NewsEdit Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζητά από την Ουκρανία να εγκαταλείψει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς, να παραιτηθεί από την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ, να παραμείνει ουδέτερη και να αποκλείσει την παρουσία δυτικών στρατευμάτων στο έδαφός της, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν τις προθέσεις του Κρεμλίνου και μίλησαν στο Reuters.
Οι όροι αυτοί αποτέλεσαν το κεντρικό θέμα της συνάντησης που είχε ο Πούτιν με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα, στην πρώτη ρωσοαμερικανική σύνοδο κορυφής μετά από τέσσερα χρόνια. Η τριωρη συνάντηση, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά τις προϋποθέσεις για έναν πιθανό συμβιβασμό. Μετά τη σύνοδο, ο Πούτιν εμφανίστηκε αισιόδοξος για την προοπτική ειρήνης, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες.
Οι νέες προτάσεις Μόσχας
Το Κρεμλίνο έχει προσαρμόσει τις αρχικές του απαιτήσεις. Ενώ το καλοκαίρι του 2024 ζητούσε πλήρη παραχώρηση των τεσσάρων επαρχιών που ισχυρίζεται ότι ανήκουν στη Ρωσία –Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια– τώρα εστιάζει αποκλειστικά στο Ντονμπάς.
Ο Πούτιν απαιτεί την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από τις περιοχές που ελέγχει η Ουκρανία στο ανατολικό μέτωπο. Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία θα παγώσει τις γραμμές στο μέτωπο της Χερσώνας και της Ζαπορίζια. Αμερικανικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η Ρωσία ελέγχει το 88% του Ντονμπάς και το 73% των επαρχιών Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Ως μέρος της συμφωνίας, η Μόσχα εμφανίζεται πρόθυμη να αποσυρθεί από μικρές περιοχές που κατέχει στις περιφέρειες Χάρκοβο, Σούμι και Ντνιπροπετρόφσκ. Οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν επίσης μόνιμη εγκατάλειψη της ουκρανικής φιλοδοξίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, νομικά δεσμευτική υπόσχεση της Συμμαχίας ότι δεν θα επεκταθεί περαιτέρω ανατολικά, περιορισμούς στον ουκρανικό στρατό και ρητή απαγόρευση ανάπτυξης δυτικών ειρηνευτικών δυνάμεων.
Η θέση του Κιέβου
Η ουκρανική ηγεσία έχει απορρίψει επανειλημμένα οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι το Ντονμπάς αποτελεί «οχυρό» που περιορίζει τη Ρωσία και ότι η εγκατάλειψή του θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία για το κράτος. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ παραμένει συνταγματικά κατοχυρωμένος στόχος, ενώ ο Ζελένσκι τόνισε ότι η Μόσχα δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει για τη Συμμαχία. Η Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ δεν έχουν απαντήσει άμεσα στις ρωσικές προτάσεις.
Ο Τραμπ εμφανίζεται αποφασισμένος να μείνει στην ιστορία ως «πρόεδρος της ειρήνης» και έχει αναλάβει να μεσολαβήσει για συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι, με πιθανότητα τριμερούς συνόδου ΗΠΑ–Ρωσίας–Ουκρανίας. «Πιστεύω ότι ο Πούτιν θέλει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Είμαι βέβαιος ότι θα το λύσουμε», δήλωσε.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε πως ο Πούτιν είναι πρόθυμος να συναντήσει τον Ζελένσκι, αλλά αμφισβήτησε τη νομιμοποίησή του, λόγω της λήξης της θητείας του τον Μάιο του 2024 χωρίς νέες εκλογές εξαιτίας του πολέμου. Το Κίεβο απαντά ότι ο Ζελένσκι παραμένει νόμιμος πρόεδρος. Ηγέτες της Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας εκφράζουν αμφιβολίες για τις ειρηνευτικές προθέσεις του Πούτιν.
Σενάρια για τις εγγυήσεις ασφάλειας
Σύμφωνα με πηγές του Reuters, ο απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία της συνόδου. Στις 6 Αυγούστου συναντήθηκε με τον Πούτιν στη Μόσχα, όπου τέθηκαν οι γραμμές ενός πιθανού συμβιβασμού.
Στα τραπέζι βρίσκονται διάφορα σενάρια για τις εγγυήσεις ασφάλειας της Ουκρανίας: Τριμερής συμφωνία Ρωσίας–Ουκρανίας–ΗΠΑ, που θα μπορούσε να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ή επιστροφή στις συζητήσεις της Κωνσταντινούπολης το 2022, με ουδετερότητα της Ουκρανίας έναντι εγγυήσεων ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α. Όπως ανέφερε μία πηγή, «υπάρχουν δύο επιλογές: ειρήνη ή πόλεμος· και αν δεν υπάρξει ειρήνη, τότε θα υπάρξει περισσότερος πόλεμος».