NewsEdit Η μεγαλύτερη ανακαίνιση από το 1977, παρουσία Μητσοτάκη και πλήθους πολιτικών
Τα αποκαλυπτήρια της νέας βιοκλιματικής όψης του κεντρικού κτιρίου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας πραγματοποιούνται αυτή την ώρα στο Πεντάγωνο, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη ανακαίνιση του ιστορικού κτηρίου από το 1977. Η εκδήλωση διεξάγεται παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος, αν και θετικός στον κορωνοϊό, παρευρίσκεται φορώντας προστατευτική μάσκα. Τον πρωθυπουργό υποδέχθηκε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας.
Το έργο φέρει την υπογραφή του διεθνούς φήμης γλύπτη και καθηγητή Κώστα Βαρώτσου, ο οποίος ανέλαβε τον σχεδιασμό της νέας πρόσοψης. Στην τελετή παρευρίσκονται ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, υπουργοί, ευρωβουλευτές, βουλευτές, αυτοδιοικητικά στελέχη και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου. Ανάμεσά τους, οι Κωστής Χατζηδάκης, Άδωνις Γεωργιάδης, Κυριάκος Πιερρακάκης, Νίκη Κεραμέως, Γιάννης Κεφαλογιάννης, Γιάννης Βρούτσης, Ευάγγελος Μεϊμαράκης, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Μάκης Βορίδης, Πάνος Καμμένος, Ευάγγελος Βενιζέλος, Άντζελα Γκερέκου, Νίκος Χαρδαλιάς, Χάρης Δούκας και Κώστας Μπακογιάννης.
Ένα έργο με περιβαλλοντικό αποτύπωμα και αρχιτεκτονική υπογραφή
Η νέα όψη του Πενταγώνου αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου ενεργειακής και αισθητικής αναβάθμισης του κτηρίου και του Στρατοπέδου Παπάγου συνολικά. Το έργο του Κώστα Βαρώτσου περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός «κελύφους» από κατακόρυφα λευκά σκίαστρα, που προσδίδουν στο κτίριο σύγχρονη, λιτή και κομψή αισθητική.
Ο γλύπτης έχει επισημάνει ότι η παρέμβαση δεν είναι απλώς διακοσμητική, αλλά απολύτως λειτουργική: «Τα σκίαστρα αποτελούν μέρος ενός βιοκλιματικού σχεδιασμού που μειώνει την ηλιακή ακτινοβολία στο εσωτερικό, περιορίζοντας την ανάγκη για κλιματισμό και εξοικονομώντας ενέργεια». Η επιλογή του Βαρώτσου δεν είναι τυχαία: το έργο του συνδέεται με την έννοια της διαφάνειας, της εθνικής μνήμης και της σχέσης τέχνης και δημόσιου χώρου.
Το Πεντάγωνο του 21ου αιώνα
Η ανακαίνιση του Πενταγώνου είναι η πρώτη τόσο μεγάλης κλίμακας παρέμβαση εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Το κτήριο, που άρχισε να κατασκευάζεται το 1952 με χρηματοδότηση του Σχεδίου Μάρσαλ και αρχικά προοριζόταν για νοσοκομείο, σταδιακά μετατράπηκε στο σημερινό κέντρο διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων. Έκτοτε, δεν είχε γίνει καμία ουσιαστική ανακαίνιση, γεγονός που καθιστούσε το έργο απαραίτητο τόσο για λόγους ασφάλειας όσο και λειτουργικότητας.
Η νέα φάση εργασιών περιλαμβάνει, εκτός από τη βιοκλιματική πρόσοψη, την πλήρη ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων, των γραφείων και των υποδομών, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Το σχέδιο προβλέπει επίσης την επέκταση των ενεργειακών παρεμβάσεων και στα υπόλοιπα κτήρια του Στρατοπέδου Παπάγου, ώστε να ανταποκρίνονται στα πρότυπα βιωσιμότητας της νέας εποχής.
Παράλληλες διαμαρτυρίες έξω από το Υπουργείο
Την ώρα των αποκαλυπτηρίων, Ομοσπονδίες και Ενώσεις εν ενεργεία και εν αποστρατεία στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Ενόπλων Δυνάμεων, απέναντι από το Υπουργείο. Οι διαδηλωτές εκφράζουν την αντίθεσή τους στο νέο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο, όπως υποστηρίζουν, πλήττει εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Παρά τις κινητοποιήσεις, η τελετή συνεχίζεται σε πανηγυρικό κλίμα, με την κυβέρνηση να παρουσιάζει τη νέα εικόνα του Πενταγώνου ως «σύμβολο ανανέωσης και ανθεκτικότητας». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, χαρακτήρισε την ανακαίνιση «έργο με εθνική και περιβαλλοντική διάσταση, που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον».
Η τέχνη ως σύμβολο εθνικής μνήμης
Η νέα όψη του Πενταγώνου συνδέεται άρρηκτα με την «Κιβωτό Εθνικής Μνήμης» του Κώστα Βαρώτσου, το γλυπτό που δεσπόζει στο προαύλιο του Υπουργείου. Το έργο λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στη στρατιωτική ιστορία του χώρου και τη σύγχρονη αισθητική αναζήτηση της δημόσιας αρχιτεκτονικής.
Η επιλογή ενός διεθνώς αναγνωρισμένου καλλιτέχνη για το εμβληματικό κτήριο της Εθνικής Άμυνας αναδεικνύει, σύμφωνα με κύκλους του Υπουργείου, την πρόθεση της πολιτείας να επενδύσει όχι μόνο στην ενεργειακή απόδοση, αλλά και στην πολιτιστική αναβάθμιση των δημόσιων χώρων.
Με τη νέα πρόσοψη, το Πεντάγωνο επιχειρεί να σταθεί ως ένα «κτήριο του 21ου αιώνα»: λειτουργικό, φιλικό προς το περιβάλλον και ταυτόχρονα συμβολικό, σε απόλυτη αρμονία με τη σύγχρονη ταυτότητα της χώρας και την τέχνη που την εκφράζει.
Η μεταμόρφωση του Πενταγώνου και το μήνυμα της βιωσιμότητας
Η νέα όψη του υπουργείου έχει κατασκευαστεί με μεμβράνη από αλουμινένιες κάθετες δοκούς που ρυθμίζουν την έκθεση του κτηρίου στο φως, ενώ η σύνθεση αποδίδει συμβολικά τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Στον περιβάλλοντα χώρο έχουν δημιουργηθεί δύο θεματικά πάρκα: το ένα με 25 ελιές και το άλλο με 28, προς τιμήν των εθνικών επετείων της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου. Επιπλέον, έχουν φυτευθεί 400 δέντρα, σε συμβολισμό των 400 χρόνων του οθωμανικού ζυγού.
Το αναβαθμισμένο Πεντάγωνο φιλοδοξεί να αποτελέσει πρότυπο ενεργειακής αποδοτικότητας και σεβασμού στο περιβάλλον, σε ένα έργο που συνδυάζει αρχιτεκτονική, τέχνη και εθνικό συμβολισμό.
Η «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης»: Ένα μνημείο που συνδέει το φως με τη μνήμη
Στην καρδιά του υπουργείου δεσπόζει η «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης», το εντυπωσιακό γλυπτό του Κώστα Βαρώτσου που εγκαινιάστηκε τον Μάρτιο του 2025. Η εγκατάσταση, αποτελούμενη από γυάλινες κολόνες ύψους έως έξι μέτρων, χαραγμένες με τα ονόματα 121.692 Ελλήνων πεσόντων, συμβολίζει τη διαφάνεια, τη συνέχεια και τη φωτεινή πλευρά της ιστορικής μνήμης.
Η συνομιλία της νέας πρόσοψης με την «Κιβωτό» μετατρέπει το Πεντάγωνο σε ένα μνημείο εθνικής ταυτότητας και συλλογικής αυτογνωσίας. Ένα κτήριο που, όπως είπε ο πρωθυπουργός, «φιλοξενεί την καρδιά των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά αντανακλά και το φως μιας πατρίδας που προχωρά με ενότητα, μνήμη και όραμα».
Μητσοτάκης: «Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη θα αποκτήσει τη μορφή που του αξίζει»
Μιλώντας στην εκδήλωση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη θα αποκτήσει νέα μορφή, «υπηρετώντας πρώτα και πάνω από όλα την ενότητα και την κοινή διαδρομή του λαού μας». Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι το ανανεωμένο Πεντάγωνο συμβολίζει «την ισχύ της κληρονομιάς και της ταυτότητάς μας», ενώ η νέα πρόσοψη «συνομιλεί απευθείας με την Κιβωτό της Εθνικής Μνήμης», το γλυπτό του Βαρώτσου που αφιερώνεται στους πεσόντες των εθνικών αγώνων.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «στην πατρίδα μας εξελίσσεται το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων στην ιστορία τους», αναφερόμενος στις νέες φρεγάτες Belharra και Bergamini, καθώς και στα προγράμματα ανάπτυξης ελληνικών μη επανδρωμένων συστημάτων.
Δένδιας: «Ένα αναγεννημένο Υπουργείο Άμυνας»
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας χαρακτήρισε το νέο Πεντάγωνο «αναγεννημένο υπουργείο», τονίζοντας ότι «η νέα όψη δεν είναι απλώς αισθητική παρέμβαση, αλλά συμβολίζει την προσαρμογή στις σύγχρονες απαιτήσεις και την αλλαγή νοοτροπίας».
Ο κ. Δένδιας αποκάλυψε ότι σύντομα θα προκηρυχθεί διαγωνισμός για την ανάδειξη του ρόλου του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη ως «σημείο εθνικής ενότητας και ιστορικής μνήμης». «Το κτήριο αυτό συνδέει το παρελθόν με το μέλλον μας», είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν εισέλθει σε φάση ριζικού μετασχηματισμού, τόσο σε υποδομές όσο και σε τεχνολογία.