NewsEdit Τι είπε η υπουργός για την επιστροφή ενοικίου, τις κοινωνικές κατοικίες, το επίδομα μητρότητας και την κλήρωση των 1.000 ευρώ
Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, τοποθετήθηκε στον ΣΚΑΪ για τέσσερις διαφορετικές αλλά αλληλένδετες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής: την επιστροφή ενοικίου που έχει προκαλέσει έντονες διαμαρτυρίες, το νέο πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας για δημοσίους υπαλλήλους, το λάθος με την περικοπή του επιδόματος μητρότητας και την κλήρωση των 1.000 ευρώ για δικαιούχους επιδομάτων. Οι δηλώσεις της έγιναν σε μια στιγμή όπου αυξάνεται η κοινωνική πίεση και πολλοί πολίτες καταγγέλλουν ότι τα μέτρα εφαρμογής δεν αποτυπώνουν την πραγματική εικόνα της καθημερινότητας.
Τα παράπονα για την επιστροφή ενοικίου και οι εξηγήσεις
Η υπουργός παραδέχθηκε ότι με 900.000 δικαιούχους «ήταν αναμενόμενο να υπάρξουν λάθη», επιμένοντας ότι οι αποκλίσεις θα διορθωθούν. Οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα «Τα Αιτήματά μου» στην ΑΑΔΕ για να καταθέσουν δικαιολογητικά, ενώ την ίδια στιγμή 30.000 δικαιούχοι δεν είχαν δηλώσει ΙΒΑΝ, επιτείνοντας το πρόβλημα.
Την ίδια ώρα, εκατοντάδες μαρτυρίες αποτυπώνουν μεγάλες διαφορές μεταξύ του πραγματικού μισθώματος και του ποσού επιστροφής: ενισχύσεις των 20, 30 ή 40 ευρώ ακόμη και για νοικοκυριά που πληρώνουν ενοίκια 500–600 ευρώ. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δηλώθηκε χαμηλότερο μίσθωμα στο συμβόλαιο, μετακομίσεις που «διέσπασαν» τον υπολογισμό της χρονιάς, ή μισθώματα που ο ιδιοκτήτης δήλωσε ως ανείσπρακτα. Όλα αυτά οδηγούν σε μια εικόνα που για πολλούς δεν δικαιολογείται από το κόστος της στέγασης.
Πώς λειτουργεί ο υπολογισμός της ενίσχυσης
Το ΦΕΚ που διέπει την ενίσχυση ξεκαθαρίζει ότι η επιστροφή ενοικίου είναι ετήσια και ισοδυναμεί με το ένα δωδέκατο του δηλωμένου μισθώματος. Δεν πρόκειται για μηνιαίο επίδομα, αλλά για μηχανισμό ο οποίος βασίζεται αποκλειστικά στη φορολογική δήλωση και το επίσημο μισθωτήριο. Αυτό σημαίνει ότι:
- Αν το πραγματικό ενοίκιο είναι υψηλότερο από το δηλωμένο, η ενίσχυση υπολογίζεται στο χαμηλότερο ποσό.
- Αν μέσα στο 2024 υπήρξαν δύο διαφορετικά μισθωτήρια, το σύστημα κατανέμει αναλογικά τους μήνες, συχνά με αποτέλεσμα να προκύπτει μικρότερο συνολικό ποσό.
- Αν ο ιδιοκτήτης δηλώνει μικρότερο ποσό στο Ε2 ή δηλώνει ανείσπρακτα, υπερισχύουν τα στοιχεία του.
- Ακόμη και με προσαύξηση για παιδιά, το ανώτατο όριο περιορίζεται από το δηλωμένο μίσθωμα και όχι από το πραγματικό.
Η διαφορά μεταξύ πραγματικότητας και δηλώσεων είναι επομένως η βασική αιτία των πολύ χαμηλών αποδόσεων.
Η δυνατότητα επανεξέτασης
Η υπουργός υπενθύμισε ότι κάθε δικαιούχος μπορεί να υποβάλει αίτημα επανεξέτασης μέχρι το τέλος του έτους. Συμβάσεις, αποδείξεις πληρωμών και στοιχεία για αλλαγές κατοικίας μπορούν να αξιολογηθούν, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει λάθος. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι σε ποιον βαθμό αυτές οι διορθώσεις μπορούν να μεταβάλουν το αποτέλεσμα εφόσον ο μηχανισμός στηρίζεται νομικά στα δηλωμένα στοιχεία και όχι στα πραγματικά.
Οι κοινωνικές κατοικίες για δημοσίους υπαλλήλους
Η υπουργός χαρακτήρισε «μεγάλη νίκη» την ένταξη στεγαστικής πολιτικής στο ΕΣΠΑ. Μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν χρηματοδοτούσε στεγαστικές ανάγκες λειτουργών, αλλά –όπως είπε– η Ελλάδα κατάφερε να πείσει τις Βρυξέλλες.
Το πρόγραμμα στοχεύει σε εκπαιδευτικούς, υγειονομικούς, στρατιωτικούς και λοιπούς δημόσιους υπαλλήλους που υπηρετούν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Τα κτίρια που θα ανακαινιστούν ή θα μετατραπούν σε κατοικίες θα προέρχονται από περιφέρειες και δήμους, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Οι πόροι αναμένονται το 2026 με την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ.
Το επίδομα έως 250 ευρώ για λειτουργούς σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές
Πέρα από την κοινωνική κατοικία, η υπουργός υπενθύμισε ότι θα υπάρχει και συμπληρωματικό μέτρο: επίδομα έως 250 ευρώ μηνιαίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο για υπαλλήλους που υπηρετούν σε ορεινές ή μειονεκτικές νησιωτικές περιοχές. Πρόκειται για ενίσχυση που στοχεύει στη στελέχωση κρίσιμων υπηρεσιών σε περιοχές όπου το κόστος ζωής ή οι συνθήκες μετακίνησης δημιουργούν αντικίνητρα.
Το λάθος με το επίδομα μητρότητας
Σε πολλές νέες μητέρες το επίδομα μητρότητας κόπηκε εξαιτίας λάθους της ΔΥΠΑ. Η υπουργός υποστήριξε ότι το πρόβλημα εντοπίστηκε και ότι όλες οι δικαιούχοι θα λάβουν αναδρομικά τα ποσά που έχασαν. Το ζήτημα έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια, ιδίως επειδή αφορά ευάλωτες ομάδες και μια περίοδο αυξημένων αναγκών.
Η κλήρωση των 1.000 ευρώ
Το υπουργείο εφαρμόζει και μηχανισμό τυχαίων ενισχύσεων, ανάλογο της φορολοταρίας. Η τελευταία κλήρωση ανέδειξε 8.500 δικαιούχους, ενώ η ενημέρωση για τους τελικούς αποδέκτες θα γίνει στις 2 του μηνός. Πρόκειται για πρόγραμμα που, σύμφωνα με την υπουργό, αποσκοπεί στο να ενισχύσει νοικοκυριά που ήδη λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα χωρίς πρόσθετο γραφειοκρατικό βάρος.
Οι δηλώσεις της υπουργού επιχειρούν να καθησυχάσουν ένα κοινό που βλέπει τις παρεμβάσεις να μην ανταποκρίνονται πάντα στην οικονομική του πραγματικότητα. Η επιστροφή ενοικίου αποκαλύπτει ένα ευρύτερο ζήτημα: τη διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό κόστος στέγασης και στα επίσημα δηλωμένα μισθώματα. Οι κοινωνικές κατοικίες και τα συμπληρωματικά επιδόματα δείχνουν μια προσπάθεια αναδιάρθρωσης της στεγαστικής πολιτικής, ενώ το λάθος με το επίδομα μητρότητας υπενθυμίζει πόσο εύθραυστοι είναι οι μηχανισμοί όταν στηρίζονται σε σύνθετα διοικητικά δεδομένα. Το υπουργείο δηλώνει ότι προχωρά σε διορθώσεις, αλλά η συζήτηση για το πώς αποτυπώνεται η πραγματικότητα στη διοικητική πράξη παραμένει ανοιχτή και κρίσιμη.