Του Σωτήρη Ρούσσου*
Η κατάσταση στη Γάζα ως προς τις θέσεις των αντιπάλων και τα σχέδια εξόδου από τη σφαγή είναι η εξής:
Ο ισραηλινός στρατός ελέγχει σήμερα περίπου το 75% του εδάφους της Λωρίδας, κυρίως στο βόρειο και νότιο τμήμα της. Οι περισσότερες δυνάμεις στην περιοχή βρίσκονται σε σταθερές στρατιωτικές θέσεις ή διασφαλίζουν διαδρόμους και δεν μάχονται επί του παρόντος εναντίον της Χαμάς. Η οργάνωση εξακολουθεί να έχει ισχυρή παρουσία στο κέντρο και δυτικά της πόλης της Γάζας, καθώς και στα στρατόπεδα Ντεϊρ αλ-Μπαλάχ και Νουσεϊράτ στο κέντρο της Λωρίδας.
Υπάρχουν αυτήν την στιγμή δύο κινήσεις για έξοδο από την σύγκρουση
Η πρώτη είναι το βρετανικό σχέδιο 8 σημείων που έχει την στήριξη πολλών δυτικών κρατών (δεν έχουν αναφερθεί ανάμεσα σε αυτά Ελλάδα και Κύπρος) και αναμένεται να αναπτυχθεί πλήρως λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της Γ.Σ. του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο και περιέχει σύμφωνα με πληροφορίες τα εξής
1 Τερματισμός της ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα
2 Συμφωνία για επίσημη κατάπαυση του πυρός
3 Διασφάλιση πρόσβασης του ΟΗΕ για παροχή βοήθειας — με δυνατότητα μαζικών αποστολών ( περίπου 500 φορτηγά βοήθειας ημερησίως)
4 Καμία προσάρτηση στη Δυτική Όχθη — το Ισραήλ πρέπει να δεσμευθεί δημόσια ότι δεν θα επεκτείνει τους οικισμούς ή θα ενσωματώσει εδάφη
5 Δέσμευση για μια μακροπρόθεσμη ειρηνευτική διαδικασία δύο κρατών — με αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις για αμοιβαία κρατική υπόσταση και ασφάλεια
6 Απαιτήσεις προς την Χαμάς — πλήρης απελευθέρωση των ομήρων, αφοπλισμός, αποδοχή μη συμμετοχής στη διακυβέρνηση της Γάζας
7 Αξιολόγηση προόδου έως τον Σεπτέμβριο — το Ηνωμένο Βασίλειο θα εξετάσει τις ενέργειες του Ισραήλ και της Χαμάς πριν αποφασίσει για την αναγνώριση
8 Αναγνώριση συνδεδεμένη με πραγματική αλλαγή — η αναγνώριση δεν είναι συμβολική αλλά εξαρτάται από ουσιαστικά βήματα προς την ειρήνη.
Η δεύτερη είναι αυτή μεταξύ Αιγύπτου-Τουρκίας-Κατάρ (αυτό είναι διαμεσολάβηση και ρόλος όχι να ρίξουμε κάμποσα σακιά τρόφιμα με αλεξίπτωτο). Πρόκειται για επαναπροώθηση του αιγυπτιακού σχεδίου με κάποιες άγνωστες προς το παρόν αλλαγές υπό τη σκιά της επιχείρηση κατοχής της Γάζας από το Ισραήλ.
Η Αίγυπτος βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση και θέλει να αποφύγει την πολιτική πίεση που θα δημιουργήσει στο εσωτερικό και εξωτερικό η επιχείρηση ανακατάληψης και κατοχής της Γάζας. Το καθεστώς έκλεισε μια μεγάλη συμφωνία φυσικού αερίου με το Ισραήλ κάτω από την πίεση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας. Η σύμβαση αυτή θα αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου του Ισραήλ προς την Αίγυπτο σε 1,2 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια την ημέρα, μια συμφωνία που περιγράφεται από τον Ισραηλινό υπουργό Ενέργειας Eli Cohen ως η μεγαλύτερη στην ιστορία του Ισραήλ. Αυτή η συμφωνία δημιουργεί έντονη δυσαρέσκεια στη Σαουδική Αραβία που θεωρεί την κίνηση “προδοσία” και θέλει να έχει αυτή την πρωτοβουλία των κινήσεων των αραβικών κρατών προς το Ισραήλ.
Σε καμία από τις δύο πρωτοβουλίες δεν υπάρχει αμερικανική στήριξη. Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται πλήρως απορροφημένη με το Ουκρανικό και τους δασμούς αλλά η ουσία είναι ότι δεν έχει κανέναν τρόπο να πείσει τον Νετανιάχου να σταματήσει εκτός από την αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας και αυτό δεν θα το κάνει ακόμη κι αν βλέπει το οικοδόμημα των Συμφωνιών του Αβραάμ, την πιο μεγάλη διπλωματική επιτυχία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, να καταρρέει.
*Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών
(Αναδημοσίευση από το Facebook)