NewsEdit Στις 4 Νοεμβρίου, η Νέα Υόρκη ψηφίζει. Όμως οι φετινές δημοτικές εκλογές δεν θυμίζουν τίποτα από τις προηγούμενες. Με τον 33χρονο σοσιαλιστή Ζοχράν Μαμντάνι —έναν πολιτικό με ρίζες στην Ουγκάντα και την Ινδία— να προηγείται με διψήφιο προβάδισμα, η πόλη φαίνεται να βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική καμπή.
Όπως εξηγεί στην εφημερίδα «Εποχή» η Δέσποινα Λαλάκη, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο CUNY, «τίποτα δεν είναι υπερβολικό όταν μιλάμε για τη Νέα Υόρκη»: μια μητρόπολη τεράστιων αντιθέσεων, με τις μεγαλύτερες εισοδηματικές ανισότητες στις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο εβραϊκό πληθυσμό εκτός Ισραήλ και μία από τις πιο πολυπληθείς μουσουλμανικές κοινότητες στον κόσμο.
Σε αυτή τη συγκυρία, οι Νεοϋορκέζοι καλούνται να αποφασίσουν αν θα παραμείνουν δέσμιοι ενός συστήματος που ευνοεί μια μικρή οικονομική ελίτ ή αν θα στηρίξουν μια νέα πολιτική κατεύθυνση που υπόσχεται κοινωνική δικαιοσύνη, οικονομική αναδιανομή και δημοκρατική αναγέννηση.
Η εκστρατεία από τη βάση και το μήνυμα της οικονομικής δικαιοσύνης
Όταν ο Μαμντάνι ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του πριν από έναν χρόνο, λίγοι τον πήραν στα σοβαρά. Σήμερα, η καμπάνια του αποτελεί υπόδειγμα πολιτικής κινητοποίησης από τα κάτω: 75.000 εθελοντές, 1,5 εκατομμύριο πόρτες, μέσος όρος δωρεάς 88 δολάρια. Ο λόγος του, απλός και σαφής, στρέφεται ενάντια στη φτώχεια, την ανισότητα και την πολιτική αδράνεια.
Προτείνει πάγωμα ενοικίων, δωρεάν μετακινήσεις με λεωφορεία, δημοτικά παντοπωλεία, δωρεάν παιδικούς σταθμούς, αύξηση των φόρων για τους πλουσιότερους και τις μεγάλες εταιρείες. Επιδιώκει επίσης μεταρρύθμιση στη δημόσια ασφάλεια, αύξηση του κατώτατου μισθού στα 30 δολάρια έως το 2030 και στροφή από την καταστολή στην κοινωνική πολιτική. Στόχος του είναι η ανάκτηση της Νέας Υόρκης από τις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού που τη μετέτρεψαν σε εργαστήριο ανισότητας και «φυλακοβιομηχανικού συμπλέγματος».
Το Δημοκρατικό Κόμμα μπροστά σε κρίση ταυτότητας
Η υποψηφιότητα Μαμντάνι προκαλεί αμηχανία και ρήγματα στο Δημοκρατικό Κόμμα. Ενώ η αριστερή πτέρυγα, με πρωταγωνιστές τον Μπέρνι Σάντερς και την Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, τον στηρίζει ανοιχτά, η πιο συντηρητική πλευρά, όπως η κυβερνήτης Κάθι Χότσουλ, αντιμετωπίζει την προοπτική εκλογής του με επιφυλακτικότητα.
Η καμπάνια του αναδεικνύει τον εσωτερικό διχασμό ενός κόμματος που παραμένει δεμένο με το ισραηλινό λόμπι και εγκλωβισμένο στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών. Συνδικαλιστικά κινήματα και οργανώσεις, όπως το Working Families Party και οι Democratic Socialists of America, βλέπουν στη νίκη του Μαμντάνι μια ευκαιρία για ριζοσπαστική ανανέωση. Αν εκλεγεί, θα δοκιμάσει τα όρια της εσωκομματικής συνοχής και της αντοχής του Δημοκρατικού Κόμματος να δεχθεί μια νέα γενιά αριστερών πολιτικών.
Η Νέα Υόρκη ως εργαστήριο της νέας Αμερικής
Το ερώτημα πώς ένας αριστερός υποψήφιος με σοσιαλιστική, αντικαπιταλιστική και αντισιωνιστική ρητορική έχει τόσο μεγάλη απήχηση στην καρδιά του αμερικανικού καπιταλισμού βρίσκει την απάντησή του στις ίδιες τις αντιφάσεις της εποχής. Η Νέα Υόρκη είναι το πεδίο όπου οι συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού —η κοινωνική αποσύνθεση, η επισφάλεια, η απώλεια εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα— έχουν γίνει καθημερινότητα.
Η άνοδος του Μαμντάνι δεν είναι κεραυνός εν αιθρία: τροφοδοτείται από τα κινήματα των τελευταίων χρόνων, από το Occupy Wall Street και το Black Lives Matter έως το φιλοπαλαιστινιακό κίνημα και τους Democratic Socialists of America. Εκφράζει τη νέα ηθική της πολιτικής, που αναμετριέται με την εξουσία του χρήματος και την κυνικότητα του κατεστημένου.
Ένας νέος λόγος για την πολιτική στην Αμερική
Σε μια εποχή αυξανόμενου αυταρχισμού και κοινωνικής πόλωσης, η υποψηφιότητα Μαμντάνι σηματοδοτεί κάτι ευρύτερο: την αναζήτηση μιας άλλης Αμερικής, πιο δίκαιης, πιο συλλογικής, πιο ανθρώπινης. Όπως δείχνει και η πρόσφατη πανεθνική διαδήλωση ενάντια στον εκφασισμό, στην οποία συμμετείχαν επτά εκατομμύρια πολίτες, ένα νέο κοινωνικό ρεύμα διαμορφώνεται στις ΗΠΑ.
Μπορεί η Νέα Υόρκη να γίνει το σημείο εκκίνησης αυτής της μεταστροφής; Αν ο Ζοχράν Μαμντάνι εκλεγεί δήμαρχος, δεν θα έχει απλώς κερδίσει μια εκλογή – θα έχει ανοίξει τον δρόμο για μια νέα πολιτική εποχή στην Αμερική.