NewsEdit Ένα κολοσσιαίο ενεργειακό project σε κρίση: Μια από τις σημαντικότερες ενεργειακές συμφωνίες της τελευταίας δεκαετίας στη Μέση Ανατολή, αξίας 35 δισ. δολαρίων, κινδυνεύει να ακυρωθεί λίγες ημέρες πριν από την καθοριστική προθεσμία εφαρμογής της στις 30 Νοεμβρίου.
Η συμφωνία προβλέπει την προμήθεια 130 δισ. κυβικών μέτρων ισραηλινού φυσικού αερίου στην Αίγυπτο έως το 2040, ωστόσο, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους του αιγυπτιακού Υπουργείου Πετρελαίου και ειδικούς του κλάδου, η υλοποίησή της έχει τελματώσει.
Στο επίκεντρο βρίσκονται οι καθυστερήσεις του Ισραήλ να αυξήσει τις ροές φυσικού αερίου, όπως είχε δεσμευτεί στην επικαιροποιημένη συμφωνία του Ιουλίου 2025. Την ίδια στιγμή, πολιτικές διαμάχες στο εσωτερικό του Ισραήλ και αυξημένες εντάσεις με το Κάιρο για τη Γάζα και το Σινά δημιουργούν ένα περιβάλλον αστάθειας που υπονομεύει το ενεργειακό πρόγραμμα.
Το Ισραήλ δεν τηρεί τις δεσμεύσεις για αυξημένες ροές
Σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές που μίλησαν στο Al Araby Al Jadeed, οι τρέχουσες ροές ισραηλινού φυσικού αερίου κυμαίνονται μεταξύ 850 εκατ. και 1 δισ. κυβικών ποδιών την ημέρα, όπως προβλέπει η συμφωνία του 2019. Όμως, το Ισραήλ δεν έχει προχωρήσει στις αυξήσεις που όριζε η νέα συμφωνία του 2025.
Η επικαιροποίηση απαιτούσε σταδιακή άνοδο των παραδόσεων:
1,3 δισ. κυβικά πόδια ημερησίως έως το τέλος του 2025,
1,6 δισ. έως την άνοιξη του 2026,
και μεταξύ 1,8 και 2 δισ. κυβικών ποδιών το καλοκαίρι.
Τίποτα από αυτά δεν έχει εφαρμοστεί. Αιγυπτιοι αξιωματούχοι αποδίδουν τις καθυστερήσεις στις πολιτικές ανακατατάξεις και στο ήδη υπερφορτωμένο ενεργειακό σύστημα του Ισραήλ, αλλά σημειώνουν ότι η Αίγυπτος χρειάζεται άμεσα τις πρόσθετες ποσότητες για να διατηρήσει τη λειτουργία των μονάδων υγροποίησης LNG.
Η διπλωματία της Γάζας επισκιάζει την ενεργειακή συνεργασία
Την ίδια στιγμή, το Κάιρο βρίσκεται αντιμέτωπο με νέο κύμα περιφερειακής έντασης λόγω των εξελίξεων στη Γάζα. Αντιπροσωπεία της Χαμάς με επικεφαλής τον Χαλίλ αλ Χάγια έχει φθάσει στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα για συνομιλίες με Αίγυπτο, Κατάρ και ΗΠΑ.
Οι συζητήσεις επικεντρώνονται:
στη νέα κλιμάκωση της βίας παρά την εκεχειρία που ισχύει από τις 10 Οκτωβρίου,
στη δεύτερη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα που προωθεί ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Το Κάιρο θεωρεί ότι η ενεργειακή συμφωνία με το Ισραήλ δεν μπορεί να προχωρήσει αποκομμένη από το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο. Όσο η εκεχειρία παραμένει εύθραυστη και οι εχθροπραξίες κλιμακώνονται, η αιγυπτιακή ηγεσία δύσκολα θα υποστηρίξει ένα τόσο φιλόδοξο ενεργειακό έργο χωρίς διαβεβαιώσεις για σταθερότητα.
Νετανιάχου σε επιθετικό τόνο απέναντι σε Χαμάς και Χεζμπολάχ
Την ίδια ημέρα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωνε ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να πλήττει τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ σε πολλαπλά μέτωπα. Τόνισε ότι οι παραβιάσεις της εκεχειρίας από τη Χαμάς συνεχίζονται και ότι οι ισραηλινές δυνάμεις απαντούν στις επιθέσεις.
Στη Γάζα, υγειονομικές αρχές έκαναν λόγο για 22 νεκρούς από τις ισραηλινές επιχειρήσεις. Στον Λίβανο, ο στρατός του Ισραήλ εξαπέλυσε νέες επιδρομές στο νότιο και ανατολικό τμήμα της χώρας, με το λιβανικό υπουργείο Υγείας να επιβεβαιώνει έναν νεκρό.
Ο Νετανιάχου, σε αυστηρό ύφος, τόνισε ότι ο στρατός θα εμποδίσει τη Χεζμπολάχ να ανακτήσει δυνατότητες που θα απειλούσαν το Ισραήλ, συμπληρώνοντας ότι οι προσπάθειες της Χαμάς να διεισδύσει πέραν της «κίτρινης ζώνης» αντιμετωπίζονται «με μεγάλη ισχύ».
Πώς επηρεάζονται οι περιφερειακές ισορροπίες
Η κατάρρευση της συμφωνίας θα είχε σημαντικό αντίκτυπο:
για την Αίγυπτο, που βασίζεται στο ισραηλινό αέριο για την ενεργειακή της ασφάλεια και τις εξαγωγές LNG
για το Ισραήλ, που θα χάσει μια στρατηγική αγορά και έναν βασικό εταίρο σε μια περίοδο αυξημένης διεθνούς πίεσης
για την Ανατολική Μεσόγειο, όπου οι ενεργειακές συνεργασίες λειτουργούν ως μοχλός πολιτικής σταθερότητας.
Η τρέχουσα κρίση δείχνει ότι η ενεργειακή διπλωματία στην περιοχή δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την ασφάλεια, τα πολιτικά αδιέξοδα και την προσπάθεια των περιφερειακών δυνάμεων να επηρεάσουν τις εξελίξεις στη Γάζα.
Ένα ενεργειακό στοίχημα που κρίνεται από την πολιτική
Με τις διαπραγματεύσεις να βρίσκονται στον αέρα και τις εξελίξεις στη Γάζα να μονοπωλούν το διπλωματικό ενδιαφέρον, η μεγάλη συμφωνία Ισραήλ Αιγύπτου βρίσκεται σε οριακό σημείο. Οι επόμενες ημέρες θα καθορίσουν όχι μόνο το μέλλον της, αλλά και τον βαθμό που η περιοχή μπορεί να στηριχθεί σε ενεργειακές συμμαχίες για να αποτρέψει περαιτέρω αποσταθεροποίηση.
Η ενεργειακή συνεργασία υπήρξε για χρόνια το φωτεινό παράδειγμα ότι Κάιρο και Τελ Αβίβ μπορούν να παραμερίζουν τις εντάσεις. Σήμερα, όμως, το αν αυτό το παράδειγμα θα αντέξει, εξαρτάται περισσότερο από τις πολιτικές ισορροπίες παρά από την ίδια την αγορά ενέργειας.