NewsEdit Τη λήψη άμεσων και συντονισμένων μέτρων για την προστασία των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών από φυσικές και ηλεκτρονικές επιθέσεις ζητά η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας, προτείνοντας μάλιστα οι σχετικές επενδύσεις να ενταχθούν στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.
Το αίτημα έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να έχει αναδείξει την ενέργεια σε κομβικό πεδίο στρατηγικής αντιπαράθεσης.
Η παρέμβαση της Eurelectric και το μήνυμα προς την ΕΕ
Με αφορμή την εμπειρία από τις εκτεταμένες ρωσικές επιθέσεις στις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές, η Eurelectric –που εκπροσωπεί περισσότερες από 3.500 επιχειρήσεις παραγωγής, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη– απηύθυνε επιστολή προς το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, το οποίο συνεδρίασε την περασμένη εβδομάδα.
Ιδιαίτερη βαρύτητα στη συνεδρίαση προσέδωσε και η συμμετοχή της αναπληρώτριας Γενικής Γραμματέως του ΝΑΤΟ, Radmila Šekerinska, γεγονός που υπογραμμίζει τη σύνδεση ενεργειακής ασφάλειας και συλλογικής άμυνας. Αντιπρόεδρος της Eurelectric είναι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης.
Το 5% του ΑΕΠ και το «παράθυρο» των 250 δισ. ευρώ
Η Eurelectric επισημαίνει ότι η διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού πρέπει να ενταχθεί στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των χωρών του ΝΑΤΟ, οι οποίοι, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις, συμφωνήθηκε να ανέλθουν στο 5% του ΑΕΠ. Από αυτό το ποσοστό, το 3,5% θα κατευθυνθεί σε εξοπλισμούς, ενώ το υπόλοιπο 1,5% θα αφορά σχετιζόμενες επενδύσεις, όπως η κυβερνοασφάλεια και η προστασία κρίσιμων υποδομών.
Η ευρωπαϊκή ηλεκτρική βιομηχανία διεκδικεί μερίδιο από αυτό το 1,5% του ΑΕΠ, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 250 δισ. ευρώ, προκειμένου να διοχετευθεί σε τρεις βασικούς τομείς.
Ετοιμότητα απέναντι σε φυσικές και κυβερνοεπιθέσεις
Ο πρώτος άξονας αφορά την ετοιμότητα των ενεργειακών συστημάτων. Η Eurelectric ζητά συστηματικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση φυσικών και κυβερνοεπιθέσεων, τακτικές ασκήσεις διαχείρισης κρίσεων και μηχανισμούς ταχείας αποκατάστασης και ανάκαμψης σε ολόκληρο το ηλεκτρικό σύστημα. Παράλληλα, τονίζεται η ανάγκη διασφάλισης επαρκών αποθεμάτων εξοπλισμού και ανταλλακτικών, ώστε να περιορίζεται ο χρόνος διακοπής σε περίπτωση επίθεσης.
Στρατηγική αυτονομία και ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού
Δεύτερος πυλώνας είναι η βελτιστοποίηση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η Eurelectric, «το μάθημα από την υπερβολική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο έχει γίνει σαφές». Η ευρωπαϊκή ήπειρος καλείται να οικοδομήσει μια ισορροπημένη και ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού, ικανή να στηρίξει μια γρήγορη, οικονομικά προσιτή και ασφαλή μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια.
Ασφαλής παροχή ρεύματος και νέες υποδομές
Ο τρίτος τομέας αφορά την εξασφάλιση της ασφαλούς και απρόσκοπτης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Η Eurelectric ζητά ολιστικό σχεδιασμό του ενεργειακού συστήματος, επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών και επενδύσεις σε νέες, πιο ανθεκτικές και ασφαλείς υποδομές, ικανές να αντέξουν τόσο φυσικές καταστροφές όσο και στοχευμένες επιθέσεις.
Η ενέργεια ως στρατηγική προτεραιότητα
Η ευρωπαϊκή οργάνωση υπογραμμίζει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία απέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο πως η προστασία των ενεργειακών υποδομών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα. Η ηλεκτρική ενέργεια, όπως σημειώνεται, είναι η ραχοκοκαλιά μιας σύγχρονης και λειτουργικής κοινωνίας.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στον ρόλο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι οποίες θεωρούνται εγγενώς πιο ασφαλείς, καθώς είναι κατανεμημένες σε εκατοντάδες ή χιλιάδες σημεία. Αντίθετα, οι παραδοσιακοί θερμοηλεκτρικοί σταθμοί συγκεντρώνουν υψηλό ρίσκο, καθώς αποτελούν εύκολους και ελκυστικούς στόχους.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας
Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, στο οποίο συμμετείχαν και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Τσάφος, αποτυπώνεται ξεκάθαρα η νέα αυτή πραγματικότητα.
Οι υπουργοί τόνισαν την αυξανόμενη ανάγκη ενσωμάτωσης των ζητημάτων ενέργειας και ασφάλειας, αναγνωρίζοντας τους επείγοντες κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, ιδίως στο πλαίσιο των γεωπολιτικών εντάσεων και του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία. Παράλληλα, υπογράμμισαν τη σημασία της οικοδόμησης ενός ανθεκτικού και ασφαλούς ενεργειακού συστήματος, με κεντρικό ρόλο στη μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας, και ζήτησαν στενή συνεργασία και συντονισμό μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ για τη διαφύλαξη της ενεργειακής ασφάλειας.