Ο Κιρ Στάρμερ απέναντι στη μεγαλύτερη πολιτική δοκιμασία της πρωθυπουργίας του

Στο Λίβερπουλ, όπου ξεκίνησε το ετήσιο συνέδριο των Εργατικών, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ επέλεξε να θέσει στο επίκεντρο της ομιλίας του την «απειλή της ακροδεξιάς».

Υποσχέθηκε «μάχη» απέναντι στο Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ, το οποίο εμφανίζεται πλέον σε δημοσκοπήσεις να προηγείται των Εργατικών κατά δώδεκα μονάδες. Όμως, την ίδια στιγμή, η δική του κυβέρνηση δοκιμάζεται σκληρά: η δημοτικότητά του βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, η οικονομία στέλνει ανησυχητικά σήματα και η συνοχή του κόμματος κλονίζεται από παραιτήσεις και εσωκομματικές αντιπαραθέσεις.

Η κοινωνική δυσαρέσκεια και η άνοδος του Φάρατζ

Ο Στάρμερ γνωρίζει ότι το Reform UK αντλεί δύναμη από τη λαϊκή δυσαρέσκεια γύρω από τη μετανάστευση, την ανεργία και τον πληθωρισμό. Σήμερα, η βρετανική οικονομία αναπτύσσεται με βραδύτερους ρυθμούς, η ανεργία βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της τελευταίας τετραετίας και οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται ταχύτερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το αφήγημα του Φάρατζ, ότι «μόνο μια ριζική αλλαγή πολιτικής στο μεταναστευτικό θα προστατεύσει το Ηνωμένο Βασίλειο», βρίσκει ευήκοα ώτα σε τμήμα του εκλογικού σώματος.

Απέναντι σε αυτήν την απειλή, ο Στάρμερ μίλησε για «μάχη της ζωής μας» και κατήγγειλε το σχέδιο του Reform UK να αντικαταστήσει τις μόνιμες άδειες παραμονής με ανανεώσιμες βίζες ως «ρατσιστικό και ανήθικο». Στόχος του είναι να παρουσιάσει τις εκλογές του 2029 ως μια επιλογή ανάμεσα σε «πατριωτική ανανέωση» και «τοξικό διχασμό». Όμως μέχρι τότε μεσολαβούν τέσσερα δύσκολα χρόνια και, όπως σχολιάζουν πολλοί, το ερώτημα είναι αν θα παραμείνει ο ίδιος στην Ντάουνινγκ Στριτ.

Πολιτικά σκάνδαλα και παραιτήσεις

Το κύρος του Στάρμερ έχει πληγεί από μια σειρά σκανδάλων και παραιτήσεων κορυφαίων στελεχών. Η πιο ηχηρή ήταν αυτή της αντιπροέδρου Άντζελα Ρέινερ, που αποχώρησε έπειτα από αποκαλύψεις για φορολογικές ατασθαλίες στην αγορά ακινήτου. Η παραίτηση ήρθε μόλις λίγες εβδομάδες αφότου ο πρωθυπουργός της είχε εκφράσει ανοιχτά την εμπιστοσύνη του, πλήγμα που ενίσχυσε την εικόνα αστάθειας.

Παράλληλα, η απομάκρυνση του Βρετανού πρέσβη στις ΗΠΑ, Πίτερ Μάντελσον, λόγω των σχέσεών του με τον καταδικασμένο Τζέφρι Έπστιν, πρόσθεσε έναν ακόμη πονοκέφαλο. Στελέχη του κόμματος βλέπουν ότι η μια κρίση διαδέχεται την άλλη, χωρίς να υπάρχει σταθερή στρατηγική αντιμετώπισης.

Στο φόντο αυτών των εξελίξεων, η Ipsos κατέγραψε μόλις 13% δημοτικότητα για τον Στάρμερ – χαμηλότερη από οποιονδήποτε Βρετανό πρωθυπουργό μετά το 1977. Δεν είναι τυχαίο ότι πολιτικοί επιστήμονες μιλούν για μια «σπάνια σύμπτωση» όπου ο πρωθυπουργός φαίνεται να έχει απέναντί του και την κοινωνία και το ίδιο του το κόμμα.

Η αντίφαση της εξωτερικής πολιτικής

Εάν στο εσωτερικό ο Στάρμερ δέχεται σφοδρά πυρά, στο εξωτερικό μπορεί να επιδείξει κάποια επιτεύγματα. Η καλή προσωπική του σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ έχει ενισχύσει τη θέση του Λονδίνου στην Ουάσιγκτον. Παράλληλα, έχει παίξει ρόλο στον ευρωπαϊκό συντονισμό υπέρ της Ουκρανίας και δρομολογεί νέα συμφωνία κινητικότητας με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τους νέους.

Ωστόσο, αυτά τα διπλωματικά επιτεύγματα δεν φαίνεται να μεταφράζονται σε εσωτερική στήριξη. Οι αποτυχημένες προσπάθειες μεταρρύθμισης του κοινωνικού κράτους και οι περικοπές στις επιδοτήσεις θέρμανσης έπληξαν βαθιά την εικόνα μιας κυβέρνησης που υποσχόταν να σταθεί δίπλα στους πιο αδύναμους. Επιπλέον, η σκληρή στάση στο μεταναστευτικό προκαλεί αμηχανία στην αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, αφήνοντας τον Στάρμερ εκτεθειμένο τόσο δεξιά όσο και αριστερά.

Το κρίσιμο τεστ του Λίβερπουλ

Η ομιλία που θα εκφωνήσει την Τρίτη ο Στάρμερ στο συνέδριο του Λίβερπουλ δεν χαρακτηρίζεται «ομιλία τελευταίας ευκαιρίας», αλλά όλοι αναγνωρίζουν ότι θα είναι μια καμπή. Ο ίδιος πρέπει να παρουσιάσει με σαφήνεια ένα όραμα για το μέλλον, διαφορετικά η αμφισβήτηση θα ενταθεί.

Ήδη, ο δήμαρχος του Μάντσεστερ, Άντι Μπέρναμ, προβάλλει ως πιθανός διάδοχος, ζητώντας από το κόμμα μια πιο αριστερή πολιτική γραμμή. Βουλευτές φέρεται να τον ενθαρρύνουν να διεκδικήσει την ηγεσία, ενώ και η Λούσι Πάουελ, που αποπέμφθηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση, θα μπορούσε να εκλεγεί σε κορυφαίο κομματικό πόστο, κάτι που θα ισοδυναμούσε με ψήφο δυσπιστίας κατά του πρωθυπουργού.

Χρόνος ή αντίστροφη μέτρηση;

Η ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία των Εργατικών και οι εσωκομματικοί κανονισμοί παρέχουν προς το παρόν στον Στάρμερ ένα δίχτυ ασφαλείας. Όπως σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές, έχει «ακόμα χρόνο να αλλάξει τα πράγματα» τουλάχιστον μέχρι τις τοπικές εκλογές του Μαΐου 2026. Αλλά το παράθυρο ευκαιρίας στενεύει.

Αν δεν καταφέρει να πείσει τόσο την κοινωνία όσο και το κόμμα ότι μπορεί να αντιμετωπίσει την ακροδεξιά απειλή, να ανατάξει την οικονομία και να αποκαταστήσει την πολιτική του αξιοπιστία, το ενδεχόμενο να ολοκληρώσει την πενταετία στο νούμερο 10 θα απομακρύνεται. Για την ώρα, ο Στάρμερ καλείται να δώσει όχι μία, αλλά πολλές παράλληλες μάχες: απέναντι στον Φάρατζ, απέναντι στη φθορά της εξουσίας και απέναντι στη δυσπιστία στο ίδιο του το κόμμα.

Το συνέδριο του Λίβερπουλ ίσως αποτελέσει την απαρχή της αναστροφής του κλίματος ή την αρχή μιας μακράς αντίστροφης μέτρησης.