Παρά την αύξηση της παγκόσμιας και της ελληνικής παραγωγής ελαιολάδου, η Ελλάδα συνεχίζει να χάνει μερίδιο στις διεθνείς αγορές, με πτωτικές τιμές παραγωγού και περιορισμένη αναγνωρισιμότητα του προϊόντος.
Η Τουρκία και το Βέλγιο εκμεταλλεύονται καλύτερα την εξαγωγική αγορά, αφήνοντας πίσω την ελληνική παραγωγή.
Ανάκαμψη παραγωγής αλλά πτώση τιμών
Η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου, που έφτασε στα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας το 2023-2024 στα 2,6 εκατομμύρια τόνους, αναμένεται να αυξηθεί το 2024-2025 κατά 36%, φτάνοντας τους 3,5 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με το International Olive Oil Council. Η παγκόσμια αγορά εκτιμάται πως θα ξεπεράσει τα 15,6 δισ. δολάρια το 2025 και θα κινηθεί γύρω στα 20 δισ. δολάρια έως το 2032, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,44%.
Η Ευρώπη παραμένει κυρίαρχη στην παραγωγή, με Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα να καλύπτουν πάνω από το 70% της παραγωγής. Στις χώρες της ΕΕ, η παραγωγή προβλέπεται να φτάσει τους 2,1 εκατομμύρια τόνους, ενώ στις χώρες εκτός ΕΕ αναμένεται αύξηση στους 1,4 εκατ. τόνους.
Οι διαφορές ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ
Η άνοδος της παραγωγής οφείλεται κυρίως στην Ισπανία (+66%), στην Ελλάδα (+30%) και στην Πορτογαλία (+10%), ενώ η Ιταλία καταγράφει πτώση (-24%). Η πτώση τιμών παραγωγού είναι αισθητή: τον Ιούλιο η τιμή στο Χαέν της Ισπανίας ήταν 358,5 €/100 κιλά (-52,6% σε ετήσια βάση), στα Χανιά 360 €/100 κιλά (-53,2%) και στο Μπάρι 970 €/100 κιλά (+2,1%).
Η Ισπανία, με πάνω από 320 εκατ. ελαιόδεντρα, ελέγχει το 45%-50% της παγκόσμιας αγοράς, η Ιταλία το 10%, ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει το 8% με 123 εκατ. ελαιόδεντρα, παράγοντας περίπου 250.000 τόνους ετησίως, εκ των οποίων το 82% είναι εξαιρετικά παρθένο.
Χύδην εξαγωγές και χαμηλή τυποποίηση
Περίπου το μισό ελληνικό ελαιόλαδο εξάγεται, αλλά μόνο το 5% φέρει την ελληνική προέλευση στο εμφιαλωμένο προϊόν. Η χαμηλή τυποποίηση (30% έναντι 70% στην Ισπανία και σχεδόν 100% στην Ιταλία) μειώνει την αναγνωρισιμότητα και την προστιθέμενη αξία. Το ελληνικό λάδι εξάγεται κυρίως σε Ιταλία και Ισπανία, αναμειγνύεται με άλλα λάδια και συσκευάζεται ως προϊόν τρίτων χωρών, στερώντας υπεραξία 250-300 εκατ. ευρώ ετησίως.

Χαμηλή διείσδυση στις αγορές του εξωτερικού
Στη Βρετανία, το ελληνικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο καταλαμβάνει μόλις 4,5% της αγοράς με αξία εισαγωγών περίπου 20 εκατ. λιρών, πίσω από Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία και Βέλγιο. Στις ΗΠΑ, το 2024 το ελληνικό λάδι καλύπτει μόνο 2,6% των εισαγωγών, ενώ η Τουρκία καταλαμβάνει 6% και η Ισπανία 36,3%.
Η χύδην εξαγωγή περιορίζει την αναγνωρισιμότητα του ελληνικού προϊόντος, με αποτέλεσμα η χώρα να χάνει σημαντική προστιθέμενη αξία και να μένει πίσω στην παγκόσμια αγορά, παρά τη δυναμική παραγωγής και την ελληνοαμερικανική κοινότητα στις ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από OT.gr