Η Ουκρανία φαίνεται να βρίσκεται κοντά σε μια συμφωνία που θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον της ως κυρίαρχο έθνος, ενσωματωμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με εγγυημένη ασφάλεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο David Ignatius της Washington Post, οι διαπραγματεύσεις προχωρούν, αν και δεν έχουν ολοκληρωθεί, και περιλαμβάνουν τρία βασικά έγγραφα: ένα σχέδιο ειρήνης, εγγυήσεις ασφαλείας και ένα σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης.
Τα σχέδια για ένταξη στην ΕΕ και οικονομική ανάκαμψη
Μια από τις κεντρικές προτάσεις προβλέπει ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2027. Η πρόταση αυτή προκαλεί ανησυχία σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, αλλά η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να ξεπεράσει την αντίθεση της Ουγγαρίας, ενός βασικού αντίπαλου του Κιέβου. Η ένταξη στην ΕΕ αναμένεται να ενισχύσει το εμπόριο και τις επενδύσεις, ενώ παράλληλα θα προωθήσει μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα, με στόχο τον περιορισμό της διαφθοράς στις κρατικές επιχειρήσεις.
Η οικονομική ανάκαμψη θα υποστηριχθεί από σημαντικές επενδύσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, με σκοπό να ανασχεθεί η καταστροφή της ουκρανικής οικονομίας από τον πόλεμο και να δημιουργηθούν βιώσιμες δομές ανάπτυξης.
Εγγυήσεις ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρέχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας ανάλογες με αυτές του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, ώστε να την προστατεύσουν σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας από τη Ρωσία. Παράλληλα, ευρωπαϊκές χώρες θα υπογράψουν ξεχωριστές εγγυήσεις, διασφαλίζοντας ότι η κυριαρχία του Κιέβου δεν θα επηρεάζεται από οποιοδήποτε ρωσικό βέτο. Οι λεπτομέρειες του στρατιωτικού σχεδιασμού παραμένουν όμως ευαίσθητες, με συζητήσεις για τον αριθμό και τη δομή του ουκρανικού στρατού. Η πρόταση των ΗΠΑ για στρατό 600.000 στρατιωτών φαίνεται να αυξάνεται στα 800.000, ενώ το Κίεβο επιμένει ότι δεν θα δεχθεί συνταγματικούς περιορισμούς στον στρατό του.
Αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη και ανταλλαγές εδαφών
Μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη θα δημιουργηθεί κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός, από την επαρχία Ντόνετσκ έως τις πόλεις Ζαπορίζια και Χερσώνα. Πέρα από αυτήν, θα ισχύει ζώνη περιορισμού βαρέων όπλων, παρακολουθούμενη σύμφωνα με το μοντέλο που χρησιμοποιείται στη Βόρεια και Νότια Κορέα.
Οι «ανταλλαγές εδαφών» παραμένουν κρίσιμο ζήτημα. Η Ρωσία απαιτεί την παραίτηση της Ουκρανίας από περίπου το 25% της περιοχής Ντόνετσκ, ενώ η αμερικανική πλευρά προτείνει τρόπους να γίνει η παραχώρηση αυτή πιο αποδεκτή, όπως η δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης. Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει επανειλημμένα τονίσει ότι δεν έχει νόμιμο δικαίωμα να παραχωρήσει ουκρανικό έδαφος, αλλά το κορεατικό μοντέλο προσφέρει πιθανή λύση, επιτρέποντας τη διατήρηση της διεκδίκησης ολόκληρης της περιοχής.
Η ασφάλεια κρίσιμων υποδομών
Ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα αφορά τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Η συμφωνία προβλέπει ότι ο σταθμός δεν θα παραμένει υπό ρωσικό έλεγχο και συζητείται η πιθανότητα οι ΗΠΑ να αναλάβουν την εποπτεία του. Η λύση αυτή κρίνεται θετική από ορισμένους Ουκρανούς αξιωματούχους, καθώς παρέχει μια μορφή αμερικανικής εγγύησης απέναντι σε περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.
Η συμφωνία, αν ολοκληρωθεί, θα μπορούσε να αποτελέσει ιστορικό σημείο καμπής για την Ουκρανία, διασφαλίζοντας την κυριαρχία της, την οικονομική της ανάπτυξη και τη θέση της στο ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο ασφαλείας. Παρά τα εμπόδια και τις ευαίσθητες διαπραγματεύσεις, το πακέτο που συζητείται δείχνει τον δρόμο για μια σταθερή ειρήνη και ανασυγκρότηση της χώρας.