NewsEdit Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι έπληξε δεξαμενόπλοιο του λεγόμενου «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα, σε μια επιχείρηση που ανεβάζει επικίνδυνα τον γεωπολιτικό πήχη και μεταφέρει τη σύγκρουση χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το ουκρανικό έδαφος.
Σύμφωνα με πηγή της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) που μίλησε στο CNN, το πλήγμα σημειώθηκε σε ουδέτερα ύδατα, με το πετρελαιοφόρο να πλέει νότια της Κρήτης τη στιγμή της επίθεσης.
Το χτύπημα και τα πρώτα στοιχεία
Βίντεο που δημοσιοποιήθηκαν καταγράφουν drone να πλήττει το δεξαμενόπλοιο, ακολουθούμενο από πολλαπλές εκρήξεις. Παρά τις ζημιές, το πλοίο φαίνεται να συνέχισε την πορεία του. Η ουκρανική πλευρά υποστηρίζει ότι το τάνκερ υπέστη «σοβαρές ζημιές» και δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί επιχειρησιακά, διευκρινίζοντας ότι κατά τη στιγμή της επίθεσης δεν μετέφερε φορτίο, γεγονός που –όπως σημειώνεται– απέτρεψε περιβαλλοντικό κίνδυνο.
Ο «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας στο στόχαστρο
Ο λεγόμενος σκιώδης στόλος αποτελεί βασικό εργαλείο της Μόσχας για την παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων. Πρόκειται για δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο από τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, εξασφαλίζοντας στο Κρεμλίνο έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Σύμφωνα με δυτικές και ουκρανικές πηγές πληροφοριών, σε αρκετά από αυτά τα πλοία εργάζονται άτομα με διασυνδέσεις με τον ρωσικό στρατό και τις υπηρεσίες ασφαλείας, τα οποία φέρονται να εμπλέκονται σε δραστηριότητες κατασκοπείας σε ευρωπαϊκά ύδατα.
Πούτιν: «Η Ρωσία θα απαντήσει»
Στη σκιά της επίθεσης, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιχείρησε να εκπέμψει μήνυμα ισχύος, υποστηρίζοντας ότι οι ουκρανικές επιθέσεις σε πετρελαιοφόρα δεν πρόκειται να διαταράξουν τον εφοδιασμό, προειδοποιώντας ωστόσο ότι η Ρωσία «σίγουρα θα απαντήσει». Παράλληλα, επιτέθηκε στους Ευρωπαίους για τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, επιχειρώντας να δείξει ότι η Μόσχα διατηρεί «όλα τα καλά χαρτιά» στο τραπέζι – πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά.
Πώς στήθηκε η επιχείρηση ανοιχτά της Κρήτης
Τα μέχρι στιγμής στοιχεία συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι τα drones και τα περιπλανώμενα πυρομαχικά εξαπολύθηκαν από παραπλέον σκάφος. Το δεξαμενόπλοιο «Qendil», σημαίας Ομάν, δεν ζήτησε βοήθεια από το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν βρισκόταν σε περιοχή ελληνικής ευθύνης, αλλά πιθανότατα σε θαλάσσια ζώνη Ιταλίας ή Λιβύης.
Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, στο τελικό στάδιο χρησιμοποιήθηκαν μικρά drones –πιθανότατα καμικάζι ή μεταφοράς πυρομαχικών– τα οποία πετούν σε χαμηλό ύψος και είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν ακόμη και από πολεμικά πλοία. Τουλάχιστον δύο drones με θερμικές κάμερες φέρονται να κατέγραψαν το βίντεο της επίθεσης, ενώ εκτιμάται ότι οι χειριστές γνώριζαν εκ των προτέρων το δρομολόγιο του πλοίου και έστησαν «καρτέρι» σε κοντινή απόσταση.
Τεχνολογικά διδάγματα και ελληνικές ανησυχίες
Η επίθεση αναδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι ακόμη και εμπορικά διαθέσιμα drones μπορούν να θέσουν εκτός μάχης πλοία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Μια στοχευμένη ζημιά σε ραντάρ ή συστήματα διεύθυνσης πυρός αρκεί για να αχρηστεύσει κρίσιμα οπλικά συστήματα.
Στο πλαίσιο αυτό, το ενδιαφέρον της Αθήνας για την ανάπτυξη και προμήθεια συστημάτων αντι-drone αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, μέσω του ΕΛΚΑΚ, έχει ήδη προκηρύξει σχετικούς διαγωνισμούς, ενώ συστήματα που ανέπτυξε το ΚΕΤΑΚ και εταιρείες του ελληνικού αμυντικού οικοσυστήματος δοκιμάστηκαν πρόσφατα με θετικά αποτελέσματα στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός».
Η επόμενη μέρα στη Μεσόγειο
Το ουκρανικό πλήγμα στη Μεσόγειο ανοίγει ένα νέο, επικίνδυνο κεφάλαιο στον πόλεμο, μεταφέροντας τη σύγκρουση σε μια θαλάσσια περιοχή κρίσιμη για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια. Την ώρα που η Μόσχα προειδοποιεί για αντίποινα και το Κίεβο δείχνει ότι διαθέτει πλέον δυνατότητες πλήγματος σε μεγάλη ακτίνα, η Μεσόγειος αναδεικνύεται σε δυνητικό νέο πεδίο αντιπαράθεσης με απρόβλεπτες συνέπειες.