NewsEdit Απόψε, Τετάρτη 5 Νοεμβρίου, ο ουρανός θα πλημμυρίσει φως: η υπερπανσέληνος του Νοεμβρίου, γνωστή και ως «Φεγγάρι του Κάστορα», θα ανατείλει λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, προσφέροντας ένα από τα πιο εντυπωσιακά ουράνια θεάματα του χρόνου.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πανσέληνο του 2025, καθώς η Σελήνη θα βρεθεί στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στο λεγόμενο περίγειο, μόλις 356.500 χιλιόμετρα μακριά.
Η καλύτερη ώρα για παρατήρηση, σύμφωνα με τους αστρονόμους, είναι γύρω στις 19:18, όταν η Σελήνη θα ανατέλλει από τον ανατολικό ορίζοντα, ντυμένη σε αποχρώσεις πορτοκαλί και κόκκινου. Για περίπου είκοσι λεπτά, η υπερπανσέληνος θα φαίνεται σχεδόν 8% μεγαλύτερη και 16% φωτεινότερη από το συνηθισμένο, δημιουργώντας μια οπτική πανδαισία που αποδίδεται στη διάθλαση του φωτός μέσα από τα πυκνότερα στρώματα της ατμόσφαιρας.
Τι είναι η υπερπανσέληνος
Η υπερπανσέληνος είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού δύο φαινομένων: της πανσελήνου και του περιγείου. Επειδή η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη είναι ελλειπτική, η απόσταση μεταξύ των δύο σωμάτων μεταβάλλεται. Όταν η πανσέληνος συμπίπτει με το κοντινότερο σημείο της τροχιάς της, η Σελήνη φαίνεται πιο μεγάλη και πιο λαμπερή από ποτέ. Ο όρος «supermoon» καθιερώθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε και από τότε έχει καθιερωθεί στη διεθνή επιστημονική και λαϊκή ορολογία.
Το 2025 θα μας χαρίσει τρεις υπερπανσελήνους –τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο– με τη σημερινή να είναι η πιο εντυπωσιακή, καθώς το φεγγάρι πλησιάζει περισσότερο από κάθε άλλη φορά στη Γη.
Το «Φεγγάρι του Κάστορα» και οι ρίζες του ονόματος
Η ονομασία «Φεγγάρι του Κάστορα» προέρχεται από τους ιθαγενείς της Βόρειας Αμερικής, που παρατήρησαν πως τον Νοέμβριο οι κάστορες ετοιμάζουν τις φωλιές τους και αποθηκεύουν τροφή για τον μακρύ χειμώνα. Έτσι, το φεγγάρι αυτό συνδέθηκε με την προνοητικότητα, την προετοιμασία και τη δουλειά πριν από την έλευση του ψύχους. Σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, η πανσέληνος του Νοεμβρίου θεωρούνταν επίσης περίοδος εσωτερικής κάθαρσης και ολοκλήρωσης κύκλων.
Το φεγγάρι στην ελληνική παράδοση
Αν και στην Ελλάδα δεν υπάρχουν κάστορες, το φεγγάρι του Νοεμβρίου θα μπορούσε να ονομαστεί «Φεγγάρι της Αρκούδας», καθώς είναι η εποχή που οι αρκούδες προετοιμάζονται για τη χειμερία νάρκη. Στην ελληνική λαϊκή παράδοση, η φθινοπωρινή πανσέληνος σήμαινε τον ερχομό του χειμώνα, προμήνυε καλές σοδειές και συνδεόταν με τις ελιές και τη σπορά.
Ωστόσο, στη δική μας πολιτισμική παράδοση η Σελήνη δεν συνδέεται απαραίτητα με τη γη ή την εποχή, αλλά έχει αποκτήσει μια σχεδόν μυθική υπόσταση. Από την Αρτεμη μέχρι τη Σελήνη των ποιητών, το φως της παραμένει σύμβολο θηλυκότητας, μυσταγωγίας και έμπνευσης.
Απόψε, λοιπόν, το Φεγγάρι του Κάστορα θα ανατείλει πάνω από την Ελλάδα, θυμίζοντας ότι, πέρα από την επιστήμη και την αστρονομία, η Σελήνη εξακολουθεί να έχει τη δύναμη να μας ενώνει κάτω από το ίδιο, φωτεινό της βλέμμα.