Ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή και τεχνολογική τους συνεργασία άνοιξαν Ηνωμένες Πολιτείες και Ιαπωνία, με την υπογραφή ενός πλαισίου συμφωνίας που στοχεύει στη διασφάλιση της προμήθειας κρίσιμων ορυκτών και σπάνιων γαιών.
Η συμφωνία υπεγράφη στο Τόκιο, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πραγματοποιεί περιοδεία στην Ασία με έμφαση στην οικονομική ασφάλεια και την τεχνολογική αυτάρκεια της Δύσης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, το νέο πλαίσιο προβλέπει στενή συνεργασία Ουάσιγκτον και Τόκιο στην εξόρυξη, επεξεργασία και εμπορία σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών που χρησιμοποιούνται σε πλήθος τεχνολογικών εφαρμογών – από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, έως τα προηγμένα ηλεκτρονικά και τα αμυντικά συστήματα.
Απάντηση στην κυριαρχία της Κίνας
Η συμφωνία έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης γεωοικονομικής έντασης, λίγες ημέρες μετά την απόφαση της Κίνας να επιβάλει νέους ελέγχους στις εξαγωγές τεχνολογιών που συνδέονται με τις σπάνιες γαίες. Το Πεκίνο επεξεργάζεται σήμερα πάνω από το 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων, γεγονός που του προσδίδει τεράστια επιρροή στις αλυσίδες παραγωγής κρίσιμων υλικών.
Η Ουάσιγκτον, από την πλευρά της, διαθέτει μόλις ένα ενεργό ορυχείο σπάνιων γαιών και επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη βιομηχανική της βάση σε τομείς υψηλής τεχνολογίας. Για την Ιαπωνία, η συμφωνία εντάσσεται στη στρατηγική της να θωρακίσει την παραγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και να εξασφαλίσει ενεργειακή ανεξαρτησία.
Οικονομικά εργαλεία και επενδύσεις
Η συνεργασία θα υλοποιηθεί μέσω συντονισμένων επενδύσεων και οικονομικών εργαλείων, με στόχο τη δημιουργία «ποικιλόμορφων, δίκαιων και υψηλής ρευστότητας αγορών» για κρίσιμα ορυκτά, όπως αναφέρει ο Λευκός Οίκος. Παράλληλα, οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να απλοποιήσουν τις διαδικασίες αδειοδότησης για νέες εξορυκτικές και επεξεργαστικές μονάδες, επιταχύνοντας την ανάπτυξη ενός ανθεκτικού συστήματος εφοδιασμού.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης την αντιμετώπιση «μη αγοραίων πολιτικών και αθέμιτων εμπορικών πρακτικών», καθώς και τη δυνατότητα δημιουργίας κοινών αποθεμάτων για περιπτώσεις κρίσης ή διαταραχών στην αγορά.
Συντονισμός με διεθνείς εταίρους και επόμενα βήματα
Η Ουάσιγκτον και το Τόκιο θα επιδιώξουν τη συνεργασία με άλλες χώρες που διαθέτουν κρίσιμα κοιτάσματα ή προηγμένες τεχνολογίες επεξεργασίας, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Νότια Κορέα. Στόχος είναι η συγκρότηση ενός ευρύτερου δικτύου χωρών που θα διασφαλίζει τη σταθερότητα της παγκόσμιας αγοράς σπάνιων γαιών.
Η υπογραφή της συμφωνίας πραγματοποιείται μία ημέρα πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, γεγονός που δίνει στην κίνηση σαφές γεωπολιτικό βάρος. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο «οικονομικής ασφάλειας» με συμμάχους της περιοχής, προετοιμάζοντας το έδαφος για έναν ανταγωνισμό που δεν περιορίζεται πλέον στη στρατιωτική ισχύ, αλλά εκτείνεται στα ορυκτά, την τεχνολογία και την ενέργεια του μέλλοντος.