NewsEdit Σε τροχιά ενίσχυσης των στρατηγικών τους δεσμών εισέρχονται Ηνωμένες Πολιτείες και Σαουδική Αραβία, καθώς η επίσημη επίσκεψη του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο συνεργασίας, επενδύσεων και αμυντικών συμφωνιών.
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Σαουδάραβα ηγέτη μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, η οποία είχε προκαλέσει διεθνή κατακραυγή και σημαντικό πλήγμα στην εικόνα του βασιλείου.
Επενδύσεις-μαμούθ και αναβάθμιση δεσμών
Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ανακοίνωσε ότι το Ριάντ σκοπεύει να αυξήσει τις επενδύσεις του στις ΗΠΑ από 600 δισ. σε σχεδόν 1 τρισ. δολάρια, κάνοντας λόγο για «την πιο καυτή χώρα στον πλανήτη». Η δήλωση αυτή, εντός του Λευκού Οίκου, συνοδεύτηκε από την επιβεβαίωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι η κυβέρνησή του εργάζεται ήδη για την έγκριση εξαγωγής προηγμένων τσιπ στη Σαουδική Αραβία — μια κίνηση που εντάσσεται στη στρατηγική αναβάθμιση του βασιλείου σε τεχνολογικό κόμβο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, άφησε να εννοηθεί ότι επίκεινται ανακοινώσεις σχετικά με τις διαδικασίες που θα επιτρέψουν τη μεταφορά προηγμένης τεχνολογίας στη Σαουδική Αραβία, διευρύνοντας ένα ήδη φιλόδοξο πλαίσιο συνεργασίας.
Έπαινοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα και προσπάθεια αποκατάστασης της εικόνας του πρίγκιπα
Η υποδοχή του πρίγκιπα στο Οβάλ Γραφείο ήταν θερμή, με τον Ντόναλντ Τραμπ να τον χαρακτηρίζει «εξαιρετικά σεβαστό άνθρωπο» και να επαινεί τη «δουλειά του στα ανθρώπινα δικαιώματα», παρά το βεβαρημένο παρελθόν της υπόθεσης Κασόγκι. Ο μπιν Σαλμάν, που παραμένει de facto ηγέτης της χώρας, επιχειρεί την πλήρη αποκατάσταση της διεθνούς του εικόνας, ποντάροντας σε μια νέα εποχή στενών δεσμών με τις ΗΠΑ.
Η επίσημη τελετή υποδοχής στον Νότιο Κήπο του Λευκού Οίκου —με στρατιωτικό τιμητικό άγημα, κανονιοβολισμούς και πτήσεις μαχητικών— υπογράμμισε τον συμβολισμό της επίσκεψης και τη βαρύτητα που της δίνει η αμερικανική κυβέρνηση.
Ενέργεια, ασφάλεια και συμφωνίες δισεκατομμυρίων
Στο τραπέζι των συζητήσεων βρέθηκαν η ασφάλεια, η πυρηνική ενέργεια και μια σειρά συμφωνιών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παρά τις πιέσεις του Τραμπ, πάντως, δεν αναμένεται ουσιαστική πρόοδος στο θέμα της εξομάλυνσης των σχέσεων Ριάντ – Τελ Αβίβ, καθώς η Σαουδική Αραβία επιμένει ότι οποιαδήποτε κίνηση θα πρέπει να συνδέεται με απτή προοπτική παλαιστινιακού κράτους.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει θέσει τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία ψηλά στις προτεραιότητες της δεύτερης θητείας του. Η σταδιακή υποχώρηση της διεθνούς κριτικής για την υπόθεση Κασόγκι φαίνεται να καθιστά ευκολότερη την επαναπροσέγγιση.
Συμφωνία για F-35 και αλλαγή ισορροπιών στη Μέση Ανατολή
Μία από τις πλέον κρίσιμες εξελίξεις είναι η πρόθεση των ΗΠΑ να εγκρίνουν την πώληση 48 μαχητικών F-35 στη Σαουδική Αραβία, όπως επιβεβαίωσε ο πρόεδρος Τραμπ. Αν προχωρήσει, θα πρόκειται για την πρώτη τέτοια συμφωνία με το βασίλειο και για μια σημαντική μετατόπιση στην αμερικανική πολιτική, η οποία μέχρι σήμερα διασφάλιζε ότι το Ισραήλ διατηρεί την τεχνολογική υπεροχή στην περιοχή.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η συμφωνία θα συνοδευτεί από νέες εγγυήσεις ασφαλείας προς το Ριάντ, πιθανόν μέσω μιας εκτελεστικής εντολής που θα θυμίζει το πρόσφατο μοντέλο που εφαρμόστηκε στο Κατάρ, χωρίς ωστόσο να φτάνει στο επίπεδο μιας πλήρους συμμαχίας τύπου ΝΑΤΟ.
Παράλληλα, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται συζητήσεις για πώληση αμυντικού εξοπλισμού, συνεργασία στην πολιτική πυρηνική ενέργεια και μία επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αμερικανικές υποδομές τεχνητής νοημοσύνης.
Το τελετουργικό της επίσκεψης και οι συμβολισμοί
Η άφιξη του μπιν Σαλμάν συνοδεύτηκε από πλήρη τιμητική πομπή: κόκκινο χαλί, ιππικό άγημα, διελεύσεις μαχητικών και μια εμφανώς φιλική χειραψία με τον Ντόναλντ Τραμπ. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται συνομιλίες στο Οβάλ Γραφείο, γεύμα στην Αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου και επίσημο δείπνο με black-tie ενδυμασία.
Η εικόνα των δύο ηγετών, χαμογελαστών μπροστά από τις σημαίες των δύο χωρών, στέλνει το μήνυμα μίας σχέσης που επιδιώκεται να αποκτήσει μεγαλύτερο βάθος και διάρκεια.
Αντίβαρο στην Κίνα και πίεση για ένταξη στις Συμφωνίες του Αβραάμ
Σύμφωνα με πρώην Αμερικανούς διπλωμάτες, ο Τραμπ επιδιώκει μια «πολυεπίπεδη σχέση» που θα κρατήσει το Ριάντ μακριά από την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στη Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα, αναμένεται να πιέσει τον Σαουδάραβα πρίγκιπα να ενταχθεί στις Συμφωνίες του Αβραάμ, ώστε να προχωρήσει η εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ.
Ωστόσο, το βασίλειο εξακολουθεί να τηρεί στάση αναμονής, αποφεύγοντας οποιαδήποτε κίνηση χωρίς σαφές πολιτικό αποτέλεσμα στο παλαιστινιακό — ένα ζήτημα που έχει περιθωριοποιηθεί εν μέσω του πολέμου στη Γάζα.
Παρά τις αντιθέσεις και τα ανοιχτά ζητήματα, η επίσκεψη του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Ουάσινγκτον επιβεβαιώνει ότι Ουάσινγκτον και Ριάντ μπαίνουν σε μια νέα εποχή. Μια εποχή που θα καθοριστεί από επενδύσεις-μαμούθ, αμυντική συνεργασία και έναν ανταγωνισμό μεγάλων δυνάμεων που διαμορφώνει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν.