Σε αυξημένη επαγρύπνηση βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές σε Ελλάδα και Ευρώπη, καθώς η φετινή περίοδος της εποχικής γρίπης ξεκίνησε νωρίτερα από τα προηγούμενα χρόνια και εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς.
Η πρόωρη έξαρση αποδίδεται στην επικράτηση του υποκλάδου Κ του ιού της γρίπης A(H3N2), ο οποίος φαίνεται να μεταδίδεται ταχύτερα, οδηγώντας σε απότομη αύξηση των κρουσμάτων και σε έντονη πίεση στα συστήματα υγείας.
Ραγδαία αύξηση κρουσμάτων σε Ευρώπη και Ελλάδα
Σύμφωνα με τα έως τώρα επιδημιολογικά δεδομένα, τα περιστατικά εποχικής γρίπης αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται αντίστοιχη έξαρση και στη χώρα μας. Όπως επισημαίνει στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η καθηγήτρια Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, το υποστέλεχος Κ του A(H3N2) δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να προκαλεί βαρύτερη νόσο στον γενικό πληθυσμό, ωστόσο η ταχεία διασπορά του αυξάνει σημαντικά τον αριθμό των κρουσμάτων και, κατ’ επέκταση, το φορτίο για τα νοσοκομεία.
Κυρίαρχο στέλεχος το A(H3N2) – Πίεση στα συστήματα υγείας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι το συγκεκριμένο στέλεχος αντιπροσωπεύει έως και το 90% των επιβεβαιωμένων περιστατικών γρίπης στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα υψηλή είναι η κυκλοφορία του σε παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών, ενώ σε αρκετές χώρες καταγράφεται αύξηση των νοσηλειών, κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών.
Ιδιαίτερα ανησυχητική χαρακτηρίζεται η κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα από τα πιο επιβαρυμένα χειμερινά κύματα των τελευταίων ετών. Χιλιάδες ασθενείς νοσηλεύονται καθημερινά, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κυρίως μεταξύ ηλικιωμένων και ατόμων με υποκείμενα νοσήματα, ενώ η ταυτόχρονη κυκλοφορία και άλλων αναπνευστικών ιών προκαλεί καθυστερήσεις στα επείγοντα και έλλειψη διαθέσιμων κλινών. Όπως σημειώνει η κ. Ψαλτοπούλου, η εικόνα αυτή λειτουργεί ήδη ως προειδοποιητικό παράδειγμα για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Κίνδυνος έξαρσης την εορταστική περίοδο
Στη χώρα μας, ο υποκλάδος Κ του A(H3N2) έχει ήδη ανιχνευθεί, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για περαιτέρω αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες εβδομάδες. Οι αυξημένες κοινωνικές επαφές των γιορτών, τα ταξίδια και οι συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάδοση της γρίπης και άλλων αναπνευστικών ιών.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η εμπειρία των προηγούμενων ετών δείχνει ότι η εορταστική περίοδος συχνά συνοδεύεται από απότομη άνοδο των κρουσμάτων, η οποία αποτυπώνεται με χρονική καθυστέρηση στις νοσηλείες, συνήθως μετά το τέλος των γιορτών.
Ποιες ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών από τη γρίπη αντιμετωπίζουν οι πολίτες άνω των 60 ετών, τα άτομα με χρόνια νοσήματα, όπως καρδιαγγειακές και πνευμονικές παθήσεις, ο διαβήτης και η νεφρική ανεπάρκεια, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά έως 5 ετών. Για τις ομάδες αυτές, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, επιδείνωση υποκείμενων νοσημάτων και ανάγκη νοσηλείας.
Εμβολιασμός και μέτρα προστασίας στο επίκεντρο
Ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός παραμένει, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης. Ακόμη και όταν γίνεται αργότερα μέσα στη σεζόν, μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου, ιδίως στις ευπαθείς ομάδες. Στην Ελλάδα παρέχεται δωρεάν εμβολιαστική κάλυψη, με ειδικά ανοσοενισχυτικά εμβόλια για τους ηλικιωμένους, ενώ έχει κυκλοφορήσει και ρινικό εμβόλιο για τα παιδιά.
Παράλληλα, βασικά μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η υγιεινή των χεριών, ο καλός αερισμός των χώρων, η απομόνωση σε περίπτωση συμπτωμάτων και η χρήση μάσκας σε συνθήκες συνωστισμού, συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς. Διαθέσιμα είναι επίσης ειδικά διαγνωστικά τεστ για τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ γρίπης Α ή Β, κορονοϊού και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού.
«Η γρίπη παραμένει σοβαρή απειλή»
«Η φετινή έξαρση υπενθυμίζει ότι, παρά την εξοικείωση της κοινωνίας με τις εποχικές ιώσεις, ο ιός της γρίπης εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία», τονίζει η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου. Όπως σημειώνει, σε μια περίοδο αυξημένης κοινωνικής δραστηριότητας όπως οι γιορτές, η πρόληψη και η τήρηση των διεθνών οδηγιών μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές για την προστασία τόσο των ευπαθών ομάδων όσο και της κοινωνίας συνολικά.