Με άρθρο και φωτογράφιση στο Vogue Ukraine, ο πρώην αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, Βαλέρι Ζαλούζνι, ξανασυστήνεται στο κοινό ως “πολίτης” και όχι στρατηγός. Η κίνηση αυτή, όμως, βρίσκει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη δυσκολότερη πολιτική του στιγμή από την έναρξη του πολέμου.
Έχοντας συμπληρώσει έναν χρόνο στη θέση του πρέσβη στο Λονδίνο, ο Ζαλούζνι εμφανίστηκε με νέο προφίλ: κοστούμι αντί για στολή, χαμόγελο αντί για αυστηρό βλέμμα. Το αφιέρωμα στο Vogue Ukraine, μαζί με άρθρο του, επανέφερε στο προσκήνιο μια μορφή που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της ουκρανικής κοινωνίας ως ο κατεξοχήν στρατιωτικός ηγέτης του πολέμου.
Η χρονική στιγμή της επανεμφάνισής του δεν είναι τυχαία, υποστηρίζει ο Αμερικανός αναλυτής Τεντ Σνάιντερ στο The American Conservative. Ο ίδιος εκτιμά πως, παρότι ο Ζαλούζνι δηλώνει ότι δεν έχει πολιτικές φιλοδοξίες, η επιστροφή του στη δημόσια σφαίρα δείχνει το αντίθετο.
Ο Ζελένσκι απέναντι στη δημοτικότητα του στρατηγού
Από την αρχή του πολέμου, ο Ζελένσκι ένιωθε ότι η αυξανόμενη δημοτικότητα του Ζαλούζνι απειλούσε την πολιτική του πρωτοκαθεδρία. Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν το χάσμα:
- Gallup (τέλη 2024): πτώση του Ζελένσκι από 84% σε 60%, ενώ ο Ζαλούζνι προηγείται σε αποδοχή.
- ΚΙΙS (Δεκέμβριος 2023): εμπιστοσύνη 62% στον Ζελένσκι, έναντι 88% στον Ζαλούζνι.
- Economist: σε μελλοντικές εκλογές, ο πρόεδρος θα έχανε με 30% έναντι 65%.
- New York Times (Φεβρουάριος 2024): «Η υψηλή εκτίμηση προς τον στρατηγό γεννά εικασίες περί πολιτικής αντιπαράθεσης».
Η εικόνα του Ζελένσκι φθίνει καθώς η στρατιωτική σύγκρουση συνεχίζεται χωρίς προοπτική νίκης, η αναγκαστική στράτευση προκαλεί κοινωνική δυσαρέσκεια και η ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ απομακρύνεται.
Ρωγμές στην εικόνα του Ουκρανού προέδρου
Η θέση του Ζελένσκι επιδεινώνεται περαιτέρω λόγω πολιτικών λαθών. Ο Σνάιντερ υπενθυμίζει την υπογραφή νόμου που καταργούσε την ανεξαρτησία των θεσμών κατά της διαφθοράς, μια απόφαση που προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις και τον ανάγκασε σε αναδίπλωση.
Ήταν, όπως σημειώνει, «η πρώτη φορά που Ουκρανοί και ευρωπαϊκές ελίτ τον αμφισβήτησαν ανοιχτά και η πρώτη φορά που αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε μείζον πολιτικό ζήτημα».
Η «βόμβα» για τη διαδοχή του Ζελένσκι
Η χρονική σύμπτωση με το αφιέρωμα στο Vogue Ukraine είναι εκρηκτική:
- Ο δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς έγραψε τον Ιούλιο ότι η Ουάσιγκτον θεωρεί τον Ζαλούζνι τον πιο αξιόπιστο διάδοχο του Ζελένσκι, ακόμη και σε ενδεχόμενο πραξικοπηματικό σενάριο.
- Πληροφορίες από ρωσικές πηγές, που ωστόσο χρήζουν επιφυλάξεων, μιλούν για μυστική συνάντηση Αμερικανών και Βρετανών με τον Ζαλούζνι και άλλους Ουκρανούς αξιωματούχους για το μέλλον της ηγεσίας στο Κίεβο.
Αν και ανεπιβεβαίωτες, οι πληροφορίες αυτές εντείνουν τις εικασίες ότι ο στρατηγός αναδεικνύεται σε εναλλακτική επιλογή για τη Δύση.
Γιατί τώρα;
Το ερώτημα που θέτει ο Σνάιντερ είναι σαφές: γιατί τώρα το άρθρο και η φωτογράφιση; Ο Ζαλούζνι γνώριζε το εύθραυστο πολιτικό πλαίσιο και τις φήμες για σχέδια διαδοχής.
Αυτός ο «επαναπροσδιορισμός» της εικόνας του, σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του Ζελένσκι, δημιουργεί μια νέα πολιτική πραγματικότητα στην Ουκρανία: ο στρατηγός που άλλοτε έδινε μάχες στο πεδίο, μπορεί σύντομα να τις δώσει στο πολιτικό σκηνικό.