολείο. Θύμισε και τις ξεχασμένες τραγωδίες, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό μέχρι τα προσφυγόπουλα Ροχίνγκια.

Απέρριψε τις κατηγορίες περί αποτυχίας του ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «δεν είναι ο Χάρτης που αποτυγχάνει, αλλά η βούληση των κρατών να τον τηρήσουν». Υπογράμμισε ότι παρά τις αδυναμίες, ο ΟΗΕ παραμένει αναντικατάστατος: εκατομμύρια παιδιά μορφώνονται χάρη στην UNICEF, εκατομμύρια άνθρωποι τρέφονται χάρη στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, ενώ ο ΠΟΥ έχει διαθέσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο εμβόλια.

Η ανάγκη μεταρρυθμίσεων και η διάσταση της ισότητας

Η Μπέρμποκ μίλησε ανοιχτά για την ανάγκη αναδιοργάνωσης του ΟΗΕ, παρουσιάζοντας την πρωτοβουλία UN80 ως «όχι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα». Στήριξε το «Σύμφωνο για το Μέλλον» και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, προειδοποιώντας ότι η αποτυχία τους θα οδηγήσει σε «παγκόσμια αναταραχή».

Παράλληλα, άσκησε κριτική για το γεγονός ότι σε 80 χρόνια ο ΟΗΕ δεν είχε ποτέ γυναίκα Γενική Γραμματέα. «Δεν είναι μόνο ζήτημα ίσης εκπροσώπησης, αλλά και αξιοπιστίας», σημείωσε.

Κάλεσμα για τις επόμενες δεκαετίες

Η πρόεδρος της Συνέλευσης ολοκλήρωσε με μια ιστορική αναφορά: όπως το 1945, έτσι και σήμερα, η ανθρωπότητα βρίσκεται σε σταυροδρόμι. «Να υπερασπιστούμε τις αρχές του Χάρτη μας. Να δείξουμε ότι τα Ηνωμένα Έθνη είναι εδώ: σήμερα, αύριο και για τις επόμενες οκτώ δεκαετίες», τόνισε.

Η έναρξη της 80ής Γενικής Συνέλευσης, με τις παρεμβάσεις Γκουτέρες και Μπέρμποκ, έθεσε ήδη το πλαίσιο: η παγκόσμια κοινότητα καλείται να αποφασίσει αν θα ενισχύσει τον πολυμερή διάλογο ή αν θα βυθιστεί σε έναν νέο κύκλο κρίσεων και αβεβαιότητας.