NewsEdit Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ένα ακόμη αποφασιστικό βήμα για την ενεργειακή της αυτονόμηση από τη Μόσχα, καταλήγοντας σε συμφωνία για πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το φθινόπωρο του 2027. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε για «αυγή μιας νέας εποχής», αποτυπώνοντας την πολιτική βαρύτητα της απόφασης, που έρχεται σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η διατύπωση της στόχευσης είναι ξεκάθαρη: να στερηθεί το Κρεμλίνο ένα από τα πιο ισχυρά οικονομικά του όπλα και να τερματιστεί ο ενεργειακός εκβιασμός που χαρακτήρισε τις ευρωρωσικές σχέσεις επί δεκαετίες. Η συμφωνία δεν ήταν αυτονόητη. Προέκυψε από συμβιβασμό ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που ζητούσε ταχύτερο χρονοδιάγραμμα, και τα κράτη μέλη, που ήθελαν περισσότερο χρόνο προσαρμογής.
Το χρονοδιάγραμμα της απεξάρτησης
Το πακέτο ενεργειακών μέτρων είναι πολυσύνθετο και κλιμακωτό, δίνοντας στις ευρωπαϊκές οικονομίες χρόνο μετάβασης χωρίς να εκτροχιάζει την αγορά.
- Αγωγοί φυσικού αερίου: Η απαγόρευση των μακροπρόθεσμων συμβολαίων θα τεθεί σε ισχύ στις 30 Σεπτεμβρίου 2027 και οπωσδήποτε έως την 1η Νοεμβρίου 2027.
- Υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG): Τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια «κλειδώνουν» ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2027.
- Βραχυπρόθεσμα συμβόλαια: Για LNG η απαγόρευση ενεργοποιείται στις 25 Απριλίου 2026, ενώ για το αέριο αγωγών στις 17 Ιουνίου 2026.
Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να επικαλούνται «ανωτέρα βία» για να ακυρώσουν συμβόλαια χωρίς οικονομικές κυρώσεις, διευκολύνοντας τη μετάβαση. Παράλληλα, η τελική έγκριση από Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο αναμένεται να αποτελέσει περισσότερο τυπική διαδικασία παρά πολιτική μάχη.
Οι αριθμοί πίσω από την αλλαγή: από το 45% στο 19%
Η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο έχει ήδη μειωθεί δραματικά.
- Το 2021, η Ρωσία κάλυπτε 45% των ευρωπαϊκών εισαγωγών.
- Το 2024, αυτό το ποσοστό έπεσε στο 19%.
Ωστόσο, η μείωση δεν υπήρξε ομοιόμορφη. Τα κράτη μέλη περιόρισαν τις προμήθειες μέσω αγωγών, αλλά στράφηκαν σε αυξημένες εισαγωγές LNG. Έτσι, η Ρωσία παραμένει δεύτερος προμηθευτής LNG της ΕΕ, με 20% μερίδιο, πίσω μόνο από τις ΗΠΑ. Η αξία των συνολικών εισαγωγών ρωσικού αερίου φτάνει τα 15 δισ. ευρώ για φέτος, έναν όγκο που καθιστά την απαγόρευση γεωπολιτικά και οικονομικά κρίσιμη.
Το πρόβλημα Ορμπάν: μια μόνιμη πρόκληση για τις Βρυξέλλες
Παρά τη συμφωνία, το Βουδαπέστη στέλνει καθαρό μήνυμα ότι δεν προτίθεται να ευθυγραμμιστεί εύκολα. Ο Βίκτορ Ορμπάν, σε συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο, διαβεβαίωσε ότι η Ουγγαρία θα συνεχίσει να αγοράζει ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Η στάση του αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση της γραμμής των Βρυξελλών και καταδεικνύει το βαθύ ρήγμα ανάμεσα στις ευρωπαϊκές φιλορωσικές δυνάμεις και τη συλλογική στρατηγική απομόνωσης του Κρεμλίνου.
Για τον λόγο αυτό, η Κομισιόν προχώρησε σε νομοθετική πρόταση αντί για κυρώσεις: μια διαδικασία που μπορεί να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία, παρακάμπτοντας το δικαίωμα βέτο της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας. Στο πλαίσιο του συμβιβασμού, η Επιτροπή θα παρουσιάσει εντός των επόμενων μηνών ξεχωριστή πρόταση για τον τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού αερίου από Ουγγαρία και Σλοβακία έως το τέλος του 2027.
Ποια Ευρώπη γεννιέται μετά το 2027
Η απαγόρευση του ρωσικού αερίου δεν είναι απλώς ενεργειακή πολιτική. Είναι ένα γεωπολιτικό ορόσημο, με σημαντικές συνέπειες:
- Στον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς μειώνει τη χρηματοδοτική δύναμη της Μόσχας.
- Στην ευρωπαϊκή αγορά, που θα πρέπει να αναζητήσει νέες ισορροπίες και προμηθευτές.
- Στην ενότητα της ΕΕ, όπου συνεχίζει να δοκιμάζεται η συνοχή απέναντι σε κράτη μέλη που κινούνται σε διαφορετική κατεύθυνση.
Η Ευρώπη μπορεί να υποστηρίζει ότι «έκλεισε τον διακόπτη» της ρωσικής επιρροής, αλλά η πραγματική δοκιμασία θα είναι η εφαρμογή. Η ενεργειακή ανεξαρτησία δεν κρίνεται στις δηλώσεις, αλλά στις υποδομές, στην αγορά και στην πολιτική βούληση.
Η νέα εποχή που περιέγραψε η φον ντερ Λάιεν ξεκινά με φιλοδοξία, αλλά μένει να αποδειχθεί αν θα ολοκληρωθεί χωρίς ρωγμές.
- Η τοποθέτηση Ξαρχάκου στη διαμάχη για τις συναυλίες Χατζιδάκι και Θεοδωράκη που βάζει τα πράγματα στη θέση τους
- Η Ευρώπη κλείνει τον διακόπτη: Συμφωνία για οριστική απαγόρευση του ρωσικού αερίου από το 2027
- Οικονομική ασφυξία και επαγγελματική ανασφάλεια στο επίκεντρο της κούρσας για τον ΔΣΑ
- Η νέα εποχή των αναδιπλούμενων: Το Galaxy Z TriFold της Samsung ανοίγει τον δρόμο για τριπλή ευελιξία
- Κωστής Χατζηδάκης: Η κυβέρνηση κρατά ανοιχτούς διαύλους με τους αγρότες