NewsEdit Η διαρροή του ειρηνευτικού σχεδίου των 28 σημείων που φέρει την υπογραφή του Ντόναλντ Τραμπ ανοίγει νέο κεφάλαιο στον πόλεμο της Ουκρανίας. Το κείμενο, το οποίο σύμφωνα με το Axios παραδόθηκε γραπτώς στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι από τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Νταν Ντρίσκολ, προβλέπει βαθιές εδαφικές παραχωρήσεις, περιορισμό του ουκρανικού στρατού και συνταγματική δέσμευση ότι η χώρα δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Παρά τις επώδυνες προβλέψεις, η Ουάσιγκτον πιέζει για συμφωνία, εκτιμώντας ότι ο πόλεμος –αν συνεχιστεί– μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες απώλειες για την Ουκρανία.
Διχασμός στο Κίεβο – Ο Ζελένσκι “ανοίγει την πόρτα”
Η αποκάλυψη του σχεδίου βρήκε την ουκρανική κυβέρνηση βαθιά τραυματισμένη από σκάνδαλα διαφθοράς και εσωτερικές εντάσεις. Δύο γραμμές έχουν ήδη διαμορφωθεί:
– αξιωματούχοι που απορρίπτουν το σχέδιο,
– και ο ίδιος ο Ζελένσκι, ο οποίος εμφανίζεται έτοιμος να μπει σε διαπραγματεύσεις.
Ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε την πρόταση «όραμα» των ΗΠΑ, όχι τελική μορφή, και δήλωσε διατεθειμένος να συζητήσει τις επόμενες ημέρες με τον Τραμπ και την ομάδα του.
Ποιοι έγραψαν το σχέδιο – Το αμερικανορωσικό παρασκήνιο
Τη βασική αρχιτεκτονική της πρότασης υπογράφει ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με καθοριστική συμβολή του Μάρκο Ρούμπιο και του Τζάρετ Κούσνερ.
Το σχέδιο πέρασε και από ρωσικό “φίλτρο”: ο Γουίτκοφ συνομίλησε με τον Κιρίλ Ντμίτριεφ, ο οποίος δήλωσε «αισιόδοξος» επειδή –όπως είπε– «η ρωσική θέση ακούγεται πραγματικά αυτή τη φορά».
Επισήμως, το Κρεμλίνο δεν έχει υιοθετήσει τη συμφωνία, αλλά η Μόσχα παρακολουθεί στενά.
Οι αμερικανικές εγγυήσεις και οι “κόκκινες γραμμές”
Οι ΗΠΑ παρουσιάζουν το σχέδιο ως «ζωντανό έγγραφο», επιδεκτικό αλλαγών, ενώ επιμένουν ότι προβλέπει εγγυήσεις ασφαλείας που θυμίζουν Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης.
Ωστόσο, το κείμενο εισάγει και αυστηρούς περιορισμούς στην Ουκρανία: αν η ίδια επιτεθεί στη Ρωσία χωρίς εύλογη αιτία, χάνει αυτομάτως αυτές τις εγγυήσεις.
Εδαφικές ρυθμίσεις που ανατρέπουν τον χάρτη
Το πιο εκρηκτικό τμήμα αφορά το νέο γεωπολιτικό πλαίσιο:
– Η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ αναγνωρίζονται ως ντε φάκτο ρωσικές περιοχές.
– Στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια παγώνει η υφιστάμενη γραμμή επαφής, χωρίς ανατροπή της κατοχής.
– Δημιουργείται αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στο Ντονέτσκ, με απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων.
Πρόκειται για ρυθμίσεις που συγκρούονται με τις πάγιες θέσεις του Κιέβου αλλά και με το κυρίαρχο πλαίσιο που έχει υιοθετήσει η ΕΕ.
Οικονομικές συμφωνίες και παγωμένα ρωσικά κεφάλαια
Το σχέδιο εισάγει έναν σύνθετο μηχανισμό ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, χρηματοδοτούμενο από 200 δισ. δολάρια:
– 100 δισ. από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που θα διαχειρίζονται οι ΗΠΑ (λαμβάνοντας το 50% των κερδών),
– και άλλα 100 δισ. από την Ευρώπη.
Παράλληλα, προβλέπεται επανένταξη της Ρωσίας στην G8, άρση κυρώσεων και μακροπρόθεσμη οικονομική συνεργασία ΗΠΑ–Ρωσίας.
Αμνηστία σε όλες τις πλευρές – Εκλογές σε 100 ημέρες
Το σχέδιο δίνει γενική αμνηστία για όλα τα γεγονότα του πολέμου, προτείνοντας νομικό “σβήσιμο” ευθυνών τόσο για Ουκρανούς όσο και για Ρώσους αξιωματούχους και στρατιωτικούς.
Προβλέπει επίσης ότι η Ουκρανία θα προκηρύξει εκλογές εντός 100 ημερών από τη συμφωνία, σε μια χώρα βαθιά τραυματισμένη και με αβέβαιο έλεγχο εδαφών.
Οι 28 όροι αναλυτικά – Το σχέδιο που θα κρίνει τη συνέχεια
Το κείμενο συγκροτείται γύρω από 28 σημεία που καλύπτουν:
– εγγυήσεις ασφαλείας και περιορισμούς στη στρατιωτική δράση,
– σταθεροποίηση των συνόρων,
– πακέτο ανοικοδόμησης,
– επαναφορά της Ρωσίας στις διεθνείς δομές,
– πυρηνική ασφάλεια στη Ζαπορίζια,
– ανθρωπιστικά μέτρα,
– νομικά δεσμευτική εφαρμογή υπό το «Συμβούλιο Ειρήνης» με επικεφαλής τον Τραμπ.
Η εκεχειρία θα τεθεί άμεσα σε ισχύ μόλις όλα τα μέρη υπογράψουν το μνημόνιο.
Ακολουθούν τα 28 σημεία του σχεδίου, όπως τα παρουσιάζει το AFP:
1. Επιβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Όλες οι ασάφειες που παρέμειναν ανεπίλυτες τα τελευταία 30 χρόνια θα θεωρηθεί ότι διευθετήθηκαν.
3. Η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, υπό τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, προκειμένου να λυθούν όλα τα ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια και να δημιουργηθούν συνθήκες αποκλιμάκωσης.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα περιοριστούν στις 600.000 μέλη.
7. Η Ουκρανία αποδέχεται να περιλάβει στο Σύνταγμά της τον όρο ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ αποδέχεται να περιλάβει στο καταστατικό του πρόβλεψη που θα διευκρινίζει ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στη Συμμαχία στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ δέχεται να μην σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
10. Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει αυτές τις εγγυήσεις. Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια συντονισμένη και αποφασιστική στρατιωτική απάντηση, θα επανέλθουν όλες οι κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας και θα ακυρωθεί η αναγνώριση της κυριαρχίας της επί των νέων εδαφών, ενώ θα ανακληθούν και όλα τα άλλα οφέλη που αποκόμισε από αυτή τη συμφωνία.
Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο εναντίον της Μόσχας ή της Αγίας Πετρούπολης χωρίς βάσιμο λόγο, οι εγγυήσεις ασφαλείας θα θεωρηθούν άκυρες.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα επωφεληθεί από προτιμησιακή βραχυπρόθεσμη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο αυτό το ζήτημα βρίσκεται υπό εξέταση.
12. Ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός Ταμείου Ανάπτυξης για την Ουκρανία, της ανασυγκρότησης των ουκρανικών υποδομών φυσικού αερίου, της αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο, της ανάπτυξης νέων υποδομών και της επανέναρξης της εξόρυξης ορυκτών και φυσικών πόρων, όλα συνοδευόμενα από ένα ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία, με προγραμματισμένες συζητήσεις για την άρση των κυρώσεων, την επανένταξή της στην G8 και τη σύναψη μακροπρόθεσμης συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
14. 100 δισεκατομμύρια δολάρια παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα επενδυθούν σε σχέδια υπό τις ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% από τα κέρδη της πρωτοβουλίας.
Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αυξηθεί το διαθέσιμο ποσό επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, που είναι παγωμένα στην Ευρώπη, θα αποδεσμευθούν και τα υπόλοιπα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε ένα ξεχωριστό αμερικανορωσικό όχημα επενδύσεων.
15. Θα δημιουργηθεί μια κοινή αμερικανορωσική ομάδα εργασίας αρμόδια για θέματα ασφαλείας προκειμένου να προωθήσει και να εγγυηθεί τον σεβασμό όλων των διατάξεων αυτής της συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.
17. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συμφωνιών περί μη διάδοσης και ελέγχου των πυρηνικών όπλων, περιλαμβανομένης της START I.
18. Η Ουκρανία αποδέχεται να μην αποκτήσει πυρηνικό όπλων, με βάση τη Συμφωνία μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
19. Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα λειτουργεί υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οργανισμούς Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ- ΙΑΕΑ) και η ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγει θα μοιράζεται εξίσου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
20. Οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο να προωθήσουν την κοινή κατανόηση και ανεκτικότητα.
21. Η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν – και από τις ΗΠΑ– ως ντε φάκτο ρωσικές επαρχίες. Στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια θα παγώσει η γραμμή επαφής, κάτι που σημαίνει ντε φάκτο αναγνώριση αυτής της γραμμής. Η Ρωσία θα παραιτηθεί από τα άλλα εδάφη που ελέγχει τώρα εκτός των πέντε αυτών επαρχιών. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από την περιοχή του Ντοντέτσκ που ελέγχουν τώρα, όπου στη συνέχεια θα δημιουργηθεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον Δνείπερο για εμπορικούς σκοπούς και θα συναφθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για να διευθετήσει τα ζητήματα της ανταλλαγής κρατουμένων, της επιστροφής σορών, ομήρων και αμάχων που κρατούνται, ενώ θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
25. Η Ουκρανία θα οργανώσει εκλογές σε διάστημα 100 ημερών.
26. Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές στη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις ενέργειές τους στη διάρκεια του πολέμου και θα δεσμευθούν να μην προβάλουν καμία αξίωση ούτε να υποβάλουν καμία προσφυγή στο μέλλον.
27. Η συμφωνία αυτή είναι νομικά δεσμευτική. Την εφαρμογή της θα ελέγχει και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας θα επιβάλλονται κυρώσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη αποδεχθούν το παρόν μνημόνιο, θα τεθεί σε ισχύ εκεχειρία αμέσως μετά την αποχώρηση των δύο πλευρών προς τις συμφωνημένες περιοχές ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας.
Το μεγάλο ερώτημα: ειρήνη ή επιβολή;
Το σχέδιο Τραμπ αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη –και ταυτόχρονα πιο αμφιλεγόμενη– πρόταση για τερματισμό του πολέμου από το 2022. Στην Ουάσιγκτον παρουσιάζεται ως μια αναγκαία, ρεαλιστική λύση για να σταματήσει η αιματηρή σύγκρουση.
Στο Κίεβο μοιάζει περισσότερο με μια επίπονη διαπραγμάτευση επιβίωσης παρά με έντιμο συμβιβασμό.
Η επόμενη εβδομάδα –όταν Ζελένσκι και Τραμπ αναμένεται να συζητήσουν απευθείας– ίσως καθορίσει όχι μόνο την εξέλιξη του πολέμου, αλλά και τη μορφή της ευρωπαϊκής ασφάλειας για τις επόμενες δεκαετίες.
- Τα φέρετρα της Ευρώπης και η νέα ιδεολογία της «αυτοθυσίας»
- Tα 28 σημεία του σχεδίου Τραμπ για την Ουκρανία: Ένα ειρηνευτικό πλαίσιο που προκαλεί σεισμό στο Κίεβο και την Ευρώπη
- Μόσχα κατά Αθήνας: Σκληρές ρωσικές προειδοποιήσεις για την ελληνο-ουκρανική συνεργασία στα drones
- Δημοσκόπηση της Pulse: Σταθερό προβάδισμα για τη ΝΔ, πιέσεις από την ακρίβεια και άνοδος για Τσίπρα – Σαμαρά
- Δημοσκόπηση Metron Analysis: Ισχυρό αίτημα για αλλαγή πολιτικών συσχετισμών – Το 69% δηλώνει ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση