NewsEdit Η Βουλγαρία ετοιμάζεται να γυρίσει σελίδα στην οικονομική της ιστορία. Τράπεζες, επιχειρήσεις και καταναλωτές προετοιμάζονται αυτή την εβδομάδα για το τέλος του λεβ, του εθνικού νομίσματος της χώρας, ενόψει της ένταξης στην ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου 2026. Ένα βήμα που για χρόνια βρισκόταν στον πολιτικό και οικονομικό ορίζοντα της χώρας, αλλά πλέον προκαλεί ένα μίγμα ενθουσιασμού, σκεπτικισμού και ανοιχτής αντίδρασης στην κοινωνία.
Η βαλκανική χώρα των 6,7 εκατομμυρίων κατοίκων θα γίνει το 21ο μέλος της ευρωζώνης, αφού εκπλήρωσε φέτος τα βασικά κριτήρια σύγκλισης, από τον πληθωρισμό και το δημοσιονομικό έλλειμμα μέχρι το κόστος δανεισμού και τη σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η ένταξη έρχεται δύο χρόνια μετά την Κροατία και αυξάνει τον αριθμό των Ευρωπαίων πολιτών που χρησιμοποιούν το ευρώ σε περισσότερους από 350 εκατομμύρια.
Τι σημαίνει η ένταξη στην ευρωζώνη για τη Βουλγαρία
Η μετάβαση στο ευρώ δεν περιορίζεται στην αντικατάσταση χαρτονομισμάτων και κερμάτων. Συνεπάγεται και τη συμμετοχή της χώρας στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το όργανο που χαράσσει τη νομισματική πολιτική για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Πρόκειται για ένα θεσμικό άλμα, το οποίο ενισχύει τον ρόλο της Βουλγαρίας στο ευρωπαϊκό οικονομικό οικοδόμημα.
Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες διαδοχικών κυβερνήσεων μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ το 2007, η κοινή γνώμη παραμένει διχασμένη. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την ένταξη, την ώρα που σημαντικό τμήμα των πολιτών εκφράζει επιφυλάξεις ή και ανοιχτή αντίθεση.
Καχυποψία, φόβοι και πολιτική αστάθεια
Οι ανησυχίες επικεντρώνονται κυρίως στον φόβο αύξησης των τιμών και στη δυσπιστία απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο, σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αναταραχής. Η πρόσφατη παραίτηση της κυβέρνησης, εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων για προτεινόμενες αυξήσεις φόρων, έχει ενισχύσει την αίσθηση αβεβαιότητας.
Σε μια χώρα με ιστορικούς πολιτικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρωσία, δεν λείπουν και οι φωνές που βλέπουν την υιοθέτηση του ευρώ ως περαιτέρω «υποταγή» στην Ευρώπη. «Είμαι αντίθετος, καταρχάς επειδή το λεβ είναι το εθνικό μας νόμισμα», λέει ο συνταξιούχος Εμίλ Ιβάνοφ στη Σόφια. «Η Ευρώπη οδεύει προς κατάρρευση. Μπορεί να μην το ζήσω, αλλά προς τα εκεί πάει», προσθέτει, εκφράζοντας έναν σκεπτικισμό που συναντάται συχνά στους μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η κρατική καμπάνια ενημέρωσης υπέρ του ευρώ υπήρξε ανεπαρκής, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, και προειδοποιούν ότι οι ηλικιωμένοι σε απομακρυσμένες περιοχές ίσως δυσκολευτούν να προσαρμοστούν. Η έλλειψη σταθερής κυβέρνησης, τονίζουν, ενδέχεται να περιπλέξει περαιτέρω τη μετάβαση.
Οι επιχειρήσεις προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα
Παρά τις αντιδράσεις, η οικονομία κινείται ήδη σε ρυθμούς ευρώ. Στα καταστήματα της Σόφιας, οι τιμές αναγράφονται πλέον τόσο σε λέβα όσο και σε ευρώ, από τα φρούτα της λαϊκής μέχρι τα μπουκάλια κρασιού στα ράφια. Κυβερνητικές πινακίδες υπενθυμίζουν τη σταθερή ισοτιμία με το σύνθημα «Κοινό παρελθόν. Κοινό μέλλον. Κοινό νόμισμα», ενώ τηλεοπτικές διαφημίσεις προετοιμάζουν τους πολίτες για την αλλαγή.
Για πολλούς, η ένταξη σημαίνει ευκολία και λιγότερα εμπόδια. «Όχι μόνο οι ηλικιωμένοι αλλά και οι νέοι μπορούν εύκολα να ταξιδεύουν, χωρίς να χρειάζεται να αλλάζουν νόμισμα», σημειώνει η συνταξιούχος Βεσελίνα Αποστόβλοβα, κάνοντας τις αγορές της στην πρωτεύουσα.
Ιδιαίτερα θετικές εμφανίζονται οι επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό. «Το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι καταργούνται όλες οι διαδικασίες μετατροπής νομισμάτων και επανέκδοσης τιμολογίων», τονίζει η Ναταλία Γκατζέβα, ιδιοκτήτρια του οινοποιείου Dragomir Estate. Για τον επιχειρηματικό κόσμο, το ευρώ υπόσχεται λιγότερη γραφειοκρατία και μεγαλύτερη προβλεψιμότητα.
Ένα ιστορικό στοίχημα με ανοιχτό αποτέλεσμα
Η μετάβαση στο ευρώ αποτελεί για τη Βουλγαρία ένα ιστορικό στοίχημα, με σαφή οικονομικά και πολιτικά οφέλη, αλλά και με κοινωνικές εντάσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Καθώς το λεβ περνά στην ιστορία, η χώρα καλείται να διαχειριστεί όχι μόνο μια τεχνική αλλαγή νομίσματος, αλλά και έναν βαθύ διάλογο για την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και το μέλλον της μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.