NewsEdit Ενάμιση χρόνο μετά την εκλογική άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, η υποτιθέμενη «αντοχή του κέντρου» αποδείχθηκε τελικά εύθραυστη. Η χθεσινή ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα συμπορεύτηκε ανοιχτά με τις ακροδεξιές ομάδες, σηματοδοτεί μια νέα εποχή: λιγότερο προβλέψιμη, περισσότερο κυνική, και με το πολιτικό τοπίο των Βρυξελλών να μετατοπίζεται επικίνδυνα.
Το τέλος του “cordon sanitaire”
Η απόφαση του ΕΛΚ να προωθήσει –με την καθοριστική στήριξη της ακροδεξιάς– τις περικοπές στους πράσινους κανόνες δεν ήταν απλώς μια ψήφος πολιτικής σκοπιμότητας. Ήταν ρήξη με μια παράδοση δεκαετιών.
Το άτυπο «τείχος προστασίας» που διατηρούσαν οι κεντρώες δυνάμεις απέναντι στην ακροδεξιά κατέρρευσε θεαματικά. Οι Σοσιαλιστές, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι είδαν το ΕΛΚ να «αλλάζει στρατόπεδο» σε ένα ζήτημα-σύμβολο για την ευρωπαϊκή πράσινη ατζέντα. Και μαζί του, είδαν να χάνεται και η τελευταία ίχνη στρατηγικής ενότητας του κέντρου.
Για την ακροδεξιά, ήταν η μέρα που επιβεβαίωσε την αυξανόμενη επιρροή της:
«Το συνολικό ενδιαφέρον έχει κερδίσει… είναι καρπός της αυξημένης παρουσίας μας», δήλωσε ο Ζορντάν Μπαρντελά, ηγέτης της Εθνικής Συσπείρωσης, σε έναν τόνο σχεδόν θριαμβευτικό.
Αποσταθεροποίηση της κεντροευρωπαϊκής συμμαχίας
Για τις υπόλοιπες κεντρώες ομάδες, το μήνυμα ήταν καθαρό: ρωγμή εμπιστοσύνης.
Η Πράσινη συμπρόεδρος Τέρι Ράιντκε μίλησε για «ένα πολύ, πολύ κακό σημάδι» για τη μελλοντική συνεργασία, την κλιματική πολιτική και την ίδια την ευρωπαϊκή ιδέα.
Το πλήγμα όμως δεν περιορίζεται στο εσωτερικό του Κοινοβουλίου. Η κίνηση του ΕΛΚ ενισχύει τις ακροδεξιές δυνάμεις που καλπάζουν στις εθνικές δημοσκοπήσεις — στη Γαλλία, στη Βρετανία, ακόμη και στη Γερμανία. Εκεί όπου το ιστορικό ταμπού απέναντι στον εξτρεμισμό λειτουργούσε σαν θεσμικό αντίβαρο για δεκαετίες.
Η ακροδεξιά γίνεται «επαγγελματίας»
Μέχρι πρόσφατα, τα ακροδεξιά κόμματα χρησιμοποιούσαν το Ευρωκοινοβούλιο κυρίως ως επικοινωνιακή πλατφόρμα. Αυτό άλλαξε μετά τις ευρωεκλογές του 2024.
Έγιναν πιο οργανωμένα, γνώστες των διαδικασιών, αποτελεσματικά επιλέγοντας πότε να στηρίξουν θέσεις του ΕΛΚ ώστε να αποσπάσουν νίκες σε κρίσιμα θέματα.
Οι τροπολογίες που κατέθεσαν σε αποψίλωση, προϋπολογισμό και διεθνή θέματα δείχνουν μια στρατηγική που πλέον δεν είναι απλώς αντισυστημική, αλλά λειτουργική — και επικίνδυνα αποτελεσματική.
Ένα Κοινοβούλιο που λειτουργεί “à la carte”
Η νέα πραγματικότητα είναι απλή:
Οι ευρωπαϊκοί νόμοι μπορούν πια να περάσουν είτε από δεξιά πλειοψηφία —με συμμετοχή της ακροδεξιάς— είτε μέσα από την παραδοσιακή κεντρώα συμμαχία.
Το ΕΛΚ βρίσκεται στο κέντρο του παιχνιδιού, επιλέγοντας κάθε φορά με ποιον θα πορευτεί.
Σε περιβαλλοντικά θέματα γέρνει δεξιά.
Σε στρατηγικά ζητήματα όπως ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός, θα αναζητήσει ξανά τους σίγουρους κεντρώους συμμάχους.
Για πολλούς όμως η στάση αυτή μοιάζει με πολιτικό παζάρι χωρίς αρχές. «Εκδίκηση», λένε αξιωματούχοι, θυμίζοντας ότι στην προηγούμενη θητεία ήταν εκείνοι που συχνά παραγκωνίστηκαν.
Οι επιπλοκές για τη φον ντερ Λάιεν
Η Πρόεδρος της Επιτροπής βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Η πολιτική της οικογένεια ανοίγει δίαυλο επικοινωνίας με κόμματα που αντιτίθενται σε βασικούς πυλώνες της θητείας της — ιδιαίτερα την πράσινη ατζέντα.
Παράλληλα, η ίδια έχει δεχθεί αλλεπάλληλες κοινοβουλευτικές πιέσεις, από προτάσεις μομφής μέχρι απειλές περικοπών στον προϋπολογισμό. Η αποσταθεροποίηση από το ίδιο της το κόμμα εντείνει την ευαλωτότητά της.
Η Ράιντκε ήταν σαφής: κάθε φορά που το ΕΛΚ ψηφίζει με την ακροδεξιά, αποδυναμώνεται η Πρόεδρος.
Από την πλευρά του Renew, η Βαλερί Χάγιερ προειδοποίησε ότι «η σταθερότητα, το βασικό συστατικό της ευρωπαϊκής ευημερίας, υπονομεύεται από το ίδιο το ΕΛΚ».
Μια Ευρώπη σε μετάβαση — και σε κίνδυνο
Η ψηφοφορία της Πέμπτης δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Ήταν δημοκρατικός σεισμός.
Έδειξε ότι το πολιτικό κέντρο της Ευρώπης δεν είναι πλέον αυτονόητο· ότι η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι μόνο κοινωνικό φαινόμενο αλλά και θεσμική πραγματικότητα· και ότι η μάχη για την κατεύθυνση της Ένωσης έχει ξαναρχίσει — χωρίς καθαρά στρατόπεδα και χωρίς σταθερές.
Η στρατηγική του ΕΛΚ μπορεί να αποδειχθεί πολιτικός πραγματισμός.
Μπορεί όμως και να μετατραπεί στον καταλύτη μιας Ευρώπης λιγότερο πράσινης, λιγότερο φιλελεύθερης, λιγότερο συνεκτικής.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κέντρο —όπως το γνωρίζαμε— δεν άντεξε. Και αυτό αλλάζει τα πάντα.
- Έρευνα κοινής γνώμης | Το αριστερό ημισφαίριο & η ανασύνθεση της Αριστεράς
- Η Ελλάδα στον «πάτο» των ευρωπαϊκών αποδοχών: Τι δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat
- Χέρι-χέρι με την Ακροδεξιά το ΕΛΚ και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
- Επιδόμα 250 ευρώ για συνταξιούχους: «Κλείδωσε» η ημερομηνία – Ποιοι το δικαιούνται και πώς θα το λάβουν
- Η «Ώρα του Πρωθυπουργού»: Στο επίκεντρο ακρίβεια και ιδιωτικό χρέος – Ο Μητσοτάκης απαντά στον Ανδρουλάκη