Η Ελλάδα στα «κόκκινα»: Μία υπερχρεωμένη κοινωνία σε αδιέξοδο – Χρέη στην εφορία: Έκρηξη στα 112 δισ. ευρώ

Σε ένα οικονομικό περιβάλλον που δείχνει ολοένα πιο ασφυκτικό, η εικόνα των χρεών προς το Δημόσιο αποτυπώνει με τον πιο σκληρό τρόπο το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται εκατομμύρια πολίτες και επιχειρήσεις.

Πάνω από 4 εκατομμύρια φυσικά και νομικά πρόσωπα αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν εμπρόθεσμα στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα τα ληξιπρόθεσμα χρέη να «φουσκώνουν» μήνα με τον μήνα.

Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα οποία παρουσίασε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το συνολικό ύψος των οφειλών προς τις φορολογικές αρχές εκτινάχθηκε στα 111,829 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2025, καταγράφοντας αύξηση 4,558 δισ. ευρώ μέσα σε έναν χρόνο. Η εκρηκτική αυτή εικόνα δεν αφορά μόνο τους μεγαλοοφειλέτες, αλλά και εκατομμύρια νοικοκυριά που βλέπουν τα χρέη τους να συσσωρεύονται, χωρίς ρεαλιστική διέξοδο.

Η παγίδα της αδυναμίας ρύθμισης

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των οφειλετών δεν μπορεί καν να υπαχθεί σε ρύθμιση. Έχοντας αποτύχει επανειλημμένα σε προηγούμενες προσπάθειες τμηματικής εξόφλησης, χάνουν την ευκαιρία νέας διευκόλυνσης. Μόλις το 2,96% του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει ενταχθεί σε κάποια μορφή ρύθμισης, αντιστοιχώντας σε μόλις 3,31 δισ. ευρώ.

Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει μια κοινωνία εγκλωβισμένη: οι μικροοφειλέτες χάνουν σταδιακά κάθε δυνατότητα να «ανασάνουν», ενώ η οικονομία στερείται ρευστότητας που θα μπορούσε να επιστρέψει στην αγορά μέσα από ρεαλιστικά προγράμματα αποπληρωμής.

Τα χρέη που δεν θα εισπραχθούν ποτέ

Από το συνολικό ποσό των 111,829 δισ. ευρώ, σχεδόν το ένα τέταρτο, δηλαδή 26,35 δισ., θεωρείται ήδη ανεπίδεκτο είσπραξης. Πρόκειται για χρέη οφειλετών χωρίς κανένα περιουσιακό στοιχείο, όπου έχουν εξαντληθεί όλα τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Στην ουσία, πρόκειται για «νεκρά» κεφάλαια που δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουν στο Δημόσιο Ταμείο.

Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο δραματική αν εξετάσει κανείς τα στοιχεία σε βάθος: από τα υπόλοιπα 85,47 δισ. ευρώ που θεωρητικά παραμένουν «ζωντανά», πάνω από το 60% αφορά φορολογικές οφειλές, με τον ΦΠΑ να καταλαμβάνει τη μερίδα του λέοντος (47,73%). Ο φόρος εισοδήματος ακολουθεί με 41,7%, ενώ οι φόροι στην περιουσία αντιστοιχούν σε μόλις 5,36%.

Η ανισότητα των χρεών

Η κατανομή των οφειλών φανερώνει μια τεράστια κοινωνική και οικονομική ανισότητα. Το 90,38% των οφειλετών —πάνω από 3,6 εκατομμύρια φυσικά και νομικά πρόσωπα— χρωστά έως 10.000 ευρώ, ένα ποσό που συνολικά ανέρχεται μόλις σε 3,88 δισ. ευρώ, δηλαδή το 3,47% των συνολικών χρεών.

Στον αντίποδα, μόλις το 0,25% των οφειλετών —λιγότεροι από 10.000 φορολογούμενοι— συγκεντρώνουν το 76,32% του συνόλου των χρεών, ήτοι 85,347 δισ. ευρώ. Πρόκειται κυρίως για μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς, όπου τα ποσά υπερβαίνουν το 1 εκατομμύριο ευρώ ανά περίπτωση. Έτσι, οι μικροοφειλέτες, που συχνά είναι απλοί μισθωτοί, συνταξιούχοι ή μικρομεσαίοι επαγγελματίες, βρίσκονται στο στόχαστρο των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ οι μεγαλοοφειλέτες συγκεντρώνουν τα πραγματικά δυσθεώρητα ποσά.

Φυσικά και νομικά πρόσωπα: η μεγάλη ψαλίδα

Οι οφειλές των φυσικών προσώπων φτάνουν τα 42,7 δισ. ευρώ (38,2% του συνόλου), ενώ οι οφειλές των νομικών προσώπων ανέρχονται σε 69,1 δισ. ευρώ (61,8%). Στα μικρά ποσά, σχεδόν όλες οι οφειλές προέρχονται από φυσικά πρόσωπα: το 98% των χρεών κάτω των 50 ευρώ και το 87,6% των χρεών κάτω των 10.000 ευρώ βαραίνει απλούς πολίτες.

Αντίθετα, όσο αυξάνονται τα ποσά, τόσο ενισχύεται η συμβολή των επιχειρήσεων και οργανισμών. Στις οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ, το 69,8% προέρχεται από νομικά πρόσωπα, που συγκεντρώνουν σχεδόν 60 δισ. ευρώ.

Ένα αδιέξοδο με κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις

Η υπερχρέωση δεν αποτελεί απλώς δημοσιονομικό πρόβλημα, αλλά μια ωρολογιακή βόμβα με κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Το αδιέξοδο εκατομμυρίων φορολογουμένων συνιστά έναν φαύλο κύκλο: αδυναμία πληρωμής, αδυναμία ρύθμισης, αύξηση χρεών, κοινωνική ανασφάλεια.

Το κράτος αναζητά λύσεις, γνωρίζοντας όμως ότι οι εισπρακτικές δυνατότητες είναι περιορισμένες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από το 90% των πραγματικών εισπράξεων προέρχεται από μόλις το ένα τρίτο των «ζωντανών» οφειλών, ενώ τα υπόλοιπα ποσά κινούνται στα όρια της οριστικής απώλειας.

Η κοινωνία σε σταυροδρόμι

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια νέα πραγματικότητα: μια κοινωνία της υπερχρέωσης, όπου τα χρέη προς το Δημόσιο έχουν πάψει να αποτελούν μεμονωμένο πρόβλημα και έχουν εξελιχθεί σε συστημικό φαινόμενο. Για εκατομμύρια πολίτες, το χρέος δεν είναι απλώς μια υποχρέωση που πρέπει να εξοφληθεί, αλλά ένας μόνιμος βραχνάς που διαμορφώνει τη ζωή τους.

Το ζήτημα δεν αφορά μόνο την οικονομία, αλλά και τη δημοκρατία: ποιο είναι το μέλλον μιας κοινωνίας όταν η πλειονότητα των μελών της ζει υπό το βάρος χρεών που δεν μπορεί να αποπληρώσει; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει όχι μόνο την οικονομική πορεία, αλλά και την πολυφορεμένη εσχάτως, κυρίως από την κυβέρνηση, πολιτική σταθερότητα της χώρας τα επόμενα χρόνια.