Μια ενδεχόμενη νέα αρχιτεκτονική ειρηνευτικών συνομιλιών για τον πόλεμο στην Ουκρανία πρότειναν οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια συγκυρία κατά την οποία οι διπλωματικές διεργασίες εντείνονται, χωρίς ωστόσο να έχει διαφανεί ακόμη προοπτική άμεσης εκεχειρίας.
Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, η αμερικανική πλευρά εισηγήθηκε μια δομή συνομιλιών που θα περιλαμβάνει την Ουκρανία, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και, εφόσον καταστεί εφικτό, εκπροσώπους της Ευρώπης. Όπως διευκρίνισε, το Κίεβο δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα αποδεχθεί το συγκεκριμένο σχήμα, καθώς η τελική στάση του θα εξαρτηθεί από την έκβαση των διμερών επαφών που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη με Αμερικανούς διαπραγματευτές.
«Οι ΗΠΑ μας είπαν ότι θα έχουν ξεχωριστή συνάντηση με τη ρωσική πλευρά και πρότειναν μια δομή όπου θα συμμετέχουν Ουκρανία, Αμερική, Ρωσία και πιθανώς η Ευρώπη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ζελένσκι, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Κίεβο, αποφεύγοντας ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το περιεχόμενο ή τους όρους της πρότασης της κυβέρνησης Τραμπ.
Εντατικοποίηση των επαφών μετά από μήνες αδιεξόδου
Η Ουκρανία και η Ρωσία δεν έχουν εμπλακεί σε απευθείας διαπραγματεύσεις από τον Ιούλιο, ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται σαφής κινητικότητα σε διπλωματικό επίπεδο, με τις ΗΠΑ να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Αμερικανοί διαπραγματευτές αναμένεται να συναντηθούν με Ρώσους αξιωματούχους στη Φλόριντα, στο πλαίσιο ενός παράλληλου διαύλου επαφών που επιδιώκει να διερευνήσει περιθώρια σύγκλισης.
Ο επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας, Ρούστεμ Ουμέροφ, επιβεβαίωσε ότι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι απεσταλμένοι είχαν ήδη έναν γύρο συνομιλιών με Αμερικανούς αξιωματούχους και συμφώνησαν να συνεχίσουν τις επαφές στο άμεσο μέλλον.
Ρωσική παρουσία στις ΗΠΑ και μηνύματα «ειρήνης»
Την ίδια ώρα, ο Ρώσος απεσταλμένος για οικονομικά ζητήματα, Κίριλ Ντμίτριεφ, ανακοίνωσε ότι μεταβαίνει στο Μαϊάμι, στέλνοντας μέσω κοινωνικών δικτύων ένα μήνυμα με έντονο συμβολισμό περί ειρήνης. Ο Ντμίτριεφ έκανε λόγο για «αμερικανικό σχέδιο ειρήνευσης» που, όπως υποστήριξε, επιχειρείται να υπονομευθεί από «πολεμοχαρείς κύκλους».
Παρά την παρουσία ρωσικής αντιπροσωπείας στις ΗΠΑ, θεωρείται απίθανο να υπάρξουν άμεσες συνομιλίες με Ουκρανούς ή Ευρωπαίους διαπραγματευτές, καθώς οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών παραμένουν εξαιρετικά τεταμένες.
Ο ρόλος της Ευρώπης και το μήνυμα Ρούμπιο
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στη συμμετοχή Ευρωπαίων αξιωματούχων – κυρίως από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία – στοιχείο που διαφοροποιεί τον τρέχοντα γύρο επαφών από προηγούμενες συναντήσεις σε Γενεύη, Βερολίνο και Μαϊάμι. Οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα τεθούν στο περιθώριο σε μια ενδεχόμενη διαπραγμάτευση για το μέλλον της Ουκρανίας και την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι καμία συμφωνία δεν θα επιβληθεί στο Κίεβο. «Από αυτούς εξαρτάται να συνάψουν συμφωνία. Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε ούτε την Ουκρανία ούτε τη Ρωσία», τόνισε, υπογραμμίζοντας τα όρια της αμερικανικής διαμεσολάβησης.
Προς μια αβέβαιη διπλωματική κλιμάκωση
Οι εξελίξεις καταδεικνύουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος βαδίζει προς τον πέμπτο χρόνο του, εισέρχεται σε μια φάση αυξημένης διπλωματικής κινητικότητας, χωρίς όμως να διαφαίνεται άμεσα πολιτική λύση. Η προτεινόμενη νέα φόρμουλα συνομιλιών ενδέχεται να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας, ωστόσο τα βαθιά στρατηγικά χάσματα, η έλλειψη εμπιστοσύνης και οι αντικρουόμενες επιδιώξεις των εμπλεκομένων καθιστούν την προοπτική ειρήνευσης εξαιρετικά εύθραυστη.