NewsEdit Νέο, εξαιρετικά επικίνδυνο κεφάλαιο ανοίγει στις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Βενεζουέλας, μετά την απόφαση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να χαρακτηρίσει την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» και να διατάξει «πλήρη και απόλυτο αποκλεισμό» των πετρελαιοφόρων δεξαμενόπλοιων που κατευθύνονται προς ή αποπλέουν από τη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Η ανακοίνωση έγινε την Τρίτη μέσω Truth Social, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να κλιμακώνει δραστικά την οικονομική και στρατιωτική πίεση στο Καράκας, σε μια σύγκρουση που διαρκεί εδώ και χρόνια, αλλά έχει οξυνθεί αισθητά μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.
«Πλήρης και απόλυτος αποκλεισμός» των δεξαμενόπλοιων
«Διατάσσω τον πλήρη και απόλυτο αποκλεισμό όλων των υφιστάμενων πετρελαιοφόρων δεξαμενόπλοιων που πάνε στη Βενεζουέλα ή φεύγουν από αυτή», ανέφερε ο Ντόναλντ Τραμπ, ξεκαθαρίζοντας ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να στοχοποιήσει ευθέως τη βασική πηγή εσόδων της χώρας: το πετρέλαιο.
Ο αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε τις γνωστές κατηγορίες κατά της κυβέρνησης Μαδούρο, υποστηρίζοντας ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο χρηματοδοτούν «ναρκωτρομοκρατία, εμπορία ανθρώπων, φόνους και απαγωγές». Στο ίδιο μήνυμα, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του προχώρησε επισήμως στον χαρακτηρισμό του «καθεστώτος της Βενεζουέλας» ως «ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης».
Οργισμένη αντίδραση από το Καράκας
Η απάντηση της Βενεζουέλας ήταν άμεση και οξύτατη. Η κυβέρνηση Μαδούρο έκανε λόγο για «γκροτέσκα στρατιωτική απειλή» και «παράλογο» ναυτικό αποκλεισμό, τον οποίο «απορρίπτει πλήρως».
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποπειράται να επιβάλει κατά τρόπο απόλυτα παράλογο υποτιθέμενο στρατιωτικό ναυτικό αποκλεισμό της Βενεζουέλας, με σκοπό να κλέψει πλούτη που ανήκουν στην πατρίδα μας», αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση του Καράκας, το οποίο κατηγορεί διαχρονικά την Ουάσιγκτον ότι επιδιώκει την ανατροπή του Μαδούρο για τον έλεγχο των τεράστιων πετρελαϊκών αποθεμάτων της χώρας.
Στρατιωτική περικύκλωση και επίδειξη ισχύος
Η απόφαση Τραμπ έρχεται σε μια περίοδο έντονης στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Καραϊβική. Από τον Αύγουστο, η Ουάσιγκτον έχει αναπτύξει πολεμικά πλοία, πυραυλοφόρα αντιτορπιλικά, αποβατικά σκάφη, πυρηνοκίνητο υποβρύχιο, καθώς και το USS Gerald Ford – το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο στον κόσμο. Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί μαχητικά F-35, αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου F/A-18 Growler και αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού σε βάση στο Πουέρτο Ρίκο.
Επισήμως, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι πρόκειται για επιχειρήσεις καταπολέμησης της διακίνησης ναρκωτικών. Ωστόσο, από τις αρχές Σεπτεμβρίου, αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν βομβαρδίσει τουλάχιστον 26 πλεούμενα στην Καραϊβική και στον ανατολικό Ειρηνικό, τα οποία –κατά την κυβέρνηση Τραμπ– εμπλέκονταν σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Μέχρι σήμερα δεν έχει παρουσιαστεί καμία δημόσια απόδειξη, ενώ στα πλήγματα έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 95 άνθρωποι.
Η νομιμότητα των επιχειρήσεων αυτών αμφισβητείται έντονα από ειδικούς στο διεθνές δίκαιο και από τον ΟΗΕ.
«Το σοκ θα είναι άνευ προηγουμένου»
Σε νέες δηλώσεις του, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε ότι «η Βενεζουέλα είναι εντελώς περικυκλωμένη από τη μεγαλύτερη αρμάδα που συγκεντρώθηκε ποτέ στην ιστορία της Νότιας Αμερικής», προειδοποιώντας ότι η στρατιωτική ισχύς των ΗΠΑ θα συνεχίσει «να μεγεθύνεται».
«Το σοκ που θα υποστούν θα είναι άνευ προηγουμένου», δήλωσε, επαναφέροντας το ενδεχόμενο ακόμη και χερσαίων επιχειρήσεων στο έδαφος της Βενεζουέλας, μια απειλή που προκαλεί ανησυχία σε διεθνές επίπεδο.
Στήριξη από την αντιπολίτευση Ματσάδο
Η σκληρή γραμμή της Ουάσιγκτον βρίσκει στήριξη στο εσωτερικό της Βενεζουέλας από την αντιπολίτευση. Η ηγέτιδά της, Μαρία Κορίνα Ματσάδο, η οποία φέτος τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης, δήλωσε στο CBS News ότι χρειάζεται «περισσότερη πίεση» για να «καταλάβει ο Μαδούρο ότι πρέπει να φύγει».
Οι δηλώσεις αυτές εντείνουν τον πολιτικό διχασμό στη χώρα, η οποία βρίσκεται εδώ και χρόνια σε βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση.
Πετρέλαιο υπό εμπάργκο και μαύρη αγορά
Η Βενεζουέλα υφίσταται αμερικανικό εμπάργκο στο πετρέλαιό της από το 2019, γεγονός που την έχει αναγκάσει να πουλά μεγάλες ποσότητες αργού στη μαύρη αγορά, σε χαμηλότερες τιμές. Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών κατευθύνεται στην Κίνα, η οποία παραμένει βασικός οικονομικός εταίρος του Καράκας.
Η νέα απόφαση για αποκλεισμό των δεξαμενόπλοιων απειλεί να στραγγαλίσει περαιτέρω την ήδη εύθραυστη οικονομία της χώρας.
Κατάσχεση δεξαμενόπλοιου και νομικά ερωτήματα
Η ανακοίνωση Τραμπ έγινε μία εβδομάδα μετά την κατάσχεση δεξαμενόπλοιου στα ανοικτά της Βενεζουέλας από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για το πλοίο Skipper, το οποίο μετέφερε μεταξύ ενός και δύο εκατομμυρίων βαρελιών αργού, αξίας έως και 100 εκατ. δολαρίων, και φέρεται να είχε προορισμό την Κούβα.
Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, στο πλοίο είχαν επιβληθεί κυρώσεις από το 2022 λόγω υποτιθέμενων σχέσεων με τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν και τη Χεζμπολά. Ο Λευκός Οίκος αναγνώρισε πάντως ότι η κατάσχεση του φορτίου ενδέχεται να εγείρει σοβαρά νομικά ζητήματα.
Κλιμάκωση χωρίς ορατή διέξοδο
Η κίνηση Τραμπ σηματοδοτεί μια από τις πιο επιθετικές παρεμβάσεις των ΗΠΑ απέναντι στη Βενεζουέλα μέχρι σήμερα. Με τη διπλωματία ουσιαστικά παγωμένη, τη στρατιωτική παρουσία να ενισχύεται και τις οικονομικές κυρώσεις να βαθαίνουν, η σύγκρουση οδηγείται σε αχαρτογράφητα νερά, με απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για τη χώρα όσο και για την ευρύτερη περιοχή.