NewsEdit Πολιτική θύελλα έχει ξεσπάσει στη Γαλλία μετά τις δηλώσεις του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγού Φαμπιέν Μαντόν, ο οποίος κάλεσε τους Γάλλους να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο «να χάσει η χώρα τα παιδιά της» σε περίπτωση κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία. Η ωμή διατύπωσή του, μπροστά σε εκατοντάδες δημάρχους της χώρας, προκάλεσε σοκ και άμεσες αντιδράσεις από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.
Ο στρατηγός μιλούσε στο ετήσιο συνέδριο των δημάρχων, θέλοντας – όπως είπε – να υπογραμμίσει την ανάγκη οικοδόμησης «ψυχικής αντοχής» στην κοινωνία, ώστε οι πολίτες να αντεπεξέλθουν σε ενδεχόμενη περίοδο δοκιμασίας. «Οι Γάλλοι πρέπει να είναι έτοιμοι να υποφέρουν για να υπερασπιστούν αυτό που είναι», ανέφερε χαρακτηριστικά. Οι δηλώσεις αυτές, που παραπέμπουν σε πολεμική ρητορική περασμένων δεκαετιών, θεωρήθηκαν από πολλούς πολιτικούς ως υπέρβαση του θεσμικού του ρόλου και άνοιξαν μια ευρύτερη συζήτηση για τα όρια της στρατιωτικής παρέμβασης στον δημόσιο λόγο.
Απόπειρα διόρθωσης και ερμηνείας
Μπροστά στις οξύτατες αντιδράσεις, εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου έσπευσε να «μαζέψει» τις δηλώσεις του στρατηγού, διευκρινίζοντας ότι ο Μαντόν αναφερόταν στα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων — «τα παιδιά του Έθνους», όπως είπε. Η προσπάθεια αποσαφήνισης, ωστόσο, δεν φαίνεται να καθησύχασε πλήρως το πολιτικό κλίμα, καθώς η συζήτηση άρχισε να ξεφεύγει από το αν ο στρατηγός μιλούσε μεταφορικά ή κυριολεκτικά, και να αγγίζει πλέον το ζήτημα της ετοιμότητας της Γαλλίας απέναντι στις τρέχουσες γεωπολιτικές απειλές.
Ο ίδιος εκπρόσωπος επανήλθε με εκ νέου σκληρές διατυπώσεις: «Μία χώρα που δεν είναι σε θέση να αμυνθεί θα κληθεί να υποταχθεί. Και μια χώρα που δεν το αντιλαμβάνεται αυτό είναι αδύναμη». Το μήνυμα αυτό, αν και ενταγμένο στο πλαίσιο της στρατιωτικής στρατηγικής, πυροδότησε επιπλέον αντιπαραθέσεις για το κατά πόσο οι Ένοπλες Δυνάμεις επιχειρούν να διαμορφώσουν κλίμα φοβικό απέναντι στον γαλλικό πληθυσμό.
Η κυβέρνηση προωθεί κουλτούρα ετοιμότητας
Μέσα σε αυτό το κλίμα αναταραχής, η γαλλική κυβέρνηση εξέδωσε νέο οδηγό πολιτικής προστασίας, καλώντας τους πολίτες να είναι «διαρκώς προετοιμασμένοι» για κρίσεις κάθε είδους — είτε πολεμικές, είτε φυσικών καταστροφών, είτε υγειονομικών ή περιβαλλοντικών. Πρόκειται για την πιο συγκροτημένη προσπάθεια του Παρισιού να εισαγάγει στη δημόσια σφαίρα μια κουλτούρα πολιτικής ετοιμότητας, αντίστοιχη με εκείνες που ήδη εφαρμόζονται σε κράτη της Βόρειας Ευρώπης.
Κεντρικό στοιχείο του εγγράφου είναι η οδηγία ότι κάθε οικογένεια πρέπει να μπορεί να επιβιώσει μόνη της για τουλάχιστον 72 ώρες σε περίπτωση μεγάλης κρίσης. Για τον σκοπό αυτόν, οι αρχές συστήνουν τη δημιουργία ενός «κουτιού έκτακτης ανάγκης» στο σπίτι, το οποίο θα περιέχει βασικά είδη όπως πόσιμο νερό, ξηρά τροφή, φάρμακα, φακό, ραδιόφωνο, μπαταρίες, είδη υγιεινής και άλλα απαραίτητα για τις πρώτες ημέρες μιας καταστροφής.
Πολιτικό μήνυμα ή καμπανάκι κινδύνου;
Η συγκυρία των δηλώσεων Μαντόν έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Γαλλία επιχειρεί να ενισχύσει την αποτρεπτική της ικανότητα, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εντεινόμενες εντάσεις με τη Μόσχα διατηρούν υψηλό το επίπεδο ανησυχίας. Πολλοί αναρωτιούνται αν ο στρατηγός θέλησε με επίτηδες ωμή γλώσσα να μεταδώσει την αίσθηση του επείγοντος. Άλλοι βλέπουν μια άστοχη προσπάθεια να εισαγάγει «πολεμική ψυχολογία» στον δημόσιο διάλογο, παραβιάζοντας τα όρια μεταξύ στρατιωτικής ηγεσίας και πολιτικής καθοδήγησης.
Όπως και να έχει, η αντίδραση της κυβέρνησης —με μια ανακοίνωση που καλεί όλους τους πολίτες να μπουν σε λογική ατομικής και συλλογικής προετοιμασίας— δείχνει ότι η κουβέντα για την ανθεκτικότητα της χώρας μόλις ανοίγει. Και φαίνεται ότι θα απασχολήσει έντονα τη Γαλλία τους επόμενους μήνες, καθώς η Ευρώπη εισέρχεται σε μια εποχή αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων και οι κοινωνίες καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα περιβάλλον πιο ασταθές και απρόβλεπτο από ποτέ.