NewsEdit Η σκοτεινή διαδρομή του Άντολφ Χοϊζίνγκερ, ενός αρχιναζί που «ανακυκλώθηκε» στη μεταπολεμική Δύση. Ο άνθρωπος πίσω από τις πιο αιματηρές επιχειρήσεις της Βέρμαχτ
Σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1982, πέθανε ο Άντολφ Χοϊζίνγκερ, μια από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες της ναζιστικής στρατιωτικής ιεραρχίας που όχι μόνο επέζησε του πολέμου, αλλά συνέχισε μια εντυπωσιακή καριέρα στα ανώτατα επιτελεία της μεταπολεμικής Δύσης.
Από το 1938 έως το 1944 διετέλεσε επικεφαλής των επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου της Βέρμαχτ, διαδραματίζοντας κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, της εισβολής στη Σοβιετική Ένωση το 1941 που προκάλεσε ανείπωτες καταστροφές και εκατομμύρια θύματα.
Δύο χρόνια κράτηση και μια γρήγορη «αποκατάσταση»
Μετά την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας, συνελήφθη το 1945. Παρά τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη ναζιστική πολεμική μηχανή, κρατήθηκε μόλις δύο χρόνια. Το 1950 επανεμφανίστηκε, αυτή τη φορά ως σύμβουλος επί στρατιωτικών θεμάτων του Κόνραντ Αντενάουερ, του πρώτου καγκελαρίου της Δυτικής Γερμανίας.
Οι Σοβιετικοί ζήτησαν να τους παραδοθεί για τα εγκλήματα πολέμου τους, αλλά η απαίτηση δεν ικανοποιήθηκε ποτέ. Αντίθετα, ο Χοϊζίνγκερ ενσωματώθηκε απολύτως στη νέα δυτικογερμανική κρατική δομή.
Η επιστροφή στη στρατιωτική ιεραρχία και η κορύφωση στο ΝΑΤΟ
Το 1955, με τη δημιουργία των νέων ένοπλων δυνάμεων της Δυτικής Γερμανίας, ο Χοϊζίνγκερ επέστρεψε στην ενεργό υπηρεσία, αναλαμβάνοντας ανώτατες θέσεις. Μέσα σε λίγα χρόνια βρέθηκε στην κορυφή: το 1961 έγινε Πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον, την υψηλότερη στρατιωτική θέση στη Συμμαχία.
Παρέμεινε εκεί μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1964, χωρίς ποτέ να αντιμετωπίσει συνέπειες για το παρελθόν του.
Μυστικές παραστρατιωτικές δομές και το «βαθύ κράτος» της Δυτικής Γερμανίας
Το 2014, το περιοδικό Der Spiegel αποκάλυψε στοιχεία από αρχεία των δυτικογερμανικών υπηρεσιών: περίπου 2.000 πρώην ναζί αξιωματικοί είχαν συγκροτήσει το 1949 παραστρατιωτικές ομάδες που μπορούσαν να φτάσουν έως και 40.000 μέλη.
Ήταν μια οργανωμένη προσπάθεια αναβίωσης των Φράι Κορπς, των ίδιων μονάδων που στις αρχές του 20ού αιώνα αποτέλεσαν το φυτώριο των μετέπειτα ταγμάτων εφόδου των ναζί.
Το πρόσχημα ήταν ξανά ο «αντικομμουνιστικός αγώνας», τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Οι ομάδες αυτές χρηματοδοτούνταν από επιχειρηματίες και στηρίζονταν από πρώην υψηλόβαθμους του Χίτλερ — ανάμεσά τους και ο Χοϊζίνγκερ.
Ο Αντενάουερ γνώριζε την ύπαρξη των σχηματισμών αυτών, αλλά δεν παρενέβη. Η προτεραιότητα της αντικομμουνιστικής στρατηγικής και η ανυπαρξία ακόμη ενός οργανωμένου δυτικογερμανικού στρατού οδήγησαν σε μια ιδιότυπη ανοχή. Όταν ο στρατός ανασυγκροτήθηκε το 1955, δεκάδες πρώην ναζί βρήκαν εκεί νέο ρόλο.
Ένας ακόμη ναζί «χρήσιμος» στη μεταπολεμική Δύση
Η περίπτωση Χοϊζίνγκερ δεν ήταν εξαίρεση. Ήταν μέρος ενός ευρύτερου φαινομένου αξιοποίησης πρώην στελεχών του ναζιστικού καθεστώτος από τη Δύση, στο πλαίσιο της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης.
Από τις μυστικές υπηρεσίες μέχρι διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις, πολλοί πρώην ναζί επανεντάχθηκαν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, προσφέροντας «εμπειρία» σε μια εποχή όπου ο αντικομμουνισμός συχνά υπερίσχυε της ανάγκης για αποναζιστικοποίηση.
Η κληρονομιά ενός σκοτεινού παραδείγματος
Ο θάνατος του Άντολφ Χοϊζίνγκερ το 1982 έκλεισε μια ζωή με δύο όψεις: από τη μία ο σχεδιαστής ορισμένων από τα πιο εγκληματικά κεφάλαια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από την άλλη ένα κορυφαίο στέλεχος του ΝΑΤΟ.
Η διαδρομή του αποτυπώνει ένα από τα πιο αντιφατικά και συχνά αποσιωπημένα κεφάλαια της μεταπολεμικής Ευρώπης: το πώς ο αντικομμουνισμός και η ψυχροπολεμική σκοπιμότητα επέτρεψαν την ανακύκλωση ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στις πιο σκοτεινές σελίδες του 20ού αιώνα.