NewsEdit Σε άρθρο γνώμης για το Politico, ο Jamie Dettmer αναλύει πώς η πολυαναμενόμενη σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα κατέληξε να προσφέρει στον Βλαντίμιρ Πούτιν περισσότερα από όσα θα περίμενε, παρά τις έντονες ανησυχίες ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να υποκύψει στην επιρροή του Ρώσου ηγέτη.
Από τη στιγμή που Τραμπ και Πούτιν αποβιβάστηκαν στην αεροπορική βάση του Ψυχρού Πολέμου έξω από το Άνκορατζ, η εικόνα ήταν χαρακτηριστική μιας θερμής, σχεδόν φιλικής υποδοχής. Χειροκροτήματα, χαμόγελα και χτυπήματα στην πλάτη συνόδευαν τη συνομιλία τους πάνω στο κόκκινο χαλί. Η κορύφωση ήρθε όταν, μετά από πτήση στρατιωτικού σμήνους, ο Πούτιν μπήκε στο «The Beast», τη λιμουζίνα του Αμερικανού προέδρου, για να κατευθυνθούν προς τη σύνοδο κορυφής. Ο Dettmer σημειώνει ότι ο Ρώσος ηγέτης φαινόταν «ευχαριστημένος — και είχε κάθε λόγο να είναι».
Προειδοποιήσεις και φόβοι πριν από τη συνάντηση
Η προετοιμασία της συνόδου συνοδεύτηκε από έντονες ανησυχίες. Διπλωμάτες και ειδικοί προειδοποιούσαν ότι ο Τραμπ κινδύνευε να παρασυρθεί από τον πρώην αξιωματούχο της KGB, δίνοντάς του χώρο να προωθήσει τον κύριο στόχο του: την υποταγή της Ουκρανίας, την επιστροφή της σε καθεστώς ρωσικού δορυφόρου και τη διάσπαση της ήδη εύθραυστης δυτικής συμμαχίας. Παρότι το «ξεπούλημα» δεν συνέβη, ο Πούτιν, σύμφωνα με τον Dettmer, κατάφερε να αποκομίσει «τα μέγιστα από τη συνάντηση».
Η νίκη της εικόνας
Παρά το γεγονός ότι είναι καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, ο Πούτιν πέτυχε να βρεθεί σε αμερικανικό έδαφος όχι ως ηγέτης ενός κράτους-παρία, αλλά ως ισότιμος συνομιλητής του Αμερικανού προέδρου. Δεν έκανε καμία σημαντική παραχώρηση ούτε δεσμεύτηκε σε εκεχειρία, παρά τις δηλώσεις του Τραμπ ότι ο συνομιλητής του είναι πρόθυμος να «σώσει χιλιάδες ζωές». Ο Dettmer σχολιάζει με νόημα ότι «προφανώς δεν είναι και τόσο πρόθυμος». Ο Πούτιν εμφανίστηκε έτσι ως εποικοδομητικός εταίρος για την ειρήνη, χωρίς όμως να αλλάξει την πραγματική στρατηγική του.
Ιστορικές συγκρίσεις και νομική νομιμοποίηση
Η σύνοδος δεν θύμιζε ούτε τη Γιάλτα του 1945, όπου οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων μοίρασαν την Ευρώπη, ούτε το Ρέικιαβικ του 1986, όπου Ρέιγκαν και Γκορμπατσόφ έθεσαν τις βάσεις για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων και τη χαλάρωση του Ψυχρού Πολέμου. Ο Dettmer επισημαίνει ότι η σύνοδος της Αλάσκας, αντίθετα, λειτουργεί κυρίως ως νομιμοποίηση του Πούτιν στη διεθνή σκηνή. Ο Μάικλ Κάρπεντερ, πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου, δηλώνει ότι η συνάντηση «τον νομιμοποίησε παγκοσμίως». Τα ρωσικά κρατικά μέσα παρουσίασαν τη σύνοδο περισσότερο ως ένα γεγονός που αναδεικνύει την εικόνα των δύο μεγάλων δυνάμεων, παρά ως ένα βήμα για την ειρήνη στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία παραμένει στο επίκεντρο
Στις δηλώσεις του, ο Πούτιν επανέλαβε ότι η Ουκρανία είναι «αδελφή χώρα», δηλαδή μέρος της ρωσικής σφαίρας επιρροής. Αναφέρθηκε στις «θεμελιώδεις απειλές στην ασφάλεια της Ρωσίας», χρησιμοποιώντας την ίδια ρητορική που κατηγορεί το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη για τον πόλεμο. Ο Dettmer υπογραμμίζει ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να απομακρυνθεί από τον βασικό του στόχο: τον έλεγχο της Ουκρανίας, μιας χώρας που θεωρεί πως «δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει».
Στρατηγική και χειρισμός της διεθνούς σκηνής
Στόχος του Πούτιν ήταν να αποφύγει την οργή του Τραμπ, να εμποδίσει επιβολή νέων δυτικών κυρώσεων και να συνεχίσει τον πόλεμο υπό τους δικούς του όρους. Εμφανίστηκε ως εποικοδομητικός εταίρος για την ειρήνη, ελπίζοντας να αποφευχθούν εμπόδια στην πρόοδο προς τον τερματισμό της σύγκρουσης. Το Κρεμλίνο έδωσε οδηγίες στα ρωσικά κρατικά μέσα να τονίσουν τον «ρόλο του Πούτιν στον καθορισμό της ατζέντας» για τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας και να παρουσιάσουν την Ουκρανία ως απρόθυμη και παράλογη.
Μια σύνοδος που αφήνει ανοιχτά ερωτήματα
Η σύνοδος κορυφής της Αλάσκας παρουσιάστηκε ως προσπάθεια ειρήνευσης, αλλά στην ουσία ενίσχυσε τον Πούτιν στη διεθνή σκηνή. Χωρίς ουσιαστικές παραχωρήσεις, πέτυχε να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Αμερικανό πρόεδρο και να εμφανιστεί ως ισχυρός παίκτης. Ο Dettmer καταλήγει ότι για την Ουκρανία και τη Δύση η εικόνα αυτή ισοδυναμεί με σοβαρό διπλωματικό πλήγμα.
Γερμανία: Τα ΜΜΕ για την συνάντηση της Αλάσκας
Τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν «βλέπει» ο γερμανικός Τύπος ως κερδισμένο από την συνάντηση κορυφής της Αλάσκας. Τα ΜΜΕ κάνουν λόγο για «θρίαμβο» της ρωσικής πλευράς, για απογοήτευση στην Ουκρανία και την Ευρώπη η οποία περιορίστηκε σε ρόλο θεατή.
«Σχεδόν κανείς δεν περίμενε ότι θα κηρυσσόταν στην Αλάσκα μια εκεχειρία για την Ουκρανία. Αλλά η συμπεριφορά του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν δεν ανταποκρίθηκε ούτε καν στις χαμηλότερες προσδοκίες», αναφέρει η γερμανική δημόσια τηλεόραση ARD σε ανάλυσή της και κάνει λόγο για «πολύ θόρυβο για το τίποτα». «Η εμφάνιση ήταν μια γιορτή για τον Πούτιν. Ο Τραμπ του έστρωσε το κόκκινο χαλί μπροστά σε όλον τον κόσμο. Έφερε τον άνθρωπο, για τον οποίο υπάρχει διεθνές ένταλμα σύλληψης, στην παγκόσμια σκηνή (…) ο Πούτιν απόλαυσε την εμφάνιση με ένα χαμόγελο θριάμβου», αναφέρει το ARD και υποστηρίζει ότι «ο Τραμπ έπεσε στην παγίδα του Πούτιν», καθώς δεν υπήρξε εκεχειρία ή κάποια συμφωνία ή άλλο ορατό αποτέλεσμα το οποίο θα δικαιολογούσε αυτή την συμβολική εμφάνιση. «Ο Πούτιν υπαινίχθηκε την προθυμία του να διαπραγματευτεί ακριβώς τη στιγμή που ο Τραμπ και οι Ευρωπαίοι επρόκειτο να επιβάλουν νέες κυρώσεις. Ο πρώην πράκτορας πληροφοριών Πούτιν ταπείνωσε δημόσια τον αυτοαποκαλούμενο “πράκτορα συμφωνιών” Τραμπ. Κανείς πιθανότατα δεν θα θελήσει να τον προτείνει για το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο υποτίθεται ότι ονειρεύεται ο Τραμπ, την επόμενη μέρα της συνόδου κορυφής», αναφέρεται στο σχόλιο του ARD και επισημαίνεται ότι την ίδια ώρα στην Ουκρανία υπάρχει απογοήτευση, αφού οι επιθέσεις συνεχίζονται και «ο επιτιθέμενος εμφανίστηκε χαρούμενος στην σκηνή» με τον αμερικανό πρόεδρο. «Οι Ευρωπαίοι είναι απλώς θεατές. Οι δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις μιλούν για την Ευρώπη, και οι Ευρωπαίοι μένουν απέξω και μπορούν να παρακολουθήσουν μόνο από την τηλεόραση (…) Πότε θα αναδυθεί μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική πρωτοβουλία; Ποιος μπορεί και θέλει να διαπραγματευτεί με τον Πούτιν; Αυτό σίγουρα θα ήταν ένα καθήκον για τις μεγάλες δυνάμεις Γερμανία, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς θα πρέπει να κάνει πολλά τηλεφωνήματα», επισημαίνεται στην ανάλυση.
«Ο Τραμπ υποχωρεί, ο Πούτιν θριαμβεύει, ο Ζελένσκι τρέμει», γράφει το περιοδικό Der Spiegel σε σχόλιό του, επισημαίνοντας ότι «ο επικεφαλής του Κρεμλίνου μπορεί να χαίρεται, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ προσποιείται ότι όλα πήγαν καλά». Ο Ντόναλντ Τραμπ, «ο “διαπραγματευτής”, επέστρεψε σπίτι του χωρίς συμφωνία – παρόλο που κυριολεκτικά έστρωσε το κόκκινο χαλί για τον Πούτιν στην Αλάσκα. Αυτό μετράει ως αποτυχία; Για τον Πούτιν, ήταν σίγουρα μια νίκη σε όλους τους τομείς», αναφέρει το περιοδικό.
Η Handelsblatt σε ανάλυσή της κάνει λόγο για «αποτυχία στην Αλάσκα» και «συνάντηση χωρίς αποτέλεσμα, η οποία ασκεί πίεση στην Ευρώπη». Η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα «έληξε άδοξα. Η στενή συμμαχία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν εμβαθύνει την διατλαντική αποξένωση», σχολιάζει η οικονομική εφημερίδα και σημειώνει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ «άφησε σε μεγάλο βαθμό τον Ρώσο ηγέτη να κάνει ό,τι ήθελε μπροστά στον φακό», ενώ «υποδέχθηκε τον πολέμαρχο συνοδεία μαχητικών, με κόκκινο χαλί, χαμόγελα και χειροκροτήματα».
«Κάτι δεν πήγε καλά στο παρασκήνιο», γράφει η BILD και αναφέρεται σε μια «παράσταση χωρίς αποτελέσματα», ενώ ο ειδησεογραφικός σταθμός n-tv σχολιάζει ότι «αυτό που πέτυχε ο Τραμπ είναι ότι ο Πούτιν επέστρεψε προσωπικά στην παγκόσμια σκηνή, στο ίδιο επίπεδο με τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος του πιο σημαντικού κράτους στο ΝΑΤΟ διαπραγματεύεται μαζί του. Ο Πούτιν, ο εγκληματίας πολέμου που κατηγορήθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, δέχθηκε κολακείες σε μια αμερικανική στρατιωτική βάση».