NewsEdit «Τι με νοιάζουν εμένα τώρα οι πίκρες του Μπαϊρού και τα ζόρια του Μακρόν στη Γαλλία; Αυτούς τους νοιάζει που το καλοκαίρι τελειώνει, τα σχολεία ανοίγουν αύριο, τα φροντιστήρια μεθαύριο, τα σχολικά έχουν ένα σκασμό λεφτά, το αυτοκίνητο θέλει σέρβις και καινούργια λάστιχα, η δόση της εφορίας “τρέχει” κι εγώ ψάχνω ακόμη να βρω πόσο με έχουν ωφελήσει τα φορολογικά μέτρα που εξήγγειλε ο Μητσοτάκης στη ΔΕΘ;»
Του Ανατρεπτικού
Αυτά και άλλα, σε διαφορετικές εκδοχές, σκέφτεται ο μικρομεσαίος και μεσαίος Έλληνας βλέποντας τους τίτλους στα ενημερωτικά site περί της πτώσης της κυβέρνησης στη Γαλλία: εφτά σκασίλες έχει για το θέμα πέραν των δικών του εδώ και 15 χρόνια από τότε που έσκασε (oh! wait!) η ανάλογη κρίση στην Ελλάδα!
Είναι η πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού απλώς ένα ακόμη εσωτερικό γαλλικό επεισόδιο που πρέπει να μας ενδιαφέρει περισσότερο από τη…. νέα σεζόν του “Emily in Paris”;
Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, μπαίνει σε τροχιά παρατεταμένης αστάθειας, με σοβαρές προεκτάσεις για την Ε.Ε., τις αγορές και το διεθνές πολιτικό σκηνικό. Η αδιαφορία με την οποία συχνά αντιμετωπίζουμε τέτοιες εξελίξεις φανερώνει πόσο υποτιμούμε την κρισιμότητά τους αλλά και το πόσο ξεχνάμε την αλληλεπίδραση που έχουν εντέλει οι ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) εξελίξεις στο δικό μας σπιτικό και στην τσέπη μας.
Τώρα θα μου πεις “και πόσο ενδιέφερε” τον μέσο Γάλλο, Γερμανό ή Ιταλό το ότι πριν 15 χρόνια μας φορούσε το ΔΝΤ και η τρόικα τα “σιδερένια παπούτσια” των μνημονίων. Σκασίλα τους μεγάλη και δέκα παπαγάλοι. Σωστά; Σωστά! Όμως τις κυβερνήσεις και τις τράπεζές τους τις ενδιέφερε γιατί η ελληνική κρίση μπορούσε να σκάσει στα μούτρα τους. Δεν έσκασε τότε, θυσιάζοντας την Ιφιγένεια, σκάει όμως τώρα η δική τους κρίση! Και τώρα καίγονται!
Πολιτικό αδιέξοδο στο Παρίσι
Η παραίτηση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού έπειτα από την καταψήφιση της κυβέρνησής του στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση (364 ψήφοι κατά, 194 υπέρ) σηματοδοτεί μια νέα φάση πολιτικής αστάθειας. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν καλείται να διορίσει τον πέμπτο πρωθυπουργό της δεύτερης θητείας του, από το 2022 μέχρι σήμερα, σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο που δεν επιτρέπει σταθερές συμμαχίες.
Το πολιτικό σκηνικό μοιάζει με κινούμενη άμμο:
- Ο Εθνικός Συναγερμός ζητά εκλογές και προειδοποιεί ότι θα καταψηφίσει οποιονδήποτε συνεχίσει την πολιτική Μακρόν.
- Η ριζοσπαστική αριστερά θέτει ζήτημα παραίτησης του προέδρου.
- Οι Σοσιαλιστές, ενισχυμένοι από τις τελευταίες εκλογές, διεκδικούν ρόλο πρωταγωνιστή στη διακυβέρνηση.
Ο Μακρόν επιχειρεί να διευρύνει το κεντρώο μέτωπο και να αναζητήσει μία προσωπικότητα αποδεκτή από δεξιά και κεντροαριστερά, αλλά η κοινοβουλευτική αριθμητική καθιστά κάθε επιλογή επισφαλή.
Οικονομική αστάθεια και το φάσμα της υποβάθμισης
Στο επίκεντρο της πολιτικής ανατροπής βρίσκεται το φιλόδοξο σχέδιο Μπαϊρού για περικοπές ύψους 44 δισ. ευρώ έως το 2026, με στόχο τη μείωση του δημοσίου χρέους, που έχει εκτιναχθεί στο 114% του ΑΕΠ. Η Γαλλία, παραδοσιακά ελκυστικός δανειολήπτης στις διεθνείς αγορές, βλέπει το κόστος δανεισμού της να αγγίζει πλέον το 3,47% στα δεκαετή ομόλογα – επίπεδα συγκρίσιμα με της Ιταλίας, η οποία θεωρείται εδώ και χρόνια ευάλωτη.
Η πολιτική κρίση ξεσπά λίγες ημέρες πριν από την ανακοίνωση της αξιολόγησης του οίκου Fitch, με τους αναλυτές να προειδοποιούν για ενδεχόμενη υποβάθμιση. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο αναταράξεων στις αγορές και να αυξήσει το κόστος δανεισμού για ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Οι δρόμοι θα γίνουν ποτάμια οργής
Η κοινωνική δυσαρέσκεια κλιμακώνεται παράλληλα με την πολιτική κρίση. Το κίνημα «Bloquons tout» έχει καλέσει σε γενικευμένους αποκλεισμούς και διαδηλώσεις, με τη στήριξη συνδικάτων και της ριζοσπαστικής αριστεράς. Περίπου 80.000 αστυνομικοί και χωροφύλακες αναπτύσσονται σε όλη τη χώρα, ενώ οι αερομεταφορές και οι δημόσιες υπηρεσίες αναμένεται να παραλύσουν.
Η δημοτικότητα του Μακρόν βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο της προεδρίας του (77% αρνητικές γνώμες), γεγονός που ενισχύει τα κοινωνικά κινήματα και ενθαρρύνει τα κόμματα να σκληρύνουν τη στάση τους. Η πολιτική κρίση κινδυνεύει έτσι να μετατραπεί σε κρίση διακυβέρνησης.
Οι αγορές κοιτούν το Παρίσι
Η Γαλλία, πέρα από το πολιτικό της βάρος, είναι κρίσιμος παίκτης για τη σταθερότητα του ευρώ. Μια χώρα με χρέος άνω των 3 τρισ. ευρώ, που δανείζεται σε επιτόκια-ρεκόρ δεκαετίας, επηρεάζει άμεσα το κόστος χρηματοδότησης όλων των χωρών της Ευρωζώνης.
Αναλυτές συγκρίνουν την παρούσα κατάσταση με την κρίση χρέους (τη δική μας κυρίως!) του 2010-2012, σημειώνοντας ότι αυτή τη φορά το πρόβλημα βρίσκεται στο κέντρο της Ένωσης. Η υποβάθμιση της γαλλικής πιστοληπτικής ικανότητας ή η παρατεταμένη ακυβερνησία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν φυγή επενδυτών και αύξηση spreads σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Γεωπολιτικές διαστάσεις
Η κρίση έρχεται σε μια στιγμή όπου η Γαλλία καλείται να παίξει κομβικό ρόλο: από την ευρωπαϊκή άμυνα μέχρι την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους στον ΟΗΕ. Η εσωτερική παράλυση αποδυναμώνει την ικανότητα του Παρισιού να επηρεάζει εξελίξεις στη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χάνει έτσι τον πιο ενεργό υποστηρικτή της κοινής άμυνας και στρατηγικής αυτονομίας, την ώρα που οι ΗΠΑ στρέφουν την προσοχή τους στον Ειρηνικό και η Ρωσία εντείνει την πίεσή της στην Ουκρανία.
Η κρίση στο Παρίσι είναι κρίση της Ευρώπης
Η αστάθεια στη Γαλλία αντανακλά ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό φαινόμενο: την αδυναμία συγκρότησης πλειοψηφιών σε κοινωνίες που κατακερματίζονται πολιτικά και ιδεολογικά αλλά και τη χρεοκοπία των νεοφιλελεύθερων μοντέλων συμπεριλαμβανομένου του “Μακρονισμού”. Η κρίση εμπιστοσύνης προς την πολιτική τάξη, η πίεση του πληθωρισμού και του χρέους και η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι μόνο γαλλικά φαινόμενα. Χθες στην πλούσια Νορβηγία το κόμμα της άκρας δεξιάς “πήδηξε” από το 12 στο 24%…
Η Ε.Ε. βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: αν η Γαλλία παραμείνει ακυβέρνητη, οι συνέπειες θα επηρεάσουν όχι μόνο το ευρώ, αλλά και την ικανότητα της Ένωσης να παίρνει αποφάσεις σε θέματα άμυνας, μετανάστευσης και βιομηχανικής πολιτικής.
Γιατί πρέπει να μας αφορά
Η ελληνική συζήτηση συχνά αγνοεί τέτοιες εξελίξεις, θεωρώντας τες μακρινές. Στην πραγματικότητα, μια πολιτική κρίση στο Παρίσι έχει άμεσο αντίκτυπο στις αγορές ομολόγων, στο κόστος δανεισμού χωρών όπως η Ελλάδα, στη σταθερότητα της Ευρωζώνης και στη θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη ισχύος. Η Γαλλία δεν είναι άλλη μια χώρα σε κρίση – είναι ένας πυλώνας του συστήματος που μας στηρίζει. Και η κατάρρευσή του θα έχει συνέπειες πολύ πιο άμεσες απ’ όσο νομίζουμε.