NewsEdit Σαν σήμερα, στις 20 Δεκεμβρίου 1973, η βασκική αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ πραγματοποιεί μία από τις πιο θεαματικές και πολιτικά καθοριστικές επιθέσεις στην ιστορία της Ισπανίας. Στόχος της, ο ναύαρχος Λουίς Καρρέρο Μπλάνκο, ο άνθρωπος που ο Φρανθίσκο Φράνκο είχε ορίσει «πρόεδρο της κυβέρνησης» – στην πράξη πρωθυπουργό του καθεστώτος – και προοριζόμενο διάδοχό του.
Η βόμβα που είχε τοποθετηθεί κάτω από τον δρόμο της καθημερινής διαδρομής του, στο κέντρο της Μαδρίτης, εξερράγη τη στιγμή που περνούσε η θωρακισμένη λιμουζίνα του. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή ώστε το όχημα εκτινάχθηκε σε ύψος πέντε ορόφων, πέρασε πάνω από την οροφή διπλανού κτιρίου και κατέληξε στην εσωτερική αυλή του. Η σκηνή αυτή χάρισε στον Καρρέρο Μπλάνκο το μακάβριο προσωνύμιο «Ιπτάμενος Μπλάνκο» ή, ειρωνικά, «ο πρώτος Ισπανός αστροναύτης».
Ο άνθρωπος του Φράνκο και η «εγγύηση συνέχειας»
Ο Καρρέρο Μπλάνκο δεν ήταν απλώς ένας ακόμη αξιωματούχος. Υπήρξε επί δεκαετίες ο πιο έμπιστος συνεργάτης του Φράνκο, αρχιτέκτονας της σκληρής γραμμής του καθεστώτος και εγγυητής ότι, μετά τον θάνατο του δικτάτορα, η Ισπανία δεν θα ξέφευγε από τον αυταρχικό της δρόμο. Φανατικός αντικομμουνιστής, βαθιά καθολικός και εχθρικός απέναντι σε κάθε φιλελευθεροποίηση, συμβόλιζε τη συνέχεια του φρανκισμού χωρίς τον Φράνκο.
Η επιχείρηση της ΕΤΑ και το σοκ στο καθεστώς
Η επίθεση σχεδιάστηκε με χειρουργική ακρίβεια. Μέλη της ΕΤΑ νοίκιασαν υπόγειο διαμέρισμα κοντά στη διαδρομή του Καρρέρο Μπλάνκο, προσποιούμενα φοιτητές, και έσκαψαν τούνελ κάτω από τον δρόμο για να τοποθετήσουν την εκρηκτική ύλη. Η επιτυχία της επιχείρησης προκάλεσε σοκ στο καθεστώς, το οποίο έως τότε εμφανιζόταν πανίσχυρο και απρόσβλητο.
Παρότι η ΕΤΑ στόχευε κυρίως στην ανεξαρτησία της Χώρας των Βάσκων, η δολοφονία είχε σαφές πολιτικό μήνυμα: καμία φιγούρα του φρανκισμού δεν ήταν άτρωτη.
Ένα πλήγμα που επιτάχυνε την Ιστορία
Η εξόντωση του Καρρέρο Μπλάνκο θεωρείται από πολλούς ιστορικούς σημείο καμπής. Δύο χρόνια αργότερα, το 1975, ο Φράνκο πεθαίνει και η Ισπανία εισέρχεται – όχι χωρίς εντάσεις – στη Μεταπολίτευση και τη μετάβαση στη δημοκρατία. Χωρίς τον «διάδοχο» που θα κρατούσε σφιχτά το τιμόνι του καθεστώτος, το εσωτερικό του φρανκισμού αποδείχθηκε πιο εύθραυστο απ’ όσο φαινόταν.
Από την πραγματικότητα στον κινηματογράφο
Η εικόνα που συχνά συνοδεύει την επέτειο προέρχεται από την ταινία «Ogro» (1979), σε σκηνοθεσία Τζίλο Ποντεκόρβο. Η ταινία αναπαριστά την επιχείρηση της ΕΤΑ, όχι ως θρίλερ δράσης, αλλά ως πολιτικό δράμα, φωτίζοντας τις αντιφάσεις της ένοπλης πάλης και το βάρος της βίας στην ευρωπαϊκή ιστορία του Ψυχρού Πολέμου.
Πενήντα και πλέον χρόνια μετά, η «πτήση» του Καρρέρο Μπλάνκο παραμένει ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα του πώς μια στιγμή βίας μπορεί να ραγίσει ακόμη και τα πιο σκληρά αυταρχικά καθεστώτα – και να επιταχύνει εξελίξεις που μέχρι τότε έμοιαζαν αδιανόητες.