NewsEdit Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων μέσω της πλατφόρμας Truth Social, κατηγορώντας το Κίεβο για έλλειψη ευγνωμοσύνης και τους Ευρωπαίους για συνέχιση της αγοράς ρωσικού πετρελαίου παρά τον πόλεμο. Η παρέμβασή του ήρθε σε μια κρίσιμη στιγμή, ενώ στη Γενεύη βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις για το αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων σχετικά με τον τερματισμό της σύγκρουσης.
«Η Ουκρανία έχει εκφράσει μηδενική ευγνωμοσύνη για τις προσπάθειές μας ενώ η Ευρώπη εξακολουθεί να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πωλούν τεράστιες ποσότητες όπλων στο ΝΑΤΟ για να παραδοθούν στην Ουκρανία», έγραψε ο Τραμπ, δίνοντας τον τόνο της δυσαρέσκειάς του.
Διαβουλεύσεις στη Γενεύη με έντονο παρασκήνιο
Την ώρα των δηλώσεων του Αμερικανού προέδρου, στη Γενεύη Ουκρανοί, Ευρωπαίοι και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ συμμετέχουν σε κύκλο επαφών για να καταλήξουν σε ένα πλαίσιο ειρήνευσης. Το σχέδιο των 28 σημείων είχε παρουσιαστεί από την Ουάσιγκτον ως μια συνολική πρόταση που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως βάση για διαπραγμάτευση. Ωστόσο, η αντίδραση Κιέβου και Ευρωπαίων αποδείχθηκε πιο ψυχρή από όσο ανέμενε ο Λευκός Οίκος.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ουκρανική κυβέρνηση, μαζί με την ευρωπαϊκή «Συμμαχία των Προθύμων», προχώρησαν σε αντιπρόταση η οποία διαφοροποιείται σε κρίσιμα σημεία: στις εγγυήσεις ασφαλείας, στον ορισμό των συνόρων, αλλά και στον ρόλο που θα έχει το ΝΑΤΟ σε μια μελλοντική διευθέτηση.
Γιατί αντέδρασε ο Τραμπ
Η έντονη τοποθέτηση του Αμερικανού προέδρου ερμηνεύεται ως απάντηση στη de facto απόρριψη του αμερικανικού σχεδίου. Παρότι το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι δεν χρησιμοποίησαν επιθετική γλώσσα, η αντιπρόταση που παρουσίασαν στη Γενεύη αφήνει ελάχιστο περιθώριο για υιοθέτηση των αμερικανικών προτάσεων.
Αυτό έχει ενοχλήσει τον Τραμπ, ο οποίος θέλει να προωθήσει μια λύση που θα παρουσιάζεται ως αμερικανική πρωτοβουλία και θα ενισχύει τον διεθνή του ρόλο. Η «αχαριστία» στην οποία αναφέρθηκε αφορά, σύμφωνα με στελέχη της κυβέρνησής του, την άρνηση του Κιέβου να συναινέσει σε ορισμένα σημεία που το επιτελείο του θεωρεί κρίσιμα για τη διαμόρφωση μιας διπλωματικής ισορροπίας με τη Ρωσία.
Ευρώπη και Ουκρανία διαφωνούν σε κομβικά ζητήματα
Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση διαφοροποιείται από το αμερικανικό σχέδιο στον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν οι εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι προκρίνουν μοντέλο όπου οι ίδιες οι ευρωπαϊκές χώρες αναλαμβάνουν σαφώς μεγαλύτερο ρόλο, περιορίζοντας την αποκλειστική αμερικανική επιρροή.
Παράλληλα, η πρόταση του Κιέβου επιμένει σε πλήρη αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας, χωρίς «υβριδικές» λύσεις, κάτι που θεωρείται ότι έρχεται σε σύγκρουση με ορισμένες αμερικανικές ιδέες για μεταβατικές ρυθμίσεις. Για την Ουκρανία και τους συμμάχους της στην Ευρώπη, το ζητούμενο είναι η αποτροπή μιας συμφωνίας που θα θεωρηθεί «παγωμένη σύγκρουση» με τη Μόσχα να διατηρεί πλεονεκτήματα.
Η σκιά του ρωσικού πετρελαίου
Η μομφή του Τραμπ προς την Ευρώπη για συνέχιση αγοράς ρωσικού πετρελαίου έχει και πολιτικό βάρος. Παρά τις κυρώσεις, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο μέσω τρίτων κρατών ή στο πλαίσιο εξαιρέσεων για τη ναυτιλία και τη διύλιση. Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι αυτό περιορίζει την αποτελεσματικότητα του δυτικού μετώπου απέναντι στη Μόσχα.
Για τον Τραμπ, αυτή η στάση αποτελεί ένδειξη ότι η Ευρώπη δεν μοιράζεται το ίδιο βάρος στον πόλεμο και συνεχίζει να εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία, την ώρα που οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν και εξοπλίζουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό την ουκρανική άμυνα.
Ένα αβέβαιο διπλωματικό τοπίο
Οι τελευταίες τοποθετήσεις του Αμερικανού προέδρου ενισχύουν την αίσθηση ότι η Δύση εισέρχεται σε μια φάση εσωτερικών εντάσεων σχετικά με το πώς πρέπει να κινηθεί στο ουκρανικό. Το γεγονός ότι οι συνομιλίες στη Γενεύη ξεκίνησαν ήδη με απόσταση ανάμεσα στις πλευρές, δημιουργεί ανησυχία για το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει κοινό έδαφος.
Το επόμενο διάστημα θα δείξει εάν η αμερικανική πρόταση μπορεί να αναμορφωθεί ώστε να γίνει αποδεκτή ή αν οι διχογνωμίες εντός του δυτικού στρατοπέδου θα διευρύνουν το χάσμα, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο κάθε προσπάθεια για ειρηνευτική διευθέτηση στην Ουκρανία.