NewsEdit Του Διευθυντή Ερευνών της OPINION POLL – Πολιτικού Αναλυτή Ζαχαρία Ζούπη
Αποχαιρετούμε το 2025 με ένα πολιτικά ρευστό σκηνικό. Στην πρόσφατη τελευταία δημοσκόπηση της OPINION POLL για το ΑCTION 24. Μπορεί οι βελόνες να μην κινούνται, αλλά οι αναποφάσιστοι βρίσκονται στο 18.3% και η γκρίζα ζώνη αισίως φτάνει το 25.9%. Μαζί μ΄αυτά τα δεδομένα, υπάρχουν και τρία νέα κόμματα στα σκαριά (Τσίπρα, Σαμαρά, Καρυστιανού). Μπαίνουμε επομένως στην τελευταία χρονιά – αν δεν είναι και η ίδια εκλογική χρονιά- πριν τις εκλογές με μεγάλες εκκρεμότητες και σημαντικά ερωτηματικά.
Ωστόσο υπάρχουν κάποια ενδιαφέροντα δεδομένα, τα οποία έχουν προκύπτουν και από την φετινή έρευνα Δεκεμβρίου, αλλά πολύ περισσότερο από την σύγκριση των επιδόσεων των κομμάτων από τον περσινό Δεκέμβριο, μέχρι σήμερα. Γιατί έχει μεγάλη αξία να βλέπουμε από μήνα σε μήνα, αλλά πολύ μεγαλύτερη να δούμε τι παίχτηκε σε μια δύσκολη χρονιά όπως το 2025, με γεγονότα όπως τα μεγάλα συλλαλητήρια των Τεμπών και τον ΟΠΕΚΕΠΕ να καθορίζουν την ατζέντα του δημόσιου διαλόγου. Τι έκανε λοιπόν η Ν.Δ; Ποιοι ήταν οι μεγάλοι χαμένοι και ποιοι οι κερδισμένοι της χρονιάς που πέρασε;
Η Ν.Δ μέσα σ΄αυτό το τοπίο έχασε 0.5% από τον Δεκέμβριο του 2024 στον Δεκέμβριο του 2025. Πήγε από το 30.2% στο 29.7%. Δεν το λες και φοβερή. Σίγουρα πάντως το λες «κόλλημα» λίγο πάνω από την επίδοση των Ευρωεκλογών που κάποιους βέβαια μήνες έφτανε στο 30% – 31% (πάντα στην εκτίμηση ψήφου) μέσα στο καμίνι των συλλαλητηρίων για τα Τέμπη ή το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάθε φορά που πήγαινε να ξεφύγει στα ποσοστά, κάτι σοβαρό συνέβαινε και υποχωρούσε λιγότερο ή περισσότερο. Ταυτόχρονα όμως ήταν εμφανή τα στοιχεία της κόπωσης, της έλλειψης ταχύτητας αντίδρασης και αντανακλαστικών, όπως και μείωση της μεταρρυθμιστικής ορμής, τουλάχιστον όπως θα απαιτούσαν σημαντικά τμήματα κεντρώων ψηφοφόρων που το 2023 είχαν ψηφίσει ουσιαστικά τον Κ. Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμάται η αντοχή της Ν.Δ που εμφανίζει διπλάσια τουλάχιστον επίδοση από το δεύτερο κόμμα, τα αποθέματά της αλλά και το γεγονός ότι το 2026 θα είναι η δέκατη χρονιά που η Ν.Δ είναι πρώτη στην πρόθεση ψήφου και ο Κ. Μητσοτάκης μακράν πρώτος στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός.
Οι μεγάλοι χαμένοι της χρονιάς ήταν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ που είχαν σημαντική υποχώρηση. Το ΠΑΣΟΚ από το 18.6% έχει βρεθεί στο 13.6% χάνοντας πέντε ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες, σε μια συγκυρία που συνιστούσε μεγάλη ευκαιρία για αυτό , μετά τις εκλογές για την ανάδειξη Προέδρου, με την Ν.Δ να έχει φθορές και τον ΣΥΡΙΖΑ να καταρρέει. Αντί να εισπράξει δυνάμεις ιδιαίτερα από τον χώρο του Κέντρου, στρεφόμενο προς τα αριστερά και συχνά συχνονιζόμενο με λαϊκίστικες δυνάμεις, άλλοτε ψάχνοντας κι αυτό το ξυλόλιο και άλλοτε δείχνοντας ότι το κόμμα που κυβέρνησε τα μισά χρόνια της Μεταπολίτευσης μετατρέπεται σε κόμμα διαμαρτυρίας υπερασπιζόμενο μπλόκα αγροτών, με θολό στίγμα και χωρίς να πείθει για την στρατηγική του. Έτσι, αντί να εισπράττει, χάνει. Λογικό. Σ΄αυτό το γήπεδο, υπάρχουν και θα υπάρξουν δυνάμεις που μπορούν να εκφράσουν αυτό το κλίμα καλύτερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 2.1%, φτάνοντας από το ήδη καχεκτικό 6.6% στο 4.5%. Κόμμα βαριά ηττημένο το 2023 χωρίς να κάνει τον οποιοδήποτε απολογισμό αυτής της συντριβής, πορεύτηκε άλλοτε με διασπάσεις, άλλοτε αναζητώντας κάποιον Μεσσία όπως ο Σ. Κασσελάκης τον αναδείκνυε Πρόεδρο και άλλοτε καταφεύγοντας σε Συνέδρια αντιδημοκρατικής έξαρσης. Ποτέ πάντως αναλογιζόμενοι τα δομικά, πολιτικά και ιδεολογικά προβλήματα που τον οδήγησαν σ΄αυτή την κατάσταση. Γι αυτό η πορεία μαρασμού είναι μη ανατρέψιμη. Ας ληφθεί δε υπόψη ότι το 2026 θα βρεθούν μπροστά στο νέο κόμμα Τσίπρα και πιθανόν ένα κόμμα Καρυστιανού. Δεν θα είναι μια εύκολη χρονιά και για τα δύο αυτά κόμματα.
Τα δύο κόμματα που πραγματικά κέρδισαν ήταν η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ από το 7.8% βρίσκεται στο 11.9% ανεβαίνοντας 4.1%, η δε ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ από το 5.8% στο 10,1% (+ 4.3%). Λογικό. Τμήματα που θέλουν ακούσουν πιο έντονο αντιπολιτευτικό λόγο, ακόμα και αν αυτός είναι πιο τοξικός, πιο ανορθολογικός επιλέγουν κυρίως αυτά τα κόμματα. Ο Κ. Βελόπουλος για παράδειγμα όταν μιλούσε για παράνομο φορτίο ή για βαγόνι που εξαφανίστηκε στην τραγωδία των Τεμπών ήταν μόνος του, με όλα τα κόμματα να κρατούν αποστάσεις. Σε λίγο πλησίασε σ΄αυτές τις θέσεις η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ προσθέτοντας τον δικαστικό, τιμωρητικό χαρακτήρα του πολιτικού λόγου της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία δείχνει την δυνατότητα να πράττει το ίδιο και όταν επιλέγει τα Τέμπη, είτε επιλέγει τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αργότερα βέβαια τον πλησίασαν και άλλα κόμματα είτε αφορά τα Τέμπη, είτε την στάση της Ελλάδας ενάντια στην εισβολή της Ρωσίας της Ουκρανίας. Από τα άλλα κόμματα με εξαίρεση το Κ.Κ.Ε που δείχνει σταθερότητα και συχνά τάσεις ανόδου, όλα τα άλλα ανεβοκατεβαίνουν, ευρισκόμενα ήδη κάτω του 3%, κάτι που δείχνει ότι η επόμενη περίοδος θα είναι μια δύσκολη περίοδος για την επιβίωσή τους.
Συνολικό πρόβλημα για την αντιπολίτευση είναι η απουσία πειστικής εναλλακτικής πρότασης για την χώρα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Μοιάζει εθισμένη να δίνει μάχες από χέρι χαμένες. Όταν για παράδειγμα δίνεις μάχη να δείξεις ότι μακροοικονομικά δεν πάει καλά η χώρα , όταν αυτό το αναγνωρίζουν Διεθνείς Οργανισμοί, Οίκοι, το Διεθνές Τραπεζικό Σύστημα. Όταν δίνεις μάχη για να δείξεις ότι η Ελλάδα είναι απομονωμένη διεθνώς, ενώ η Τουρκία επελαύνει, την στιγμή που βρέθηκε εκτός SAFE, εκτός Προγράμματος F35 και εκτός ενεργειακών Συμφωνιών για την ευρύτερη περιοχή, χάνεις. Όταν θέτεις ζήτημα για την συμπαράσταση στην Ουκρανία και την στήριξή της από την Ελλάδα απέναντι στην επιθετική εισβολή της Ρωσίας, τότε παραβλέπεις τους κινδύνους της χώρας απέναντι στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας. Όταν μιλάς για βιομηχανία του πολέμου στην Ε.Ε τότε ξεχνάς ότι από την Ν.Δ μέχρι και την ανανεωτική αριστερά όραμα ήταν η ενοποίηση της Ε.Ε με κοινή Εξωτερική Πολιτική και Άμυνα. Είναι δε περίεργο μ΄αυτές τις απόψεις να εμφανίζονται τέως που κάποιοι είναι έτσι κι αλλιώς μόνιμα λαλίστατοι και άλλοι δεν μίλησαν για πολλά χρόνια, ενώ είχαν πολλά να εξηγήσουν, πολλά για να απολογηθούν.
Ωστόσο, το 2026 μαζί με την ρευστότητα στους πολιτικούς συσχετισμούς , μας φέρνουν απ΄ότι φαίνεται σίγουρα ένα και πιθανά άλλα δυο νέα κόμματα, τα οποία θα εντείνουν τις διεργασίες και τις αναταράξεις. Αναφερόμαστε πριν απ΄όλα στο νέο κόμμα Τσίπρα οποίος εμφανίζει σίγουρους ότι θα το ψηφίσουν το 10% περίπου, ενώ εμφανίζεται και ένα επιπλέον 10% που δηλώνουν αρκετά πιθανό να το ψηφίσουν. Σίγουρα μέσα στην θυελλώδη επικοινωνιακή επίθεση με αφορμή την ηγετική επανεμφάνισή του και όλη την συζήτηση για το βιβλίο και την εκδήλωση στο ΠΑΛΛΑΣ, ίσως αναμενόταν ένα πιο ισχυρό γκελ το οποίο δεν υπήρξε. Ωστόσο η προσπάθειά του συνεχίζεται. Η πρόκληση είναι να παρουσιάσει ένα πραγματικά νέο κόμμα, κάτι που σημαίνει νέες ιδέες, νέες προτάσεις, νέα στελέχη, νέο αφήγημα, μια εναλλακτική πρόταση που κανένα άλλο κόμμα της αντιπολίτευσης δεν διαθέτει. Αυτό είναι το στοίχημά του και ας μην βιαζόμαστε. Σε κάθε περίπτωση η επανεμφάνισή του δημιουργεί υπαρξιακά προβλήματα στον ΣΥΡΙΖΑ και την ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ενώ συνιστά απειλή πρωτίστως για την ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και δευτερευόντως για το ΠΑΣΟΚ.
Για τα άλλα δύο κόμματα που συζητιέται ότι θα ιδρυθούν απλά σχόλια. Ο Α. Σαμαράς καλό θα ήταν να το αποφύγει. Με 3.5% σίγουρα ναι, κινδυνεύει να έχει την τύχη του Γιώργου Παπανδρέου και του ΚΙΔΗΣΟ το 2025. Αλλά ακόμα και αν μπει στην Βουλή σε πρώτες εκλογές , δύσκολα θα μπει σε δεύτερες εκλογές. Για το κόμμα Καρυστιανού πάλι, δεν μπορεί κανείς να υποτιμήσει την αποδοχή της από τμήμα της κοινωνίας, αν και έχει πληγεί μετά τα όσα έχει πει ο κ. Καραχάλιος. Όταν δε θα μπει στον σκληρό στίβο της Πολιτικής, θα φανεί αν μπορεί να σταθεί. Κάθε εκτίμηση με τα σημερινά δεδομένα, δεν έχει νόημα.
Μπαίνουμε σε μια ενδιαφέρουσα χρονιά. Σ αυτή θα κριθούν το μέλλον κομμάτων, οι πολιτικοί συσχετισμοί, τα ποσοστά με τα οποία τα κόμματα που θα αντέξουν θα εισέλθουν στην τελική μάχη των εκλογών του 2027. Κάθε συζήτηση για την διακυβέρνηση είναι πολύ νωρίς να γίνεται, γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μπροστά σε τι απρόοπτα θα βρεθούμε μέσα στην χρονιά και μπροστά σε τι συσχετισμούς θα βρεθούμε μετά από ένα χρόνο που θα μοιάζει με αιώνα. Σίγουρα πάντως με τα σημερινά ευρήματα, η αυτοδυναμία της Ν.Δ αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση, ότι Κυβέρνηση δεν μπορεί να σχηματιστεί χωρίς την Ν.Δ, ότι η αντοχή της Ν.Δ δύσκολα προϊδεάζει για πτώση της κάτω από 25% ώστε να μην πάρει bonus όπως πολλοί προσδοκούν, ότι για να μιλάμε για εναλλακτική Κυβέρνηση σημαίνει ριζική αλλαγή συσχετισμών και βέβαια στοιχειώδη διάλογο ανάμεσα στις δυνάμεις που θα μπορούσαν να συνεργαστούν. Και κάτι ακόμα: Όσο δίνεται η εικόνα αντιμητσοτακικού μετώπου τα αποτελέσματα θα είναι τα ίδια. Η κοινωνία θα αγκάλιαζε πιθανά μια εναλλακτική πρόταση, αλλά αυτό προϋποθέτει ότι αυτή υπάρχει. Σ΄αυτό πρέπει να ρίξει το βάρος της η Αντιπολίτευση.
Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικές εξελίξεις το 2026 δεν θα μας αφήσει να πλήξουμε.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΨΗΦΟΥ
| ΚΟΜΜΑ | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2024 | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2025 | ΜΕΤΑΒΟΛΗ |
| Ν.Δ | 30,2 | 29,7 | -0,5 |
| ΠΑΣΟΚ | 18,6 | 13,6 | -5 |
| ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ | 7,8 | 11,9 | +4,1 |
| ΚΚΕ | 7,9 | 8,6 | +0,7 |
| ΣΥΡΙΖΑ | 6,6 | 4,5 | -2,1 |
| ΦΩΝΗ ΛΟΓΙΚΗΣ | 6,3 | 4,0 | -2,3 |
| ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ | 5,8 | 10,1 | +4,3 |
| ΚΙΝΗΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ | 5,1 | 2,4 | -2,7 |
| ΝΙΚΗ | 4,1 | 2,6 | -1,5 |
| ΜΕΡΑ 25 | 2,8 | 3,1 | +0,3 |
| ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ | 1,6 | 1,2 | -0,4 |
| ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ | 1,7 | 1,2 | -0,5 |
| ΑΛΛΟ | 1,6 | 7,0 | +5,4 |