Global Sumud Flotilla: Καταγγελίες για κακομεταχείριση ακτιβιστών του στολίσκου βοήθειας προς τη Γάζα

Επιστροφές Ισπανών, Ιταλών και Γάλλων μετά την αναχαίτιση του στόλου από το Ισραήλ

Μια πρώτη ομάδα 21 Ισπανών ακτιβιστών, μέλη του στολίσκου Global Sumud Flotilla που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια για τη Λωρίδα της Γάζας, έφτασε το απόγευμα της Κυριακής στη Μαδρίτη. Οι ακτιβιστές κατήγγειλαν δημόσια κακομεταχείριση, ψυχολογική πίεση και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης από τις ισραηλινές αρχές, μετά την αναχαίτιση του στόλου την περασμένη εβδομάδα από το ισραηλινό ναυτικό.

«Μας χτύπαγαν, μας έσερναν, μας έδεναν χειροπόδαρα. Κάθε μέρα η κακομεταχείριση επαναλαμβανόταν», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Ραφαέλ Μπορέγο, μέλος της αποστολής. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, οι κρατούμενοι υπέστησαν πολύωρη στέρηση νερού και φαγητού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τους σκέπαζαν τα μάτια και τους κρατούσαν δεμένους για ώρες.

Η συμφωνία για την επιστροφή και οι αρνήσεις υπογραφής

Ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών, Χοσέ Μανουέλ Άλβαρες, επιβεβαίωσε ότι επετεύχθη συμφωνία με τις ισραηλινές αρχές για την απελευθέρωση της πρώτης ομάδας των 21 Ισπανών ακτιβιστών, οι οποίοι επέστρεψαν αεροπορικώς στη Μαδρίτη. Όλοι είχαν υπογράψει ένα έγγραφο στο οποίο αναγνώριζαν ότι εισήλθαν παράνομα στην ισραηλινή επικράτεια — προϋπόθεση που τέθηκε για την άμεση επιστροφή τους.

Ωστόσο, 28 ακόμη Ισπανοί, που αρνήθηκαν να υπογράψουν το σχετικό έγγραφο, παραμένουν υπό κράτηση στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Καταλανό ευρωβουλευτή Τζάουμε Άζενς, που παρακολουθεί την υπόθεση, οι ακτιβιστές αυτοί θα παραμείνουν περισσότερο στις ισραηλινές φυλακές, έως ότου ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την αποφυλάκισή τους.

Παράλληλες επιστροφές στην Πορτογαλία και την Ιταλία

Την ίδια ώρα, τέσσερις Πορτογάλοι ακτιβιστές έφθασαν χθες το βράδυ στη Λισαβόνα, ενώ στην Ιταλία επέστρεψαν το Σάββατο και την Κυριακή 26 μέλη της αποστολής Global Sumud Flotilla. Οι Ιταλοί ακτιβιστές που προσγειώθηκαν στα αεροδρόμια της Ρώμης και του Μιλάνου δήλωσαν ότι υπέστησαν σωματική και ψυχολογική βία, καθώς και παραβίαση βασικών δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της τριήμερης κράτησής τους.

«Μας άφησαν χωρίς νερό και, κοροϊδεύοντάς μας, έπιναν επιδεικτικά μπροστά μας», περιέγραψε ο Ιταλός μάγειρας Λούκα Βιάνι. «Οι γυναίκες υπέστησαν χειρότερη μεταχείριση, ενώ στα κελιά υπήρχαν ελάχιστα κρεβάτια. Μας φέρθηκαν με κτηνώδη τρόπο», πρόσθεσε ο περιφερειακός σύμβουλος Πάολο Ρομάνο.

Ο ακτιβιστής Κάρλο Αλμπέρτο Μπιάσολι, από τη Ραβένα, ανέφερε πως «οι κρατούμενοι παρέμεναν ακινητοποιημένοι, με δεμένα χέρια και καλυμμένα μάτια, αναγκασμένοι να κάθονται για ώρες στο πάτωμα».

Η επιστροφή της Γκρέτα Τούνμπεργκ και άλλων πολιτικών προσωπικοτήτων

Στον στολίσκο συμμετείχαν ακτιβιστές από δεκάδες χώρες, ανάμεσά τους και γνωστά πρόσωπα του διεθνούς ακτιβιστικού και πολιτικού χώρου. Η Σουηδή περιβαλλοντική ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ και η πρώην δήμαρχος της Βαρκελόνης, Άντα Κολάου, βρέθηκαν μεταξύ των επιβαινόντων. Η Κολάου επέστρεψε χθες το βράδυ στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, καταγγέλλοντας ότι οι ισραηλινές αρχές χρησιμοποίησαν «δυσανάλογη βία» κατά των μελών του στόλου.

Η παρουσία της Τούνμπεργκ και άλλων διεθνών προσωπικοτήτων έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στην αποστολή, η οποία είχε ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου από τη Βαρκελόνη, με στόχο να σπάσει τον πολυετή αποκλεισμό της Γάζας και να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στον παλαιστινιακό πληθυσμό.

Η ισραηλινή επιχείρηση και οι διεθνείς αντιδράσεις

Το ισραηλινό πολεμικό ναυτικό αναχαίτισε τον στολίσκο την περασμένη εβδομάδα, επικαλούμενο λόγους ασφάλειας και παραβίαση των χωρικών του υδάτων. Τα πλοία ρυμουλκήθηκαν σε λιμάνια του Ισραήλ και εκατοντάδες ακτιβιστές τέθηκαν υπό κράτηση. Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης, πάνω από 130 κρατούμενοι μεταφέρθηκαν το Σάββατο αεροπορικώς στην Κωνσταντινούπολη, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται ο επαναπατρισμός πολιτών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η ισραηλινή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η επιχείρηση ήταν «νόμιμη και απαραίτητη για την αποτροπή παράνομης εισόδου», ενώ οι ακτιβιστές και οι οργανώσεις που συμμετείχαν στο εγχείρημα μιλούν για «βίαιη και απρόκλητη καταστολή ανθρωπιστικής αποστολής».

Η στάση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων

Η Ισπανία έχει ταχθεί επανειλημμένα υπέρ της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και συγκαταλέγεται στις πιο επικριτικές φωνές στην Ευρώπη απέναντι στη στρατιωτική δράση του Ισραήλ. Το ισπανικό υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθεί στενά την υπόθεση και ζητά από το Τελ Αβίβ «πλήρη διαφάνεια και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» των κρατουμένων.

Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν αναλάβει και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι 28 Γάλλοι πολίτες που συμμετείχαν στην αποστολή θα απελαθούν τη Δευτέρα, με προορισμό την Ελλάδα. «Οι ομάδες μας συνάντησαν όλους τους συμπατριώτες μας στη φυλακή του Κτζιότ· είναι καλά στην υγεία τους», ανέφερε σε δήλωσή του ο εκπρόσωπος του υπουργείου, Πασκάλ Κονφαβρέ.

Σύμφωνα με την ιταλική La Stampa, αύριο αναμένεται να επιστρέψουν μέσω Αθήνας και οι 15 Ιταλοί ακτιβιστές που παραμένουν ακόμη υπό κράτηση στο Ισραήλ, καθώς δεν υπέγραψαν τη δήλωση εθελούσιας αποχώρησης. Η εφημερίδα σημειώνει ότι θα ταξιδέψουν μαζί με τους Έλληνες μέλη του στολίσκου, οι οποίοι επίσης αναμένεται να επαναπατριστούν.

Οι κατηγορίες και το επόμενο βήμα

Οι 15 Ιταλοί που κρατούνται αναμένεται να οδηγηθούν σε δίκη πριν απελαθούν, καθώς αρνήθηκαν να παραδεχθούν παράβαση των ισραηλινών χωρικών υδάτων. Νομικοί εκπρόσωποι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνεργάζονται με την αποστολή υποστηρίζουν ότι οι κατηγορίες είναι πολιτικά υποκινούμενες και ότι το Ισραήλ επιδιώκει να αποθαρρύνει ανάλογες αποστολές στο μέλλον.

Παράλληλα, οικογένειες των κρατουμένων και οργανώσεις υπέρ των ανθρωπιστικών αποστολών έχουν ξεκινήσει καμπάνιες ενημέρωσης στα κοινωνικά δίκτυα, ζητώντας διεθνή πίεση για τον τερματισμό της κράτησης.

Αποστολή με πολιτικό και ανθρωπιστικό μήνυμα

Η Global Sumud Flotilla —όνομα που στα αραβικά σημαίνει «αντοχή»— αποτέλεσε τη νέα μεγάλη προσπάθεια ακτιβιστών να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γάζας, δεκατέσσερα χρόνια μετά το αιματηρό επεισόδιο με τη Mavi Marmara. Οι συμμετέχοντες, προερχόμενοι από δεκάδες χώρες, υποστήριξαν ότι δεν επρόκειτο για πολιτική πρόκληση, αλλά για καθαρά ανθρωπιστική αποστολή, με τρόφιμα, ιατρικά εφόδια και σχολικά είδη.

Η βίαιη αναχαίτιση του στολίσκου αναζωπύρωσε το διεθνές ενδιαφέρον για τον αποκλεισμό της Γάζας και έφερε και πάλι στο προσκήνιο το ερώτημα του κατά πόσο οι ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα από τις πολιτικές συγκρούσεις της περιοχής.

Ένα επεισόδιο που εντείνει την ένταση

Η υπόθεση του Global Sumud Flotilla έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενης διεθνούς πίεσης προς το Ισραήλ, μετά από έναν χρόνο πολέμου στη Γάζα και χιλιάδες θύματα μεταξύ των αμάχων. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην καταδίκη της βίας και τη διατήρηση των σχέσεων με το Ισραήλ, ενώ το κύμα συμπαράστασης προς τους ακτιβιστές ενισχύει τις εκκλήσεις για διεθνή έρευνα.

Καθώς οι τελευταίοι κρατούμενοι ετοιμάζονται να επιστρέψουν στις χώρες τους, οι μαρτυρίες για τις συνθήκες κράτησης και μεταχείρισης των ακτιβιστών αναμένεται να προκαλέσουν νέα πολιτική αντιπαράθεση στην Ευρώπη — και να επαναφέρουν στο τραπέζι τη συζήτηση για τα όρια της ανθρωπιστικής δράσης σε εμπόλεμες ζώνες.

ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ Η αφήγηση του συνεργάτη μας Lorenzo D’Agostino, που συνελήφθη πάνω στη Sumud Flotilla, ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ISTANBUL

Lorenzo D’Agostino | Il Manifesto (Μετάφραση: Katerina Tsapopoulou)

Μας εντόπισαν στις 1.58 τα ξημερώματα της Πέμπτης. Στη βάρκα μου, τη Hio, που συμμετείχε στην αποστολή της Global Sumud Flotilla, επιβιβάστηκαν πέντε Ισραηλινοί στρατιώτες με τα αυτόματα όπλα στραμμένα επάνω μας και τους δείκτες λέιζερ να μας σημαδεύουν. Έναν ακριβώς μήνα μετά την αναχώρηση από τη Barcelona.

Επάνω στο πλοίο οι στρατιώτες μας επέτρεψαν να πάμε στην τουαλέτα, να φάμε, να πιούμε και να καπνίσουμε. Οδήγησαν τη βάρκα προς το λιμάνι του Ashdod. Μείναμε δεμένοι στην προβλήτα για δυο ώρες περίπου. Πριν μας αφήσουν να κατέβουμε, ένας στρατιώτης θέλησε να μιλήσει με τον καπετάνιο μας “My friend, my friend, listen to me, questa ti piacerà: quando i nani proiettano ombre lunghe vuol dire che il sole è basso” (My friend, my friend, listen to me, αυτή θα σου αρέσει: όταν οι νάνοι ρίχνουν μακριές σκιές σημαίνει ότι ο ήλιος είναι χαμηλά). Αυτή ήταν η τελευταία του φράση.

Κατεβαίνοντας, άκουσα κάποιον από τις άλλες βάρκες της αποστολής να φωνάζει ότι η αστυνομία θα είναι χειρότερη. Πάτησα το πόδι μου στη στεριά και πριν καν το καταλάβω, ένας αστυνομικός μου έπιασε το χέρι και το γύρισε πίσω από την πλάτη μου, όσο πιο δυνατά μπορούσε. Έπειτα μας έβαλαν να καθίσουμε στο πάτωμα, πάνω σε μια τσιμεντένια επιφάνεια.

Εκεί συγκέντρωσαν όλους. Λίγο πριν από εμένα είχε κατέβει η Greta Thunberg. Ένα κορίτσι είκοσι δύο ετών, μια θαρραλέα γυναίκα. Την τύλιξαν με την ισραηλινή σημαία, σαν να ήταν λάφυρο πολέμου. Την έβαλαν να καθίσει σε μια γωνία, ένας αστυνομικός της έλεγε ότι εκεί ήταν ένα “special place for a special girl”. Άλλοι την περικύκλωσαν και έβγαζαν σέλφι με τη Greta παγιδευμένη μέσα στη σημαία.

Έπειτα ξέσπασαν πάνω σε ένα άλλο κορίτσι, τη Hanan. Την ανάγκασαν να καθίσει μπροστά στην ισραηλινή σημαία για να την κοιτάζει. Κλοτσούσαν ανθρώπους, μας διέταζαν να σκύβουμε τα κεφάλια και να κοιτάμε κάτω, όποιος σήκωνε το βλέμμα τον έβαζαν στα γόνατα. Ένας ηλικιωμένος ακτιβιστής ούρησε πάνω του. Κάθε αντικείμενο που θύμιζε την Παλαιστίνη το έπαιρναν, το πέταγαν στο έδαφος και το πατούσαν. Έσκισαν σε όλους τα βραχιολάκια από τους καρπούς. Μια κοπέλα την έσυραν στο πάτωμα επειδή το βραχιολάκι δεν έσπαγε. Και δεν ήταν καν η παλαιστινιακή σημαία, ήταν της Σομαλίας.

Έμεινα πάνω στο τσιμέντο δυο ώρες, άλλοι για πέντε ή έξι. Ζήτησαν τα διαβατήρια των Ιταλών και μας έβαλαν να περάσουμε από τον έλεγχο μετανάστευσης. Εκεί μου άνοιξαν το σακίδιο, και ό,τι θύμιζε την Παλαιστίνη το έπαιρναν και το πέταγαν στα σκουπίδια. Στην τσάντα μου βρήκαν και ένα αντίγραφο του Κορανίου και τρελάθηκαν, σαν να είχαν πάθει βραχυκύκλωμα. Πείστηκαν ότι είμαι μουσουλμάνος και για δύο ώρες κάθε αστυνομικός που περνούσε από μπροστά μου με χλεύαζε.

Στο νεσεσέρ βρήκαν ροζ μωρομάντηλα και μου είπαν “είσαι γυναίκα”, γελούσαν και χτυπούσαν ο ένας τον άλλο στην πλάτη. Μετά τον έλεγχο των συνόρων μας έβαλαν να γδυθούμε, αφήνοντάς μας μόνο με τα εσώρουχα. Περάσαμε δύο ανακρίσεις, μόνο στη μία υπήρχε παρούσα μια δικηγόρος. Μας ρώτησαν αν θέλαμε να απελαθούμε, και στο τέλος η ανακοίνωση ήταν ότι πάμε φυλακή. Εκεί έφτασε ο Itamar Ben Gvir, υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ. Μας περίμενε στο Ashdod για να βεβαιωθεί ότι θα μας μεταχειριστούν σαν τρομοκράτες, επειδή πίστευε πως είμαστε.

Μας το ούρλιαξε, ότι είμαστε τρομοκράτες. Τον είχα ακριβώς μπροστά μου. Μπροστά του οι Ισραηλινοί αστυνομικοί θέλησαν να δείξουν τη σκληρότητά τους. Μας έδεσαν τα μάτια και μας έβαλαν tie wraps στους καρπούς, πολύ σφιχτά.

Μας έβαλαν σε ένα θωρακισμένο όχημα, φορώντας μόνο ένα λεπτό μπλουζάκι, με τον κλιματισμό στο μέγιστο, έκανε πολύ κρύο. Μαζί μας υπήρχε ένας Σκωτσέζος, που κατάφερε να λυθεί και με τη βοήθεια ενός Ιταλού, του Marco, χαλάρωσαν τα δεσμά όλων. Όταν είδαμε τους συντρόφους να κατεβαίνουν από τα άλλα οχήματα, είχαν τα χέρια τους μελανιασμένα. Κάποιοι φορούσαν τις πλαστικές χειροπέδες από την ώρα της σύλληψης και ταξίδεψαν έτσι ως τη φυλακή, από τις δύο το πρωί ως τις τέσσερις το απόγευμα..

Την πρώτη νύχτα δεν μας άφησαν να κοιμηθούμε, ερχόντουσαν και μας ξυπνούσαν ή έβαζαν τα μεγάφωνα στη διαπασών. Τη δεύτερη νύχτα μας μετέφεραν σε άλλα κελιά. Δεν μας έδωσαν ποτέ εμφιαλωμένο νερό, υπήρχε μόνο το νερό της βρύσης, που έβγαινε καυτό. Διαμαρτυρηθήκαμε, χτυπήσαμε τις σιδερένιες πόρτες, φωνάξαμε “Ελεύθερη Παλαιστίνη” και τραγουδήσαμε “Bella Ciao”.

Στο δεύτερο κελί μαζί μου ήταν ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας από την εποχή του Ahmet Davutoglu. Είχε σπασμένο χέρι, πρησμένο. Το έδεσε μόνος του γιατί δεν του έδωσαν ούτε επίδεσμο ούτε παυσίπονο. Φάρμακα δεν έδωσαν σε κανέναν, ούτε σε έναν άντρα με επιληψία. Διαμαρτυρηθήκαμε, ζητήσαμε γιατρό. Τη δεύτερη μέρα ήρθε η προξενική αντιπροσωπεία, η Ιταλίδα πρόξενος μας ρώτησε αν είχαμε υποστεί κακοποιήσεις και μας είπε ότι αν υπογράφαμε την απέλαση, θα μας επέστρεφαν στην Ιταλία την επόμενη μέρα.

Πολλοί πείστηκαν να υπογράψουν αλλά δεν ξέρω τι συνέβη σε όσους δεν το έκαναν, υπάρχουν ακόμη δεκαπέντε Ιταλοί κρατούμενοι. Εγώ υπέγραψα, ήταν ένα έγγραφο στο οποίο αποδεχόμουν να παραιτηθώ από τη δίκη και να απελαθώ εντός εβδομήντα δύο ωρών. Καμία ομολογία ενοχής.

Έγιναν νέες ανακρίσεις. Μας ανέκρινε ένας δικαστής, χωρίς δικηγόρο. Ζητήσαμε νομική εκπροσώπηση, απάντησαν ότι δεν ήταν απαραίτητη, ήταν απλώς μια “συζήτηση”. Παρ’ όλα αυτά μείναμε σιωπηλοί. Εγώ απλώς δήλωσα ότι είμαι δημοσιογράφος που εκτελεί το επάγγελμά του και ότι δεν θα μιλούσα για τίποτε άλλο χωρίς δικηγόρο ή προξενική παρουσία. Με ρώτησαν γιατί ήθελα να πάω στη Γάζα, αν δεν ήξερα ότι υπάρχει αποκλεισμός. Σε άλλους έκαναν πιο “πολιτικές” ερωτήσεις, για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.

Το επόμενο βράδυ οι φύλακες έγιναν πιο βίαιοι. Η Ιταλίδα πρόξενος είχε μόλις φύγει, είχε έρθει να συγκεντρώσει άλλες “υπογραφές” για την απέλαση, όταν έφτασαν οι ειδικές δυνάμεις. Άνοιξαν διάπλατα τα κελιά, μας σημάδεψαν με τα όπλα και έκαναν προσκλητήριο. Σε ορισμένα κελιά έβαλαν σκυλιά να επιτεθούν. Σε ένα κελί βρήκαν μια επιγραφή “Palestine”, την είχαν γράψει οι κρατούμενοι με κομματάκια από πιπεριά και νερό της βρύσης. Για να τη σβήσουν, οι αστυνομικοί έριξαν κουβάδες χλωρίνη, και τη νύχτα οι κρατούμενοι κοιμήθηκαν με τα στρώματα ποτισμένα.

Εκείνη τη νύχτα, ως αντίποινα, ανακατέψανε ξανά τους κρατούμενους στα κελιά. Ήμασταν δέκα, γίναμε δεκαπέντε, ώστε να μην υπάρχει χώρος για όλους. Γυρίσαμε τα στρώματα για να μπορέσουμε όλοι να ακουμπήσουμε τα κεφάλια μας κάπου. Στο κελί μου ήταν ο Maso Notarianni και ένας σύμβουλος του Partito Democratico της Lombardia, ο Paolo Romano.

Είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε έναν πραγματικά βάρβαρο τόπο και ήλπιζα βαθιά να τελειώσει σύντομα αυτή η βαρβαρότητα.

Χθες το πρωί, πολύ νωρίς, μας ξύπνησαν και μας φόρτωσαν στο ίδιο θωρακισμένο όχημα με το οποίο μας είχαν μεταφέρει εκεί. Νομίζαμε ότι μας πήγαιναν στο αεροδρόμιο, αλλά κοιτούσαμε τις πινακίδες από τις χαραμάδες του οχήματος, φοβόμασταν μήπως μας μετέφεραν σε άλλο κέντρο κράτησης.

Το ταξίδι κράτησε τρεις ώρες, έκανε αφόρητη ζέστη, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε. Ζητήσαμε νερό, μας είπαν ότι ήμασταν σχεδόν στον προορισμό μας. Στο αεροδρόμιο της Eliat μας έβαλαν σε αεροπλάνο με προορισμό την Istanbul. Εκεί μας υποδέχτηκαν πανηγυρικά, μια προπαγάνδα τύπου Erdogan. Μια βουλευτής του κόμματός του μας υποδέχτηκε με καινούρια ρούχα, παπούτσια για όλους και kefieh. Αργά το βράδυ επιβιβαστήκαμε στο τελευταίο αεροπλάνο, με προορισμό τη Ρώμη.

Πηγή: Il Manifesto

• Η παγκοσμιοποίηση και η ψευδαίσθηση της ευημερίας: Το στοίχημα που χάθηκε
• Διπλό φονικό στη Φοινικούντα – Νεκροί ο ιδιοκτήτης και ο εργαζόμενος κάμπινγκ
• Ξεκινά η Γ΄ Σύνοδος της Βουλής – Αγιασμός, εκλογές οργάνων και κατάθεση του προσχεδίου Προϋπολογισμού 2026
• Global Sumud Flotilla: Καταγγελίες για κακομεταχείριση ακτιβιστών του στολίσκου βοήθειας προς τη Γάζα
• Η Ελλάδα στον χάρτη των ψηφιακών νομάδων – Η νέα γενιά επαγγελματιών που αλλάζει την εικόνα της εργασίας και του τουρισμού