Ανάμεσα στους τρεις φετινούς νικητές του Νόμπελ Φυσικής βρίσκεται ο διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, John M. Martinis.
Η είδηση της βράβευσής του συνοδεύτηκε από δεκάδες δημοσιεύματα σε ελληνικά ενημερωτικά sites ότι ο κορυφαίος φυσικός είναι ελληνικής καταγωγής, εξαιτίας ενός λανθασμένου δημοσιεύματος αμερικανικής εφημερίδας που κυκλοφορούσε εδώ και χρόνια στο διαδίκτυο.
Το Naftemporiki.gr επικοινώνησε με τον Martinis, ο οποίος, παρά τον καταιγισμό των αιτημάτων για δηλώσεις μετά την ανακοίνωση της βράβευσης, απάντησε με ψυχραιμία και χιούμορ:
«Λυπάμαι, αλλά η καταγωγή μου είναι κροατική. Ο πατέρας μου είναι από την Κόμιζα, στο νησί Βις, κοντά στο Σπλιτ. Μπορώ να φανταστώ ότι η οικογένεια ίσως έχει ρίζες κάπου στη Μεσόγειο, αλλά αυτό θα συνέβη πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια».
Το Νόμπελ Φυσικής 2025 και η κβαντική επανάσταση
Το φετινό Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε για την «ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβαντοποίησης ενέργειας σε ηλεκτρικό κύκλωμα». Εκτός από τον Martinis, τιμήθηκαν ο Τζον Κλαρκ του Πανεπιστημίου Μπέρκλι και ο Μίτσελ Ντεβορέτ, που εργάζεται στο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Οι τρεις επιστήμονες απέδειξαν ότι οι αφηρημένες αρχές της κβαντομηχανικής μπορούν να βρουν πρακτική εφαρμογή σε ηλεκτρονικά κυκλώματα, ανοίγοντας τον δρόμο για τεχνολογίες που σήμερα χρησιμοποιούνται σε μικροσυσκευές όπως τα smartphones.
«Ήταν η έκπληξη της ζωής μου. Ένας από τους λόγους που τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν είναι χάρη σε αυτή την έρευνα», δήλωσε συγκινημένος ο Τζον Κλαρκ.
Ο άνθρωπος πίσω από την “κβαντική υπεροχή”
Γεννημένος στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1958, ο Martinis σπούδασε και ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλι. Μετά από ερευνητικές θέσεις στη Γαλλία και στο Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας του Κολοράντο, εντάχθηκε το 2004 στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα.
Το 2014 συνεργάστηκε με την Google με στόχο την ανάπτυξη του πρώτου πρακτικά χρήσιμου κβαντικού υπολογιστή. Πέντε χρόνια αργότερα, το 2019, η ομάδα του παρουσίασε ένα μηχάνημα που ολοκλήρωσε έναν υπολογισμό σε 200 δευτερόλεπτα — επίδοση που θα απαιτούσε χιλιάδες χρόνια σε έναν συμβατικό υπερυπολογιστή. Το επίτευγμα αυτό έμεινε στην ιστορία ως η απόδειξη της λεγόμενης «κβαντικής υπεροχής».
Από το 2020 ο Martinis εργάζεται στην Αυστραλία, στη νεοφυή εταιρεία Silicon Quantum Computing, ενώ το 2022 συνίδρυσε τη Qolab, όπου σήμερα κατέχει τη θέση του Chief Technology Officer.
Ένας φυσικός που αλλάζει το μέλλον της τεχνολογίας
Με βραβεία όπως το Fritz London Memorial (2014) και το John Stewart Bell (2021), ο John M. Martinis θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς της εποχής του. Αν και δεν είναι Έλληνας, όπως αρχικά πιστεύτηκε, η συμβολή του στην παγκόσμια επιστήμη και τεχνολογία είναι τέτοια που τον κατατάσσει στην κορυφή εκείνων που γράφουν την ιστορία της σύγχρονης φυσικής.
- Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Νομίζω ότι ο Τσίπρας πάει για κόμμα» – «Δεν έχουμε μιλήσει από το 2023»
- Ο νομπελίστας John M. Martinis “αποκαθιστά” την καταγωγή του: «Δεν είμαι Έλληνας, είμαι Κροάτης»
- Όμιλος ΔΕΗ: Στο 90% η κατασκευή των φωτοβολταϊκών ισχύος 2,13 GW στη Δυτική Μακεδονία
- Νόμπελ Ειρήνης 2025: Θα νικήσει ο Τραμπ τους υπόλοιπους 337 υποψήφιους;
- Σινεμά με χαρακτήρα: Από τον «Roofman» του Σίανφρανς ως το φουτουριστικό «Tron: Ares» και τον σκύλο-ήρωα του «Good Boy»