Στην Τήνο, το νήμα της παράδοσης δεν κόπηκε ποτέ. Αντίθετα, επανέρχεται σήμερα με νέα δυναμική, δημιουργώντας έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν.
Η έκθεση «Στα βήματά τους…127 χρόνια μετά», που φιλοξενείται σε ιστορικά σημεία του νησιού όπως η Μονή Ουρσουλινών, η Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή και το Υφαντουργείο του Πύργου, φωτίζει την παραδοσιακή τέχνη της ύφανσης και τη συνδέει με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία.
Η επιστροφή του αργαλειού
Η υφαντική τέχνη, άλλοτε ταυτισμένη με την καθημερινότητα των Ελληνίδων, είχε για χρόνια περιπέσει σε αφάνεια. Σήμερα, όμως, η τέχνη του αργαλειού ζει μια αναβίωση. Όχι απλώς ως χειροτεχνία, αλλά ως σύγχρονη εικαστική έκφραση και εργαλείο πολιτισμικής ταυτότητας. Η επιμελήτρια της έκθεσης, Λουίζα Καραπιδάκη, υπογραμμίζει ότι «ο αργαλειός δεν είναι απλώς εργαλείο — είναι φορέας μνήμης, κοινωνικής εμπειρίας και δημιουργίας».
Ζαρίφειος Σχολή: 127 χρόνια ιστορίας
Η Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή, από το 1897 μέχρι σήμερα, υπήρξε στήριγμα για τις γυναίκες της Τήνου. Ιδρύθηκε από τον Σύλλογο Κυριών «Ευαγγελισμός» και χρηματοδοτήθηκε από τον Νικόλαο Ζαρίφη, με στόχο να προσφέρει διέξοδο μέσα από τη βιοτεχνική εκπαίδευση. Σήμερα, 127 χρόνια μετά, συνεχίζει να λειτουργεί ως σύμβολο χειροποίητης δημιουργίας και κοινοτικής συνοχής.
Σύγχρονη τέχνη με νήμα παράδοσης
Η έκθεση συγκεντρώνει έργα οκτώ καλλιτέχνιδων, οι οποίες μεταφράζουν τη γλώσσα της ύφανσης με νέα υλικά και νοήματα. Από πλεκτά με LED έως εγκαταστάσεις με ρούχα και υφαντά από χαρτί, οι δημιουργίες τους μιλούν για μνήμη, γυναικεία ταυτότητα, οικολογικές ανησυχίες και πολιτισμικές διαδρομές.
Ενδεικτικά έργα:
- Η Εοζέν Αγκοπιάν δημιουργεί σύνθετα έργα από λωρίδες καμβά, νήματα και ready-made αντικείμενα.
- Η Αννίτα Αργυροηλιοπούλου αναδεικνύει το συναισθηματικό φορτίο του γυναικείου εργόχειρου μέσα από την έννοια της «κουβέρτας» ως πράξης αγάπης και φροντίδας.
- Η Iraida Cano «υφαίνει» πάνω σε τζάμια της Μονής Ουρσουλινών, παίζοντας με το φως και τη διαφάνεια.
- Η Μαριγώ Κάσση πλέκει στο χέρι γλυπτικούς ιστούς από μεταλλικά και μεταξωτά νήματα.
- Η Βάλλυ Νομίδου χρησιμοποιεί χαρτί, ύφασμα και γύψο για να αναπαραστήσει τη γυναικεία φιγούρα ως φορέα πολιτιστικής μνήμης.
- Η Σπυριδούλα Πολίτη συνδυάζει πολυμέσα και περφόρμανς με προσωπικά αντικείμενα και κοινωνικά σχόλια.
- Η Κωνσταντίνα Συλίκου πειραματίζεται με σχέδιο και κέντημα σε μαλλί.
- Η Βιβέττα Χριστούλη αναπτύσσει δομές γεωμετρικής αφαίρεσης με σύγχρονα υλικά και τεχνολογίες.
Ένα νήμα που συνδέει γενιές
Η έκθεση δεν αφορά μόνο το παρελθόν, αλλά και το μέλλον της ύφανσης. Μέσα από προβολές, εργαστήρια και ομιλίες που συνδιοργανώνει το Εικονικό Μουσείο Τήνου, επιχειρείται η επανασύνδεση των νέων γενεών με την πολιτιστική τους κληρονομιά. Οι υφάνσεις αποκτούν ξανά ζωή, ρόλο και φωνή, όχι μόνο ως παραδοσιακά αντικείμενα αλλά ως ζωντανές αφηγήσεις.
Ο πολιτισμός ως πράξη αντίστασης
Σε μια εποχή που η μαζική παραγωγή έχει σχεδόν εξαφανίσει το χειροποίητο, η Τήνος υπενθυμίζει πως η τέχνη μπορεί να αντιστέκεται. Η ύφανση γίνεται πολιτική πράξη, υπενθύμιση της αξίας της υπομονής, της τέχνης του χρόνου και της ενσώματης μνήμης.
INFO
Έκθεση: «Στα βήματά τους…127 χρόνια μετά»
Τοποθεσίες: Σχολή Ουρσουλινών, Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή, Υφαντουργείο Πύργου
Διάρκεια: έως 24 Αυγούστου
Ώρες επίσκεψης: 11:30–13:30 & 18:30–22:00 καθημερινά
Διοργάνωση: Εικονικό Μουσείο Τήνου, στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός»