NewsEdit Η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη εβδομάδα, μπορεί να μην εξελίχθηκε σε θρίλερ δεν έκρυψε όμως το υπαρξιακό άγχος τόσο του κόμματος συνολικά όσο και των στελεχών του ατομικά.
Η πρόταση του Σωκράτη Φάμελλου για «συμπόρευση» με τον Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, με τον Παύλο Πολάκη να μιλά ευθέως για «διάσπαση». Πίσω από τις κλειστές πόρτες, οι συσχετισμοί άλλαξαν, η ένταση χτύπησε κόκκινο και το ερώτημα παραμένει: Μπορεί το κόμμα να αποφύγει τη διάλυση ή απλώς καθυστερεί το αναπόφευκτο; Κι αν συμβεί το δεύτερο ποιοι θα πάνε με ποιον και ποιους θα αφήσουν;
Έκρηξη σε κλειστό κύκλο
Η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ συνεδρίασε σε ένα κλίμα που θύμιζε περισσότερο σύγκρουση παρά οργανωτική διαδικασία. Μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα, το κόμμα αναζητεί τον βηματισμό του μέσα σε μια περίοδο βαθιάς αβεβαιότητας και πολιτικής αποσύνθεσης. Η συνεδρίαση, που υποτίθεται θα έδινε στίγμα συνεννόησης, εξελίχθηκε αρχικά τουλάχιστον σε σκηνικό αντιπαράθεσης και προσωπικών εξάρσεων.
Ο Σωκράτης Φάμελλος, αιφνιδίασε τους πάντες προτείνοντας στρατηγική «σύγκλισης» με τον πρώην πρωθυπουργό. Με λόγο που χαρακτηρίστηκε «ψύχραιμος αλλά αιχμηρός», υποστήριξε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την πολυτέλεια της ρήξης και πως «η σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να είναι αντιπαραθετική».
Η τοποθέτησή του προκάλεσε άμεση έκρηξη του Παύλου Πολάκη. «Είναι διάσπαση!», φώναξε προς το προεδρείο, επιμένοντας πως το κόμμα κινδυνεύει να χάσει κάθε ίχνος ταυτότητας. «Δεν μου αρέσει να βλέπω βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να βγαίνουν στα κανάλια σαν εκπρόσωποι νέου κόμματος υπό κατασκευή. Φτάνει!», πρόσθεσε, με τη συνεδρίαση να παίρνει φωτιά.
Λεκτικές αντεγκλήσεις και στρατόπεδα
Η αντιπαράθεση Πολάκη δεν περιορίστηκε στον Φάμελλο. Ο βουλευτής Χανίων στράφηκε στον Γιάννη Ραγκούση, κατηγορώντας τον για «συστηματική υπονόμευση». «Ως εδώ! Αρκετά έχεις καταστρέψει το κόμμα τόσα χρόνια!», ακούστηκε να λέει, με τον πρώην υπουργό να απαντά πως «η κριτική χωρίς προτάσεις είναι πολιτική στασιμότητα».
Η ένταση κορυφώθηκε όταν ο Πολάκης επιτέθηκε και στον Γιώργο Καραμέρο, μένοντας τελικά μόνος με τους πιστούς συμμάχους του, Τρύφωνα Αλεξιάδη και Ανδρέα Παναγιωτόπουλο. Η έκπληξη ήρθε από τον Νίκο Παππά, ο οποίος —αν και δεν ανήκει πλέον στο «στρατόπεδο Τσίπρα»— στήριξε την πρόταση Φάμελλου, προκρίνοντας τη γραμμή συνεννόησης. Αντιθέτως, η Ρένα Δούρου προτίμησε τη σιωπή, κρατώντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.
Η απόφαση που άλλαξε το κλίμα
Το σχέδιο Πολιτικής Απόφασης, το οποίο τελικά εγκρίθηκε με τρεις ψήφους κατά (Πολάκης, Αλεξιάδης, Παναγιωτόπουλος), ανέφερε ρητά πως «η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να είναι αντιπαραθετική, ακόμη και αν υπάρχουν διαφορετικές οπτικές». Η διατύπωση αυτή λειτούργησε σαν σπίθα σε αποθήκη πυρομαχικών.
Παρά ταύτα, η ηγεσία επιχείρησε να δείξει αυτοσυγκράτηση και θεσμική ωριμότητα. Στελέχη όπως η Όλγα Γεροβασίλη και ο Στέργιος Καλπάκης έκαναν έκκληση να αποφευχθεί η εσωστρέφεια. «Δεν μπορούμε να λειτουργούμε σαν σκαντζόχοιρος που αμύνεται σε κάθε νέο ερέθισμα», ανέφερε χαρακτηριστικά η Γεροβασίλη, ενώ ο Καλπάκης υπενθύμισε ότι «η επιθετική γραμμή των προηγούμενων μηνών οδήγησε σε αντίθετα αποτελέσματα».
Ο Γιάννης Ραγκούσης, από την πλευρά του, πρότεινε «συναγωνιστική» και όχι «ανταγωνιστική» σχέση με τον Τσίπρα, υπογραμμίζοντας πως «μόνο μέσα από τον διάλογο μπορεί να υπάρξει σύνθεση».
Δημοσκοπήσεις και πολιτικά αντανακλαστικά
Πίσω από την αλλαγή στάσης της Κουμουνδούρου κρύβεται ένας σκληρός αριθμητικός υπολογισμός. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, που δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να κινδυνεύει ακόμη και με κοινοβουλευτική εξαφάνιση, έχουν θορυβήσει την ηγεσία. Η στρατηγική «επίθεσης φιλίας» προς τον Τσίπρα θεωρήθηκε μονόδρομος, προκειμένου να συγκρατηθεί η κομματική βάση και να αποφευχθεί ένα νέο κύμα αποχωρήσεων.
Στο εσωτερικό, ωστόσο, κυριαρχεί διπλό άγχος: αφενός ο φόβος της διάσπασης, αφετέρου η αίσθηση ότι ο πρώην πρωθυπουργός κρατά στα χέρια του όλα τα χαρτιά. «Αν δεν αλλάξουμε πολιτικό αφήγημα, απλώς θα περιμένουμε τη διάλυση», παραδέχθηκε στέλεχος της Πολιτικής Γραμματείας στο περιθώριο της συνεδρίασης.
Η σιωπή του Τσίπρα και το μήνυμα που έρχεται
Παρά το «άνοιγμα» της Κουμουνδούρου, από το περιβάλλον του Αλέξη Τσίπρα δεν υπήρξε η παραμικρή αντίδραση. Ο πρώην πρωθυπουργός τηρεί σιωπή, αλλά ετοιμάζει τις επόμενες κινήσεις του, με επίκεντρο το νέο πολιτικό εγχείρημα που αναμένεται να παρουσιάσει το επόμενο διάστημα.
Κύκλοι προσκείμενοι σε αυτόν υπογραμμίζουν ότι «δεν υπάρχει ζήτημα ενσωμάτωσης του ΣΥΡΙΖΑ» και πως το νέο σχέδιο θα έχει «διακριτή πολιτική ταυτότητα». Το ενδεχόμενο μιας θεσμικής συμπόρευσης με το παλαιό κόμμα απορρίπτεται εξ αρχής. Όπως λένε, «ο Τσίπρας δεν πρόκειται να ανακυκλώσει το παρελθόν, αλλά να το υπερβεί».
Το επόμενο βήμα αναμένεται να είναι η ανακοίνωση των πρώτων τριάντα στελεχών που θα πλαισιώσουν το νέο Ινστιτούτο, μεταξύ των οποίων και πρόσωπα που θα βρεθούν στην «πρώτη γραμμή» του νέου κόμματος. Η επιλογή τους, σημειώνουν συνεργάτες του, «θα δείξει το εύρος και τη φιλοδοξία του εγχειρήματος».
Ανάμεσα σε δύο κόσμους
Η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας αποκάλυψε με δραματικό τρόπο την αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να επανεφεύρει τον εαυτό του. Από τη μία πλευρά, η προσπάθεια του Φάμελλου να κρατήσει ζωντανή τη «συλλογική ψυχή» του κόμματος· από την άλλη, η σκληρή αντίδραση της πτέρυγας Πολάκη, που βλέπει κάθε κίνηση προσέγγισης ως προδοσία.
Η Κουμουνδούρου μοιάζει εγκλωβισμένη ανάμεσα σε δύο αντίρροπες λογικές: τη ρεαλιστική ανάγκη για επιβίωση και την ψυχολογία ενός τραυματισμένου κόμματος που δεν έχει ακόμη αποδεχθεί την απώλεια εξουσίας. Ο δρόμος της «συμπόρευσης» με τον Τσίπρα ίσως είναι μονόδρομος, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα οδηγήσει σε νέα σύγκρουση.
Όπως έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος που συμμετείχε στη θυελλώδη συνεδρίαση:
«Δεν ξέρω αν τελικά θα συναντηθούμε ξανά με τον Αλέξη. Ξέρω μόνο ότι χωρίς αυτόν, το κόμμα χάνει το νόημά του».