Η παγκόσμια περιοδεία της Νατάσσας Μποφίλιου και του Γιάννη Χαρούλη αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση των Μάνου Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη προκαλεί έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στην οικογένεια του πρωτου και τους διοργανωτές.
Με αφορμή τη διεθνή περιοδεία, οι εκπρόσωποι του Μίκη Θεοδωράκη προχώρησαν σε επίσημη ανακοίνωση, διευκρινίζοντας τη στάση τους σχετικά με τη χρήση του έργου του μεγάλου συνθέτη. Όπως αναφέρουν, πληροφορήθηκαν την πραγματοποίηση της περιοδείας από το διαδίκτυο, χωρίς προηγούμενη επικοινωνία. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπήρξε αντίδραση, καθώς «ο νόμος δεν απαιτεί άδεια όταν ένα έργο που έχει ήδη κυκλοφορήσει εκτελείται αυτούσιο και όχι σε διασκευή».
Η ανακοίνωση υπογραμμίζει τη φιλοσοφία του Μίκη Θεοδωράκη, που θεωρούσε ότι το έργο ενός δημιουργού «αυτονομείται» από τη στιγμή που κυκλοφορεί και μπορεί να παίζεται ελεύθερα, με μοναδικούς κριτές τον χρόνο και το κοινό. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται η βαθιά προσωπική σχέση του Θεοδωράκη με τον Μάνο Χατζιδάκι, η οποία απαιτεί σεβασμό από όλους τους εμπλεκόμενους.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
«Επειδή το όνομα και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη είναι εκ των πραγμάτων αναμεμιγμένο στο γνωστό θέμα της παγκόσμιας περιοδείας για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη, θα θέλαμε να δηλώσουμε τα εξής:
Πληροφορηθήκαμε από το διαδίκτυο την είδηση για την πραγματοποίηση της περιοδείας και δεν θελήσαμε ως τώρα να προβούμε σε κάποια ενέργεια ή δήλωση, αφ’ ενός γιατί ο νόμος δεν απαιτεί άδεια όταν ένα έργο που έχει κυκλοφορήσει εκτελείται ως έχει και όχι σε διασκευή και αφ’ ετέρου γιατί οι απόψεις του Μίκη Θεοδωράκη, ως γνωστόν, ήταν ότι “απαγορεύεται το απαγορεύεται”, ότι από την ώρα που ένα έργο δημιουργείται και κυκλοφορεί, αυτονομείται, φεύγει και από τον ίδιο τον δημιουργό του και επομένως μπορεί να παίζεται ελεύθερα και ότι ο τελικός κριτής για το τι μένει για πάντα και τι πηγαίνει στον κάλαθο των αχρήστων, είναι ο χρόνος και το κοινό.
Από την άλλη πλευρά όμως, ο Μίκης Θεοδωράκης συνδεόταν με μακρόχρονη και βαθύτατη σχέση φιλίας και εκτίμησης με τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος όρισε να είναι ο γιος του αυτός που θα διαχειρίζεται το όνομα και το έργο του όταν δεν θα είναι ο ίδιος στη ζωή. Και πιστεύουμε ότι ο Μίκης Θεοδωράκης δεν θα αισθανόταν καθόλου καλά να συμμετέχει σε περιοδεία που πραγματοποιείται με πλήρη αντίθεση του ανθρώπου που ο Μάνος Χατζιδάκις όρισε να αποφασίζει για το έργο του.
Εφ’ όσον δεν αντιτίθεται σε κάποια διάταξη νόμου η περιοδεία αυτή, που μάλιστα φαίνεται να είναι περιοδεία υψηλών προδιαγραφών και από πλευράς συντελεστών και από πλευράς αιθουσών στις οποίες θα λάβουν χώρα οι συναυλίες και εφ’ όσον οι παραπάνω απόψεις του δημιουργού που εκπροσωπούμε μας δεσμεύουν απόλυτα, ενώ βεβαίως δεν έχουμε καμμία αρμοδιότητα σε θέματα του έργου του Μάνου Χατζιδάκι, δεν προτιθέμεθα προς το παρόν να προβούμε σε κάποια ενέργεια αλλά θα θέλαμε να απευθυνθούμε στην οργανώτρια εταιρία και να την καλέσουμε να κάνει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε να λήξει το συντομότερο η διαμάχη αυτή, που φέρνει και την «πλευρά Θεοδωράκη» σε πάρα πολύ δύσκολη θέση και να βρεθεί άμεσα μία λύση που να σέβεται τις απόψεις του κ. Γιώργου Χατζιδάκι, ο οποίος σύμφωνα με την επιθυμία και τα όσα έχει ορίσει ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις, εκπροσωπεί και διαχειρίζεται το έργο του.
Αθήνα, 1η Δεκεμβρίου 2025»
Ο ρόλος του Γιώργου Χατζιδάκι
Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε ορίσει τον γιο του, Γιώργο Χατζιδάκι, ως υπεύθυνο για τη διαχείριση του έργου και του ονόματός του. Η ανακοίνωση σημειώνει ότι ο Μίκης Θεοδωράκης δεν θα ένιωθε άνετα να συμμετάσχει σε περιοδεία που πραγματοποιείται ενάντια στη βούληση του προσώπου που όρισε ο ίδιος ο Χατζιδάκις.
Στην ανακοίνωση τονίζεται η πρόθεση των εκπροσώπων του Θεοδωράκη να απευθυνθούν στους διοργανωτές ώστε να βρεθεί λύση που να σέβεται τις απόψεις του Γιώργου Χατζιδάκι και να τερματιστεί η διαμάχη που φέρνει σε δύσκολη θέση την «πλευρά Θεοδωράκη».
Η περιοδεία και οι αντιδράσεις
Η περιοδεία με την 21μελή ορχήστρα του Hellenic Music Ensemble είναι αφιερωμένη στους δύο μεγάλους συνθέτες και περιλαμβάνει συνολικά 21 συναυλίες σε 9 χώρες, με την έναρξη στις 11 Ιανουαρίου 2026 στο Theatre Royal Drury Lane του Λονδίνου.
Ωστόσο, ο Γιώργος Χατζιδάκις έχει ήδη δηλώσει νομικές ενέργειες, υποστηρίζοντας ότι η πρόταση των διοργανωτών δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του Μάνου Χατζιδάκι και δεν είχε εγκριθεί από τον ίδιο. Η διαμάχη αναδεικνύει τη δυσκολία που προκύπτει όταν η διαχείριση της κληρονομιάς μεγάλων δημιουργών έρχεται σε αντίθεση με εμπορικές πρωτοβουλίες, ακόμα και όταν αυτές γίνονται με καλές προθέσεις.
Η κατάσταση παραμένει ανοιχτή, καθώς η πλευρά του Θεοδωράκη φαίνεται πρόθυμη να συνεργαστεί για να βρεθεί μια λύση που θα σέβεται τόσο τη νομική όσο και την ηθική διάσταση της κληρονομιάς των δύο συνθετών.