Σε ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου στον Λευκό Οίκο η συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Axios, ο Τραμπ ξεκαθάρισε εξαρχής ότι δεν προτίθεται –τουλάχιστον προς το παρόν– να εγκρίνει την αποστολή πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία, προκαλώντας απογοήτευση στο Κίεβο.
Η συνάντηση διήρκεσε περίπου δυόμισι ώρες και, όπως μεταφέρουν πηγές που είχαν ενημέρωση για το περιεχόμενό της, «ήταν δύσκολη και συναισθηματικά φορτισμένη». Ο Τραμπ εμφανίστηκε σκληρός και απόλυτος, επιμένοντας ότι προτεραιότητά του είναι η διπλωματική λύση και ότι η αποστολή προηγμένων όπλων θα μπορούσε να την υπονομεύσει.
Η σκιά του Πούτιν και το μήνυμα της “γραμμής του μετώπου”
Η χρονική συγκυρία δεν πέρασε απαρατήρητη: μόλις μία ημέρα πριν, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας με τον Ζελένσκι, ο Αμερικανός πρόεδρος αποκάλυψε πως η πρότασή του για ειρήνη προβλέπει τον τερματισμό του πολέμου με τα μέτωπα «παγωμένα» στις σημερινές γραμμές, κάτι που ουσιαστικά σημαίνει αποδοχή της ρωσικής κατοχής σε μεγάλο μέρος της ανατολικής Ουκρανίας.
Σε ανάρτησή του στο Truth Social αμέσως μετά τη συνάντηση, ο Τραμπ έδωσε το στίγμα της στάσης του: «Ήρθε η ώρα να σταματήσουν εκεί που βρίσκονται. Ας διεκδικήσουν και οι δύο τη νίκη και ας αποφασίσει η Ιστορία!».
Ο Ζελένσκι “ρεαλιστής”, αλλά απογοητευμένος
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση, επιβεβαίωσε ότι οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τους Tomahawk, αλλά αποφάσισαν να μην αναφερθούν δημόσια στο θέμα. Ερωτηθείς αν είναι αισιόδοξος, απάντησε λακωνικά: «Είμαι ρεαλιστής».
Παρότι απέφυγε να συγκρουστεί ανοιχτά, ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι ο Ζελένσκι πίεσε έντονα για την αποστολή των πυραύλων, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να προτείνει ανταλλαγή με «χιλιάδες drones». Ο Τραμπ ωστόσο δεν έδειξε καμία διάθεση υποχώρησης, επιμένοντας ότι η ειρήνη προηγείται των όπλων.
Μπερδεμένοι οι Ευρωπαίοι, αναζητείται ενιαία γραμμή
Μετά το τέλος της συνάντησης, ο Ουκρανός πρόεδρος είχε τηλεδιάσκεψη με Ευρωπαίους ηγέτες. Πηγές που συμμετείχαν αναφέρουν πως επικράτησε σύγχυση για τη φανερή μεταστροφή της στάσης του Αμερικανού προέδρου. Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επικράτησε έντονος προβληματισμός, καθώς πολλοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ο Τραμπ επιχειρεί νέα προσέγγιση με τη Μόσχα.
Σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η συνοχή του δυτικού μετώπου, αρκετές κυβερνήσεις προχώρησαν σε συντονισμένες δηλώσεις στήριξης προς το Κίεβο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, πρότεινε τη σύνταξη ενός κοινού σχεδίου ειρήνης ΗΠΑ–Ευρώπης, βασισμένου στη διπλωματική φόρμουλα που χρησιμοποίησε ο Τραμπ για τη Γάζα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, κάλεσε μάλιστα σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη των συμβούλων εθνικής ασφάλειας εντός του Σαββατοκύριακου.
Η “νέα εξίσωση” Τραμπ: Ειρήνη χωρίς Tomahawk
Παρά τις ελπίδες του Κιέβου για συγκεκριμένες δεσμεύσεις, ο Τραμπ παρέμεινε ανένδοτος. «Πρέπει να σταματήσουν εκεί όπου βρίσκονται», δήλωσε μετά τη συνάντηση, καλώντας Μόσχα και Κίεβο να σταματήσουν τον πόλεμο και να προχωρήσουν σε συμφωνία.
«Όχι άλλοι σκοτωμοί, όχι άλλος θάνατος, όχι άλλη σπατάλη τεράστιων ποσών», έγραψε στο Truth Social, υπογραμμίζοντας ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει «το αιματοκύλισμα και η οικονομική αιμορραγία».
Σε δηλώσεις του στο NBC, ο Ζελένσκι παραδέχτηκε πως ο Αμερικανός πρόεδρος «δεν είπε “όχι”, αλλά προς το παρόν δεν είπε “ναι”». Τόνισε, ωστόσο, ότι «η Ρωσία φοβάται τους Tomahawk» και επανέλαβε πως η Ουκρανία θα συνεχίσει να αναζητά τρόπους ενίσχυσης της άμυνάς της.
Προς μια νέα αμερικανορωσική προσέγγιση;
Η συνάντηση Τραμπ–Ζελένσκι έρχεται σε μια στιγμή που ο Λευκός Οίκος επιχειρεί εμφανώς να επαναπροσδιορίσει τη στάση του απέναντι στη Ρωσία. Ο Τραμπ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τη συνομιλία του με τον Πούτιν «πολύ παραγωγική», ετοιμάζεται να τον συναντήσει στη Βουδαπέστη εντός δύο εβδομάδων.
«Ο πρόεδρος Πούτιν θέλει να δοθεί τέλος στον πόλεμο», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ωστόσο ότι «είναι πιθανό να προσπαθεί να κερδίσει χρόνο». Και συμπλήρωσε με το γνώριμο ύφος του: «Όλη μου τη ζωή, οι καλύτεροι προσπάθησαν να παίξουν μαζί μου — και τα κατάφερα πολύ καλά».
Το Κίεβο ανάμεσα στον ρεαλισμό και την ανησυχία
Η Ουκρανία, την ώρα που ο χειμώνας πλησιάζει και η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις της στις ενεργειακές υποδομές, βλέπει τον βασικό της σύμμαχο να κρατά αποστάσεις από τη γραμμή της πλήρους στήριξης. Παρά τις φιλοφρονήσεις του Τραμπ –«ένας πολύ δυνατός ηγέτης, ένας άνδρας που υπέστη πολλά»– η Ουάσινγκτον δείχνει να αναζητά νέο σημείο ισορροπίας.
Για το Κίεβο, το μήνυμα είναι σαφές: οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προτίθενται να ανοίξουν νέο μέτωπο με τη Μόσχα. Για τον Τραμπ, το ζητούμενο είναι ένα πολιτικό επίτευγμα ειρήνης. Για την Ουκρανία, όμως, η “ειρήνη” αυτή ενδέχεται να μοιάζει περισσότερο με παγωμένη ήττα.
- Λάσλο Κρασναχορκάι: Ο «δάσκαλος της Αποκάλυψης» που αναμετρήθηκε με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου
- Ο Τραμπ «παγώνει» τους Tomahawk και πιέζει για ειρήνη: Ψυχρολουσία Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο
- Συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι: Η συζήτηση για τους Tomahawk, το κάλεσμα για εγγυήσεις και η σκιά του Πούτιν
- Ανάλυση / Η κοινωνία ζητά αλλαγή – Όχι απλώς άλλη κυβέρνηση, αλλά άλλο παράδειγμα – Τι δείχνει η δημοσκόπηση της MRB
- «Σήραγγα Πούτιν–Τραμπ»: Ένα φουτουριστικό όραμα ενότητας ή άλλο ένα γεωπολιτικό παραμύθι;