NewsEdit Ο ιδρυτής της Bridgewater προειδοποιεί για ένα νέο “1930” – Οικονομία, κοινωνική πόλωση και γεωπολιτικές εντάσεις στο ίδιο εκρηκτικό μείγμα
Ο Ρέι Ντάλιο, ο άνθρωπος που έχει χαρακτηριστεί «γκουρού των αγορών» και ιδρυτής της Bridgewater Associates —του μεγαλύτερου hedge fund στον κόσμο— επανέρχεται με μια ακόμη δυσοίωνη προειδοποίηση: το δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών αυξάνεται με ρυθμό που θυμίζει τις πιο σκοτεινές στιγμές του 20ού αιώνα. Μιλώντας στο Bloomberg Television, ο 76χρονος επενδυτής περιέγραψε την αμερικανική οικονομία ως «έναν οργανισμό που πνίγεται από την ίδια του την υπερχρέωση», παρομοιάζοντάς την με «πλάκα που φράζει τις αρτηρίες».
«Deficit bomb» και πολιτική μυωπία
Το δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών που κατέχεται από το κοινό ανήλθε το 2023 στο 99% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Congressional Budget Office. Αν η τάση συνεχιστεί, το ποσοστό θα αγγίξει το 116% έως το 2034, το υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία της χώρας. Για τον Ντάλιο, αυτή η δυναμική δεν είναι απλώς ανησυχητική αλλά «εκρηκτική». Την αποκαλεί «deficit/debt bomb» — μια δημοσιονομική βόμβα που, εάν δεν αφοπλιστεί εγκαίρως, θα μπορούσε να απειλήσει τη σταθερότητα όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και ολόκληρου του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος.
Ο Ντάλιο δεν διστάζει να αποδώσει ευθύνες και στα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα της Ουάσινγκτον. «Οι πολιτικοί υπόσχονται περισσότερες δαπάνες και χαμηλότερους φόρους, αγνοώντας ότι η αριθμητική δεν βγαίνει», σημειώνει, επισημαίνοντας πως η πολιτική μυωπία και ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας των εκλογικών κύκλων εμποδίζουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Η λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, βρίσκεται σε ένα δύσκολο αλλά ρεαλιστικό μείγμα μέτρων: αύξηση των φορολογικών εσόδων, περιορισμό δαπανών και επιστροφή σε μια κουλτούρα πολιτικού ρεαλισμού και διακομματικής ευθύνης.
Από την οικονομία στην κοινωνία: ένα νέο είδος «εμφυλίου»
Ο κίνδυνος, ωστόσο, δεν είναι μόνο οικονομικός. Ο Ντάλιο βλέπει την υπερχρέωση ως σύμπτωμα ενός βαθύτερου κοινωνικού και πολιτικού ρήγματος. Η διεύρυνση των ανισοτήτων, η γεωπολιτική αβεβαιότητα και η εντεινόμενη πόλωση εντός των δυτικών κοινωνιών συνθέτουν, κατά τον ίδιο, ένα σκηνικό που θυμίζει επικίνδυνα τη δεκαετία του 1930 — λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Όταν ρωτήθηκε αν θεωρεί πιθανό ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο, ο Ντάλιο απάντησε πως πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ένας «πολιτικός εμφύλιος» του 21ου αιώνα. «Ένας εμφύλιος βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες — όχι με όπλα, αλλά με αμετάκλητες διαφορές στις αξίες και στις αντιλήψεις», υπογράμμισε. Οι συγκρούσεις αυτές, προειδοποιεί, μπορεί να εξελιχθούν σε δοκιμασίες ισχύος ανάμεσα σε ιδεολογικά στρατόπεδα, εάν δεν υπάρξει συνειδητοποίηση και έγκαιρη δράση.
Η σκιά της Ιστορίας και ο «κύκλος των 75 ετών»
Η σκέψη του Ντάλιο έχει μια έντονη ιστορική διάσταση. Εδώ και χρόνια υποστηρίζει ότι η παγκόσμια Ιστορία ακολουθεί μεγάλους οικονομικοπολιτικούς κύκλους διάρκειας περίπου 75 ετών. Σε κάθε τέτοιο κύκλο, η συσσώρευση χρέους, η κοινωνική ανισότητα και οι διεθνείς εντάσεις φτάνουν σε οριακό σημείο, οδηγώντας σε ανατροπές ή συγκρούσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η σημερινή εποχή βρίσκεται ακριβώς στο τέλος ενός τέτοιου κύκλου — «στη φάση που το χρέος, η πολιτική σύγκρουση και η διεθνής αναταραχή κορυφώνονται». Δεν πρόκειται, ωστόσο, για ένα αναπόφευκτο τέλος: «Η λύση δεν είναι η απαισιοδοξία, αλλά η νηφαλιότητα. Αν δεν ανησυχούμε, οι κίνδυνοι θα μας προλάβουν. Αν τους δούμε κατάματα, μπορούμε να τους διαχειριστούμε», τόνισε.
Μια προειδοποίηση με πολλούς αποδέκτες
Η νέα παρέμβαση του Ρέι Ντάλιο έρχεται σε μια περίοδο που η Ουάσινγκτον συζητά ξανά για το όριο του χρέους, οι αγορές φοβούνται νέα κύματα πληθωρισμού και οι κοινωνίες δείχνουν βαθιά διχασμένες. Από τα επιτελεία της Fed έως τα think tanks της Wall Street, τα λόγια του αντηχούν ως μια υπενθύμιση ότι οι αριθμοί δεν είναι ουδέτεροι: πίσω από τα ελλείμματα και τα επιτόκια κρύβεται η κοινωνική συνοχή, η εμπιστοσύνη και, τελικά, η αντοχή μιας δημοκρατίας.
Για τον Ντάλιο, το στοίχημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι υπαρξιακό — το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση μπορούν να μάθουν από την Ιστορία πριν αυτή επαναληφθεί.
- Οργή Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης
- Ρέι Ντάλιο: «Η Αμερική ζει με μια βόμβα χρέους έτοιμη να εκραγεί»
- Ξεκινά η πυρηνική άσκηση του ΝΑΤΟ “Steadfast Noon” – Μήνυμα αποτροπής προς τη Μόσχα
- Μαρία Κορίνα Ματσάδο: Το Νόμπελ Ειρήνης στην αντίπαλο του Μαδούρο
- Ανάλυση / Ο Νετανιάχου, η Χαμάς και ο… Τόνι Σοπράνο: Το τίμημα μιας ειρήνης υπό αμερικανική επιβολή