Άγγελος Σεριάτος: Κατακερματισμένο το κομματικό σύστημα με πιεσμένη κυβέρνηση και αδύναμη αντιπολίτευση

Ο Άγγελος Σεριάτος, μιλώντας στην Εποχή και στη δημοσιογράφο Ιωάννα Δρόσου, σκιαγραφεί την εικόνα του κομματικού συστήματος στη νέα πολιτική σεζόν, λίγες εβδομάδες μετά τη ΔΕΘ. Η ανάλυσή του αποτυπώνει ένα τοπίο πολυκερματισμού, φθοράς της κυβέρνησης, αδυναμιών στην αντιπολίτευση και μιας κοινωνίας που, αν και απογοητευμένη, εξακολουθεί να επιδεικνύει αντανακλαστικά διεκδίκησης

Κατά τον Σεριάτο, το κομματικό σύστημα της χώρας παραμένει βαθιά κατακερματισμένο, με έναν αριθμό κομμάτων που ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε ρεκόρ κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα, ωστόσο είναι εμφανώς φθαρμένη και περιορίζεται στον πυρήνα των «εκσυγχρονιστικών» και συντηρητικών δυνάμεων. Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονται στάσιμοι ή σε υποχώρηση, ενώ τρία αντισυμβατικά κόμματα (ΚΚΕ, Ελληνική Λύση, Πλεύση Ελευθερίας) διατηρούν ισχυρή παρουσία. Στην περιφέρεια του συστήματος συναντώνται σχήματα όπως η Νίκη, το ΜέΡΑ25, η Φωνή Λογικής, το Κίνημα Δημοκρατίας και η Νέα Αριστερά, τα οποία κινούνται κοντά στο όριο της εισόδου στη Βουλή.

Φθορά και απώλειες της Νέας Δημοκρατίας
Η ΝΔ, σύμφωνα με τον Σεριάτο, καταγράφει φθορά πέρα από τη φυσιολογική κυβερνητική κόπωση. Το κοινωνικό και πολιτικό μπλοκ που της έδωσε το 41% έχει υποστεί ρήγματα, καθώς περιλάμβανε ετερόκλητες δυνάμεις – από κεντροαριστερούς εκσυγχρονιστές έως συντηρητικούς ψηφοφόρους της δεξιάς, από εργατικά και μεσαία στρώματα έως μεγάλα τμήματα της αστικής τάξης. Αυτή η συμμαχία δεν υπάρχει πλέον με την ίδια ένταση. Η ΔΕΘ, αντί να αποτελέσει σημείο ανατροπής, λειτούργησε μάλλον απογοητευτικά. Τα μέτρα χαρακτηρίστηκαν αποσπασματικά και χωρίς μια συνεκτική αφήγηση για το μέλλον, ενώ οι δείκτες ικανοποίησης ήταν οι χαμηλότεροι των τελευταίων ετών. Το κυβερνών κόμμα φαίνεται να χάνει έρεισμα σε αγρότες, δημόσιους υπαλλήλους, μεσαία στρώματα και χαμηλοσυνταξιούχους, την ίδια στιγμή που ενισχύονται κόμματα στα δεξιά του.

Προκλήσεις και στασιμότητα του ΠΑΣΟΚ
Το ΠΑΣΟΚ, αν και διατηρεί μια στρατηγική χαμηλών τόνων, κινείται σε οριακό σημείο μεταξύ προσδοκίας επανόδου και κινδύνου απογοήτευσης. Η στασιμότητα μπορεί να οδηγήσει σε εσωστρέφεια και διαρροές, καθώς το κόμμα φέρει κυβερνητικό DNA που απαιτεί προοπτική εξουσίας. Ο Σεριάτος εντοπίζει τρεις βασικές δυσκολίες: την αδυναμία να παρουσιαστεί ως «νέο» πολιτικό εγχείρημα, την αμφισβήτηση της ηγεσίας Ανδρουλάκη ως εναλλακτικής έναντι Μητσοτάκη, και την ύπαρξη ενός ισχυρού αντι-ΝΔ-ΠΑΣΟΚ αποτυπώματος που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ, εμποδίζοντας τη μαζική μετατόπιση εκλογέων προς το ΠΑΣΟΚ. Οι μεγάλες εκροές από τον ΣΥΡΙΖΑ κατευθύνονται κυρίως σε πιο «αντισυστημικά» κόμματα και όχι τόσο στο ΠΑΣΟΚ.

ΣΥΡΙΖΑ σε εσωστρέφεια και αδυναμία ανασύνθεσης
Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, βρίσκεται σε φάση αποσύνθεσης. Η χαμηλή συσπείρωση, η απώλεια πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους του και η απουσία σαφούς πολιτικής ταυτότητας τον παγιώνουν ως κόμμα μικρού ή μεσαίου μεγέθους. Ο Σεριάτος εκτιμά ότι ο Αλέξης Τσίπρας διαθέτει πολιτικό κεφάλαιο, αλλά μια αυτόνομη επιστροφή του δεν θα ήταν εύκολη. Ο πρώην πρωθυπουργός συναντά ισχυρές αντιπάθειες και από τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, ενώ ανταγωνιστικές φωνές, όπως αυτή της Ζωής Κωνσταντοπούλου, σπεύδουν να περιφρουρήσουν το κοινό τους. Ένα νέο κόμμα υπό τον Τσίπρα δύσκολα θα αμφισβητούσε την κυβέρνηση, αλλά θα μπορούσε να παίξει ρυθμιστικό ρόλο.

Απουσία διακριτού αφηγήματος στην αντιπολίτευση
Το κεντρικό πρόβλημα της αντιπολίτευσης, κατά τον Σεριάτο, είναι η έλλειψη διακριτού αφηγήματος. Στη ΔΕΘ οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις έξυπνες, δεν συγκρότησαν μια συνεκτική εναλλακτική στρατηγική. Χωρίς σαφή διαφοροποίηση από τη ΝΔ σε επίπεδο προγραμματικό, υφολογικό και ρητορικό, οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις δεν μπορούν να πείσουν ότι θα διαχειριστούν καλύτερα την οικονομία ή την εργασία. Χαρακτηριστικά, ενώ οι πολίτες κρίνουν αρνητικά τις κυβερνητικές επιδόσεις στην οικονομία, δεν θεωρούν ότι κάποιο κόμμα της αντιπολίτευσης θα τα κατάφερνε καλύτερα – γεγονός που καθηλώνει το πολιτικό σκηνικό.

Λαϊκό μέτωπο και κοινωνική κινητοποίηση
Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο λαϊκού μετώπου, ο Σεριάτος υποστηρίζει πως κάτι τέτοιο, αν γίνει κατανοητό ως βαθιά κοινωνική και πολιτική ανασύνθεση με στρατηγικό ορίζοντα, θα μπορούσε να έχει νόημα. Δεν αρκούν, ωστόσο, συγκυριακές συμμαχίες τύπου «γαλλικού μετώπου» που οικοδομούνται υπό τον φόβο της ακροδεξιάς. Στην Ελλάδα, η συγκρότηση ενός μετώπου απαιτεί μακρά διαδικασία συσσώρευσης δυνάμεων.

Σημαντικό στοιχείο στη συγκυρία είναι ότι η κοινωνία εξακολουθεί να επιδεικνύει αντανακλαστικά διεκδίκησης. Το καλοκαίρι φάνηκε με τις κινητοποιήσεις για την Παλαιστίνη, αλλά και με τη μαζική ανταπόκριση στο κάλεσμα της Καρυστιανού για συγκεντρώσεις κατά την ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ. Τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι η απογοήτευση, ο θυμός και η απελπισία, κυρίως στις νεότερες ηλικίες και στα χαμηλά εισοδήματα. Το δυστύχημα των Τεμπών και η σφαγή στη Γάζα λειτουργούν ως γεγονότα-τομές που κινητοποιούν κομμάτια της κοινωνίας. Αυτά τα ρεύματα, αν και δεν συγκροτούνται σε πολιτική δύναμη, δείχνουν δυνατότητα μελλοντικής πολιτικής έκφρασης.

Ρόλος της Νέας Αριστεράς
Η Νέα Αριστερά επιχειρεί να εκφράσει αυτά τα κοινωνικά ρεύματα, παίρνοντας σαφείς θέσεις στα ζητήματα που κινητοποιούν –από το Παλαιστινιακό έως τα Τέμπη–, αλλά δεν αποκομίζει προς το παρόν σημαντικά δημοσκοπικά οφέλη. Το ΜέΡΑ25 δείχνει πιο σταθερό σε κοινοβουλευτική παρουσία, ενώ η Νέα Αριστερά παραμένει στάσιμη. Η δυσκολία έγκειται στο ότι ιδρύθηκε μετά τη μεγάλη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, σε κλίμα απογοήτευσης και διάχυσης, και ανταγωνίζεται με πολλά άλλα κόμματα για την ψήφο του ίδιου κοινωνικού ακροατηρίου.

Συνοψίζοντας, ο Σεριάτος περιγράφει ένα πολιτικό σκηνικό με κατακερματισμένη αντιπροσώπευση, μια κυβέρνηση υπό πίεση αλλά χωρίς ισχυρό αντίπαλο, και μια κοινωνία σε αναζήτηση νέων μορφών πολιτικής έκφρασης. Αν και κανένα κόμμα δεν εμφανίζεται έτοιμο να δώσει πειστική εναλλακτική αφήγηση, η δυναμική των κοινωνικών αντιδράσεων δείχνει ότι η ελληνική πολιτική σκηνή παραμένει ρευστή και ανοιχτή σε ανατροπές.

• Κοινή δήλωση Ελλάδας – Ιταλίας για τον στολίσκο Global Sumud Flotilla
• Ο Έλον Μασκ λανσάρει τη «Grokipedia»: Ο νέος ανταγωνιστής της Wikipedia από την xAI
• Νίκος Κοκλώνης: «Διαψεύδω κατηγορηματικά κάθε εμπλοκή σε υπόθεση εικονικών τιμολογίων»
• Άγγελος Σεριάτος: Κατακερματισμένο το κομματικό σύστημα με πιεσμένη κυβέρνηση και αδύναμη αντιπολίτευση
• Η παρουσίαση του βιβλίου του Τάσου Γιαννίτση και η προειδοποίηση για το «τρίγωνο ακινησίας-αδιαφορίας-διαφθοράς»