Για πρώτη φορά μετά από πάνω από μια δεκαετία, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται αντιμέτωπη με πρόταση μομφής.
Παρότι οι πιθανότητες να περάσει η πρόταση είναι μικρές, η πρωτοβουλία αντανακλά την αυξανόμενη πολιτική ένταση στους κόλπους της Ε.Ε. και τη ρευστότητα στις παραδοσιακές συμμαχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Μια δύσκολη εβδομάδα για την Επιτροπή
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ετοιμάζεται να δώσει εξηγήσεις ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, τη Δευτέρα. Η δημόσια συζήτηση για τη διακυβέρνησή της θα ανοίξει τον δρόμο για την ψηφοφορία επί της πρότασης μομφής, η οποία, σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες, αναμένεται να διεξαχθεί την Πέμπτη 10 Ιουλίου. Η έκβαση είναι αβέβαιη, ωστόσο το πολιτικό μήνυμα είναι ήδη ηχηρό.
Αφορμή το σκάνδαλο με την Pfizer
Η πρόταση μομφής κατατέθηκε από τον Ρουμάνο ευρωβουλευτή Γκεόργκε Πιπέρεα, επικαλούμενος τις αποκαλύψεις για τις μυστικές συνομιλίες της φον ντερ Λάιεν με τον CEO της Pfizer, Άλμπερτ Μπούρλα, την περίοδο των διαπραγματεύσεων για τα εμβόλια κατά της COVID-19. Το ζήτημα, γνωστό και ως Pfizergate, προκάλεσε σοβαρές αιχμές για έλλειψη διαφάνειας, ενώ το Δικαστήριο της ΕΕ καταδίκασε την Επιτροπή επειδή αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τα επίμαχα μηνύματα.
Η πρόταση υπογράφεται από 73 ευρωβουλευτές —μία μόλις παραπάνω από το απαιτούμενο όριο του 10%— και προέρχεται κυρίως από τις δεξιές και ακροδεξιές ομάδες του Κοινοβουλίου. Η επικύρωση των υπογραφών βρίσκεται σε εξέλιξη και, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, η διαδικασία θα ξεκινήσει επίσημα τις επόμενες ημέρες.
Συμμαχίες υπό δοκιμασία
Το πολιτικό ρήγμα δεν περιορίζεται στα κόμματα της ακροδεξιάς. Εσωτερικές αντιδράσεις αναπτύσσονται και στο εσωτερικό της ευρύτερης κεντρώας συμμαχίας που στήριξε την εκλογή της φον ντερ Λάιεν. Οι Φιλελεύθεροι της ομάδας Renew και οι Σοσιαλιστές του S&D απειλούν πλέον ανοιχτά με αποχώρηση από τη συνεργασία, επικαλούμενοι τις πρόσφατες επιλογές της Επιτροπής.
Αιχμή του δόρατος αποτελεί η απόφαση της Κομισιόν να αποσύρει την Οδηγία για τους ψευδείς περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς («Green Claims»), που στόχευε στην καταπολέμηση του λεγόμενου greenwashing. Η απόσυρση χειροκροτήθηκε από την ακροδεξιά, αλλά προκάλεσε έντονη δυσφορία στο κέντρο και την κεντροαριστερά.
Η ακροδεξιά και η Πράσινη Συμφωνία
Οι επικριτές της φον ντερ Λάιεν την κατηγορούν ότι επιχειρεί να προσεγγίσει την ακροδεξιά, αγνοώντας τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει απέναντι στις δυνάμεις της φιλοευρωπαϊκής πλειοψηφίας. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), από το οποίο προέρχεται, έχει επανειλημμένα συμπλεύσει με συντηρητικές και εθνικιστικές δυνάμεις σε καίρια θέματα, από την τεχνητή νοημοσύνη και τις πατέντες έως τη χρηματοδότηση ΜΚΟ και την περιβαλλοντική νομοθεσία.
«Αν αποσύρει το νομοσχέδιο για το greenwashing, θα θεωρήσουμε ότι υπονομεύει τη φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία», προειδοποίησε η επικεφαλής των Φιλελεύθερων, Βαλερί Χαγέρ.
Ρωγμές στο φιλοευρωπαϊκό μέτωπο
Οι παραδοσιακές συμμαχίες που διαμορφώνουν την ευρωπαϊκή ατζέντα τρίζουν. Παρά τις διαβεβαιώσεις του ΕΛΚ, η αποδυνάμωση της συνεργασίας με τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους ενδέχεται να παραλύσει τη νομοθετική λειτουργία της Ε.Ε.
«Στο σκάνδαλο με την Pfizer την καλύψαμε. Αν συνεχιστεί έτσι, θα πάψουμε να την προστατεύουμε», δήλωσε αξιωματούχος της Renew.
Η πρόεδρος των Σοσιαλιστών Ιράτσε Γκαρθία προειδοποίησε πως η Επιτροπή κινδυνεύει να χάσει τη στήριξη του πολιτικού της πυρήνα: «Οφείλει να κατανοήσει τη σημασία της συμμαχίας που τη στηρίζει και τις δεσμεύσεις που αυτή συνεπάγεται».
Δύσκολη η υπερψήφιση, αλλά ισχυρό το πολιτικό μήνυμα
Για να περάσει η πρόταση μομφής απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία δύο τρίτων των ευρωβουλευτών, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο. Παρ’ όλα αυτά, η πρόκληση αυτή, έστω κι αν αποτύχει, αποτελεί ισχυρό πλήγμα στην πολιτική αξιοπιστία της φον ντερ Λάιεν και στην εσωτερική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο όχι μόνο για την επιβίωση της σημερινής ηγεσίας της Επιτροπής, αλλά και για τη διαμόρφωση των νέων ισορροπιών εντός του ευρωπαϊκού πολιτικού τοπίου.
- Ξενοφών Κοντιάδης: «Η άσκηση δίωξης σε υπουργούς ή υφυπουργούς για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση δεν χρειάζεται άδεια της Βουλής»
- Στο στόχαστρο η φον ντερ Λάιεν: Πρόταση μομφής και απειλή πολιτικής κρίσης στην Ε.Ε.
- Φρανσουάζ Ιβέρ / Οι πολλαπλές στροφές της Μέτε Φρέντερικσεν
- Αίθριος καιρός με καύσωνα έως 37 βαθμούς την Πέμπτη – Μικρή άνοδος της θερμοκρασίας από Παρασκευή
- Καλοκαιρινές πρεμιέρες και επανεκδόσεις στον κινηματογράφο: Από το «Jurassic World: Αναγέννηση» στο «Το 47»