NewsEdit Στην Ελλάδα, 18 παιδιά σε 11 οικογένειες έχουν γεννηθεί από σπέρμα δότη από τη Δανία που, άγνωστο μέχρι πρόσφατα, φέρει γενετική μετάλλαξη συνδεδεμένη με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Η αποκάλυψη προέρχεται από διεθνή δημοσιογραφική έρευνα που εντόπισε τουλάχιστον 197 παιδιά σε όλη την Ευρώπη που προέρχονται από τον ίδιο δότη.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από 14 οργανισμούς, ανέδειξε ότι ο δότης είχε χρησιμοποιηθεί από 67 κλινικές σε 14 χώρες μεταξύ 2006 και 2022. Στη Δανία γεννήθηκαν 99 παιδιά από τη δωρεά αυτή, ενώ οι πωλήσεις του σπέρματος συνεχίστηκαν για χρόνια, ακόμα και μετά την αρχική υποψία για γενετική ανωμαλία. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος ενημερώθηκε για πρώτη φορά το 2020 ότι ένα παιδί είχε διαγνωστεί με καρκίνο, αλλά οι επανειλημμένοι έλεγχοι του σπέρματος δεν αποκάλυψαν την σπάνια μετάλλαξη. Η διάθεση του γενετικού υλικού μπλοκαρίστηκε στα τέλη Οκτωβρίου 2023.
Η κατάσταση στην Ελλάδα και τα νομικά πλαίσια
Σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, στην Ελλάδα δεν υπερβλήθηκε το νομικό όριο: από τον ίδιο δότη επιτρέπεται να γεννηθούν παιδιά σε έως 12 οικογένειες και τα 18 παιδιά ανήκουν σε 11 οικογένειες. Η τελευταία χρήση του δότη στη χώρα μας σημειώθηκε το 2017. Οι κλινικές έχουν ήδη ενημερωθεί να ειδοποιήσουν τις οικογένειες για την ανάγκη περαιτέρω ελέγχου της υγείας των παιδιών.
Οδηγίες για τους γονείς και οι κίνδυνοι
Η μετάλλαξη αφορά το γονίδιο TP53 και σχετίζεται με το Σύνδρομο Li-Fraumeni, που προδιαθέτει σε διάφορους κακοήθεις όγκους πρώιμης έναρξης. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, οι θεράποντες ιατροί πρέπει να συλλέξουν δεδομένα για την υγεία των απογόνων και να συστήσουν στοχευμένο μοριακό έλεγχο στα παιδιά.
Η Αρχή αποφάσισε την καθολική απαγόρευση της διάθεσης και χρήσης του γενετικού υλικού του συγκεκριμένου δότη στο μέλλον, τονίζοντας ότι ο ίδιος ο δότης δεν επηρεάζεται, καθώς η μετάλλαξη εντοπίζεται μόνο σε ένα μικρό ποσοστό των κυττάρων της γαμετικής του σειράς.
Η ανάγκη για διεθνείς κανονισμούς
Η υπόθεση αναδεικνύει ένα σοβαρό κενό στη διεθνή ρύθμιση των δωρεών σπέρματος. Παρά τους εθνικούς περιορισμούς στον αριθμό των παιδιών ανά δότη (π.χ. 12 στη Δανία, 10 στη Γαλλία), δεν υπάρχει κοινός ευρωπαϊκός ή παγκόσμιος κανόνας για τον αριθμό απογόνων που μπορεί να προκύψει από έναν δότη σε διαφορετικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος όρισε στο τέλος του 2022 ανώτατο όριο 75 οικογενειών ανά δότη, αλλά η εφαρμογή διεθνώς παραμένει περιορισμένη.
Η υπόθεση φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για αυστηρότερους ελέγχους και διαφάνεια στις διαδικασίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με στόχο την προστασία των μελλοντικών παιδιών και την ενημέρωση των οικογενειών.
- Οι «αρχιτέκτονες της Τεχνητής Νοημοσύνης» Πρόσωπα της Χρονιάς 2025 από το Time
- Η Λίλι Κόλινς για Μητσοτάκη στο «Tonight Show»: «Μετά από μια δύσκολη μέρα… κυβερνάς την Ελλάδα και βλέπεις Emily in Paris;»
- Τσίπρας για το αγροτικό: «Εγκληματίες δεν είναι οι αγρότες, αλλά όσοι έστησαν τα σκάνδαλα»
- Ελλάδα: 18 παιδιά από δότη σπέρματος με γενετική μετάλλαξη που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου
- Στον εισαγγελέα στέλνει η ΝΔ τον Γ. Ξυλούρη – Επιλεκτική σιωπή και αμφιλεγόμενες απαντήσεις