NewsEdit Απειλή για αγωγή 1 δισ. δολαρίων από τον Αμερικανό πρόεδρο – Παραιτήσεις στην ηγεσία του δικτύου και πολιτικός σεισμός στη Βρετανία
Το BBC, ένας από τους ιστορικότερους και πλέον αξιόπιστους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς στον κόσμο, βρίσκεται αντιμέτωπο με μια από τις σοβαρότερες κρίσεις στην εκατοντάχρονη ιστορία του. Αφορμή στάθηκε η αποκάλυψη ότι το ντοκιμαντέρ «Panorama» παραποίησε με μοντάζ αποσπάσματα ομιλίας του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, παρουσιάζοντας αλλοιωμένα τα λόγια του. Η υπόθεση προκάλεσε πολιτική θύελλα και κλυδωνισμούς στη διοίκηση του οργανισμού, με τον ίδιο τον Τραμπ να απειλεί με αγωγή ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Η αποκάλυψη που προκάλεσε την κρίση
Η αφορμή δόθηκε από έρευνα της εφημερίδας Telegraph, η οποία αποκάλυψε ότι στο επεισόδιο του «Panorama» που μεταδόθηκε τον Οκτώβριο του 2024, λίγο πριν τις αμερικανικές εκλογές, χρησιμοποιήθηκε μονταρισμένο βίντεο από ομιλία του Τραμπ για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021. Το βίντεο έδειχνε τον τότε πρόεδρο να λέει στους υποστηρικτές του «να πολεμήσουμε κολασμένα», χωρίς όμως να περιλαμβάνει την αποστροφή που ακολούθησε: «πορευτείτε ειρηνικά και πατριωτικά για να ακουστούν οι φωνές σας». Τα δύο αποσπάσματα είχαν μάλιστα καταγραφεί με διαφορά σχεδόν μίας ώρας.
Σύμφωνα με εσωτερικό υπόμνημα 19 σελίδων που διέρρευσε στον Τύπο, η εκπομπή «παραπλάνησε πλήρως το κοινό», προκαλώντας πάνω από 500 καταγγελίες τηλεθεατών και έντονη πολιτική αναταραχή.
Η αντίδραση του Τραμπ – Προθεσμία και απειλή αγωγής
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μέσω των νομικών του εκπροσώπων, απέστειλε επιστολή στο BBC απαιτώντας «πλήρη και δίκαιη ανάκληση» του ντοκιμαντέρ έως την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου, στις 5 μ.μ. ώρα Ουάσιγκτον (12:00 ώρα Ελλάδας). «Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης», αναφέρεται χαρακτηριστικά, «ο Πρόεδρος Τραμπ δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να επιβάλει τα νόμιμα και δίκαια δικαιώματά του, περιλαμβανομένης της άσκησης αγωγής για αποζημίωση ύψους τουλάχιστον 1 δισ. δολαρίων».
Ο Τραμπ απέρριψε τη συγγνώμη του BBC, δηλώνοντας ότι το βρετανικό δίκτυο «ενήργησε δόλια και συνειδητά για να παραπληροφορήσει». Από την πλευρά του, το BBC επιβεβαίωσε ότι έχει λάβει την επιστολή και θα απαντήσει «εν ευθέτω χρόνω».
Η εκπρόσωπος του Αμερικανού προέδρου, Καρολάιν Λέβιτ, μίλησε για «εσκεμμένη παραπληροφόρηση» και «100% ψευδείς ειδήσεις», κατηγορώντας το BBC ότι «έγινε εργαλείο πολιτικής προπαγάνδας λίγο πριν τις εκλογές».
Δημόσια συγγνώμη και παραιτήσεις
Ο πρόεδρος του BBC, Σαμίρ Σαχ, παραδέχθηκε ότι η εκπομπή «Panorama» «έδωσε την εντύπωση άμεσης πρόσκλησης για βίαιες ενέργειες» και ζήτησε δημόσια συγγνώμη για τη «λάθος κρίση». Ωστόσο, η κρίση δεν έμεινε εκεί.
Την Κυριακή το βράδυ, ο Γενικός Διευθυντής του οργανισμού, Τιμ Ντέιβι, ανακοίνωσε την παραίτησή του, δηλώνοντας ότι «ως επικεφαλής πρέπει να αναλαμβάνω την ευθύνη». Την ίδια πορεία ακολούθησε και η διευθύνουσα σύμβουλος του ειδησεογραφικού τμήματος, Ντέμπορα Τέρνες, η οποία αναγνώρισε ότι η διαμάχη για το επεισόδιο «προκαλούσε ζημιά σε έναν οργανισμό που αγαπώ».
Αντιδράσεις και πολιτικός αντίκτυπος
Η υπόθεση προκάλεσε έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις στη Βρετανία, με τις αντιδράσεις να ακολουθούν τις γνωστές κομματικές γραμμές.
Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ στήριξε το BBC, δηλώνοντας μέσω εκπροσώπου ότι «δεν θεωρεί τον οργανισμό θεσμικά προκατειλημμένο». Αντιθέτως, η ηγέτιδα των Συντηρητικών, Κέμι Μπάντενοχ, μίλησε για «σειρά σοβαρών αποτυχιών που είναι πολύ βαθύτερες», ζητώντας πλήρη έλεγχο της δημοσιογραφικής λειτουργίας του δικτύου, ιδίως σε ό,τι αφορά την κάλυψη της σύγκρουσης στη Γάζα.
Ο Νάιτζελ Φάρατζ, στενός σύμμαχος του Τραμπ και ηγέτης του δεξιού κόμματος Reform UK, δήλωσε ότι «αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία του BBC». Προειδοποίησε μάλιστα ότι «αν δεν υπάρξει ουσιαστική μεταρρύθμιση, εκατομμύρια Βρετανοί θα αρνηθούν να πληρώσουν το τέλος άδειας που χρηματοδοτεί τον οργανισμό».
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίζα Νάντι, δήλωσε ότι δεν είχε ζητήσει την παραίτηση του Ντέιβι, ωστόσο αναγνώρισε πως «μια σειρά σοβαρών κατηγοριών για προκατάληψη και παραπληροφόρηση» πρέπει να διερευνηθούν. Υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση θα στηρίξει τη μετάβαση σε νέα ηγεσία, επισημαίνοντας ότι «η ανάγκη για αξιόπιστες ειδήσεις είναι σήμερα πιο κρίσιμη από ποτέ».
Η συζήτηση για την προκατάληψη και τη δημόσια χρηματοδότηση
Το σκάνδαλο άνοιξε ξανά τη συζήτηση για το κατά πόσο το BBC παραμένει ένας ουδέτερος, δημόσιος φορέας ενημέρωσης. Ο πρώην επικεφαλής του Radio 4, Μαρκ Ντάμαζερ, υποστήριξε ότι «είναι απόλυτα λάθος να μιλάμε για συστημική προκατάληψη». Αντίθετα, ο Σερ Κρεγκ Όλιβερ, επίσης πρώην στέλεχος του BBC, τόνισε ότι «το πρόβλημα βρίσκεται στη διακυβέρνηση του οργανισμού» και πως «η διοίκηση άργησε επικίνδυνα να αναλάβει δράση».
Παράλληλα, το περιστατικό επανέφερε στο προσκήνιο τη διαμάχη γύρω από το τέλος άδειας, τη βασική πηγή χρηματοδότησης του οργανισμού, με ολοένα και περισσότερους πολίτες να ζητούν την κατάργησή του.
Ένα πλήγμα στην αξιοπιστία
Η υπόθεση του «Panorama» εξελίσσεται σε κρίσιμο τεστ για το μέλλον του BBC, που ήδη αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις σε μια εποχή ψηφιακού κατακερματισμού και διασποράς παραπληροφόρησης. Η αναξιοπιστία, ακόμη και σε ένα μόνο θέμα, μπορεί να έχει τεράστιο κόστος για έναν δημόσιο θεσμό που στηρίζεται στην εμπιστοσύνη του κοινού.
Όπως σημειώνει η Daily Mail, «το BBC βρέθηκε στο επίκεντρο της πιο επικίνδυνης κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, σε μια περίοδο όπου η έννοια της αλήθειας βρίσκεται υπό συνεχή αμφισβήτηση».
Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, το διακύβευμα για το BBC δεν είναι μόνο η αποκατάσταση της φήμης του, αλλά η ίδια η επιβίωση του ως θεσμού δημόσιας ενημέρωσης μέσα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης πολιτικής πόλωσης και δυσπιστίας απέναντι στα μέσα ενημέρωσης.