Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) είναι ο ελληνικός φορέας που διαχειρίζεται και ελέγχει τις κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ.
Ο Οργανισμός βρίσκεται εν μέσω ενός γιγαντιαίου σκανδάλου απάτης με αγροτικές επιδοτήσεις, που αφορά ψευδείς δηλώσεις για βοσκοτόπια και άλλες αγροτικές εκτάσεις, με αποτέλεσμα την παράνομη καταβολή εκατομμυρίων ευρώ από κοινοτικά κονδύλια.
Το σκάνδαλο
- Διερευνάται οργανωμένο κύκλωμα απάτης που λειτούργησε από το 2019 έως το 2024, με ψευδείς δηλώσεις ιδιοκτησίας ή μίσθωσης βοσκοτόπων, κυρίως δημόσιων εκτάσεων, και ψευδείς δηλώσεις ζωικού κεφαλαίου για να διατηρούνται οι επιδοτήσεις.
- Στο σκάνδαλο εμπλέκονται στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ έχουν γίνει έρευνες και κατασχέσεις εγγράφων και ψηφιακών αρχείων.
- Υπήρξε αντίσταση από υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ κατά της έρευνας, και η κυβέρνηση απέλυσε τον πρόεδρο του οργανισμού για μη συνεργασία.
- Η υπόθεση έχει φτάσει σε κρίσιμο στάδιο με δίκες για περίπου 100 κατηγορούμενους, κυρίως από την Κρήτη, για απάτη ύψους εκατομμυρίων ευρώ.
Το πρόστιμο
- Επιβλήθηκε πρόστιμο 392 εκατομμυρίων ευρώ στην Ελλάδα για το έτος 2021, το οποίο αφορά παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ.
- Επιπλέον, έχει επιβληθεί οριζόντια διόρθωση 5% στις επιδοτήσεις που θα λάβει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, αυξανόμενη στο 10% για τα έτη 2018-2020, θεωρώντας το πρόβλημα συστημικό.
- Υπάρχουν φόβοι για περαιτέρω πρόστιμα και απώλεια της διαχείρισης κοινοτικών κονδυλίων αν δεν υπάρξει διαφάνεια και σωστή εποπτεία.
Οι αντιδράσεις των κομμάτων για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι έντονες και επικεντρώνονται σε αιτήματα για διαφάνεια, διερεύνηση ευθυνών και πολιτική λογοδοσία.
- ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής: Χαρακτηρίζει το σκάνδαλο «καθρέφτη της διαφθοράς της κυβέρνησης» και καταγγέλλει την αδράνεια και έλλειψη ουσιαστικής αντίδρασης. Ζητά την παραίτηση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ και την ανάληψη πολιτικών ευθυνών από τους αρμόδιους υπουργούς. Εξετάζει την πιθανότητα να ζητηθεί σύσταση εξεταστικής επιτροπής στη Βουλή για τη διερεύνηση της υπόθεσης.
- ΣΥΡΙΖΑ: Κατηγορεί την κυβέρνηση ότι γνώριζε τα οικονομικά σκάνδαλα και έχει πολιτικές ευθύνες. Ζητά τη σύγκληση της επιτροπής θεσμών και διαφάνειας για να δοθούν εξηγήσεις από τους διατελέσαντες προέδρους του ΟΠΕΚΕΠΕ και τους αρμόδιους υπουργούς.
- ΚΚΕ: Επισημαίνει ότι το σκάνδαλο είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου της διαφθοράς και κακοδιαχείρισης στον αγροτικό τομέα, ζητώντας ριζικές αλλαγές και διαφάνεια.
- Νέα Δημοκρατία: Αντιδρά με προσπάθεια να αποδώσει την ευθύνη σε προηγούμενες κυβερνήσεις, ενώ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ζήτησε την παραίτηση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ μετά τις επικριτικές δηλώσεις του. Ο πρωθυπουργός έχει αναγνωρίσει ότι υπάρχουν «σκιές» στον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά υποστηρίζει ότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη και δεν τίθεται σε κίνδυνο η καταβολή των επιδοτήσεων.
- Κοινή στάση της αντιπολίτευσης: Ζητούν να δοθούν εξηγήσεις στη Βουλή, να διερευνηθούν οι πολιτικές ευθύνες και να υπάρξει πλήρης διαφάνεια στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων. Υπάρχει έντονη πίεση για σύσταση εξεταστικής επιτροπής και αυστηρότερη εποπτεία των επιδοτήσεων.
Συνολικά, το σκάνδαλο έχει προκαλέσει πολιτική αναταραχή και αυξημένη κριτική προς την κυβέρνηση, με την αντιπολίτευση να εκμεταλλεύεται το θέμα για να αναδείξει προβλήματα διαφθοράς και κακοδιαχείρισης στον αγροτικό τομέα.
FAQ για το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ
1. Τι είναι ο ΟΠΕΚΕΠΕ;
Είναι ο ελληνικός οργανισμός που διαχειρίζεται τις κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις και ελέγχει την ορθή χρήση τους.
2. Τι αφορά το σκάνδαλο;
Απάτη με ψευδείς δηλώσεις βοσκοτόπων και ζωικού κεφαλαίου για να λαμβάνονται παράνομα επιδοτήσεις.
3. Ποιος ερευνά το σκάνδαλο;
Ελληνικές αρχές σε συνεργασία με αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές.
4. Πότε ξεκίνησε η απάτη;
Από το 2019 και συνεχίστηκε έως το 2024.
5. Ποιοι εμπλέκονται;
Περίπου 100 άτομα, κυρίως από την Κρήτη, καθώς και στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
6. Ποιο είναι το ύψος της ζημιάς;
Εκατομμύρια ευρώ από κοινοτικά κονδύλια, με πρόστιμο 392 εκατ. ευρώ μόνο για το 2021.
7. Ποια ήταν η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης;
Απέλυσε τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ και αποφάσισε το κλείσιμο του οργανισμού, μεταφέροντας τις αρμοδιότητες σε άλλη αρχή.
8. Υπήρξε αντίσταση στην έρευνα;
Ναι, υπήρξε φυσική αντίσταση από υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ.
9. Ποια είναι η θέση της αρμόδιας αρχής;
Έχει επιβάλει πρόστιμα και οριζόντια διόρθωση στις επιδοτήσεις, θεωρώντας το πρόβλημα συστημικό.
10. Ποιος είναι ο ρόλος της εταιρείας που διαχειριζόταν το τεχνικό σύστημα;
Είναι η ιδιωτική εταιρεία που διαχειριζόταν το τεχνικό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ και διερευνάται για πιθανή εμπλοκή.
11. Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες;
Υπάρχουν υποψίες για πολιτικές παρεμβάσεις στην παράνομη χορήγηση επιδοτήσεων.
12. Τι θα συμβεί με τις επιδοτήσεις των αγροτών;
Υπάρχει κίνδυνος απώλειας κοινοτικών κονδυλίων και διακοπής πληρωμών αν δεν διορθωθεί το σύστημα.
13. Υπήρξαν καταγγελίες εσωτερικά;
Ναι, εσωτερικοί ελεγκτές κατήγγειλαν τις παρατυπίες και δέχθηκαν πιέσεις και πειθαρχικές διώξεις.
14. Ποια είναι η επόμενη εξέλιξη;
Οι έρευνες συνεχίζονται και αναμένονται δικαστικές αποφάσεις και πιθανές νέες κυρώσεις.
15. Πώς επηρεάζει το σκάνδαλο την εμπιστοσύνη στην ΚΓΠ;
Το σκάνδαλο πλήττει σοβαρά τη διαφάνεια, τη διαχείριση των κοινοτικών πόρων και την εμπιστοσύνη των πολιτών και αγροτών.
Αυτή η υπόθεση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα αγροτικών επιδοτήσεων στην ΕΕ, με σημαντικές επιπτώσεις σε δημόσιο χρήμα, θεσμούς και πολιτική ευθύνη.
Τα πρόσωπα-κλειδιά στην υπόθεση του σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ είναι τα εξής:
- Ο τελευταίος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ που βρέθηκε στο επίκεντρο της υπόθεσης είναι ο Νικόλαος Σαλάτας. Του ζητήθηκε επανειλημμένα η παραίτηση από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα, μετά τις δηλώσεις του κατά της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και την άρνησή του να συνεργαστεί πλήρως με τις ελεγκτικές αρχές. Παρά τις πιέσεις, ο Σαλάτας αρχικά αρνείτο να παραιτηθεί, προκαλώντας πολιτική ένταση. Τελικά, η θητεία του έληξε με απόφαση του υπουργείου, με σκοπό την ομαλή συνεργασία του ΟΠΕΚΕΠΕ με τις ευρωπαϊκές αρχές και την αποφυγή αμφισβητήσεων
- Δημήτρης Μελάς: Πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, τοποθετήθηκε στη θέση αυτή το 2021 και παραιτήθηκε το 2022. Κατηγορείται για υπόθαλψη εγκληματία και εμπλοκή σε παρατυπίες σχετικά με τις αγροτικές επιδοτήσεις. Ήταν επίσης υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΝΔ και συντονιστής αγροδιατροφικού τομέα της ΝΔ πριν την τοποθέτησή του στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
- Γρηγόρης Βάρρας: Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ πριν τον Μελά, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, που το 2020 κατήγγειλε στις εισαγγελικές αρχές τις παράνομες επιδοτήσεις και τις παρατυπίες που εντόπισε. Θεωρείται προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού για τη θέση αυτή.
- Παρασκευή Τυχεροπούλου: Επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία αποκάλυψε τις σοβαρές παρατυπίες και απάτες. Αντί να υποστηριχθεί, απομακρύνθηκε από την υπηρεσία, αποκλείστηκε από τα συστήματα και κλειδώθηκε έξω από το γραφείο της.
- Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ: Εμπλέκονται συστηματικά στο οργανωμένο σχέδιο απάτης με ψευδείς δηλώσεις βοσκοτόπων και ζωικού κεφαλαίου.
- Ιδιωτική εταιρεία που διαχειριζόταν το τεχνικό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ: Ερευνάται για πιθανή εμπλοκή στην υπόθεση, καθώς είχε τον τεχνικό έλεγχο των δεδομένων που χρησιμοποιούνταν για τις δηλώσεις.
- Περίπου 100 κατηγορούμενοι: Αγρότες, κτηνοτρόφοι και ενδιάμεσοι, κυρίως από την Κρήτη, που φέρονται να συμμετείχαν στην απάτη με ψευδείς δηλώσεις και παράνομες επιδοτήσεις.
- Πολιτικά πρόσωπα: Υπάρχουν υποψίες για πολιτικές παρεμβάσεις που διευκόλυναν την παράνομη χορήγηση επιδοτήσεων, αν και δεν έχουν δημοσιοποιηθεί συγκεκριμένα ονόματα πέραν των διοικητικών στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Αυτά τα πρόσωπα και ομάδες αποτελούν τον πυρήνα της έρευνας και των δικαστικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη για το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
- Έκθεση ΙΝΕ/ΓΣΕΕ: Ο πλούτος αυξάνεται, οι μισθοί κατρακυλούν – Η ανελέητη ανισότητα σε βάρος των εργαζόμενων
- Φάκελος ΟΠΕΚΕΠΕ: Το σκάνδαλο, το πρόστιμο-μαμούθ και ΟΛΑ όσα θα ήθελες να μάθεις (αλλά ντρεπόσουν να ρωτήσεις)
- Χάνα Άρεντ: Μια ετερόδοξη φωνή για τον Σιωνισμό, το Ισραήλ και την Πολιτική της Συμφιλίωσης
- Ο εφιάλτης του πολέμου Ισραήλ-Ιράν και τα βασιλικά όνειρα του Ρεζά Παχλαβί
- Σφοδρές ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις στο Ιράν – Απάντηση της Τεχεράνης με τους υπερηχητικούς πυραύλους Fattah-1