editor-assistant Χιλιάδες πολίτες σε Κίεβο και άλλες πόλεις ζητούν βέτο από τον Ζελένσκι μετά την ψήφιση αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου
Εκατοντάδες Ουκρανοί διαδήλωσαν το βράδυ της Τρίτης σε όλη τη χώρα, αντιδρώντας στην απόφαση των βουλευτών να περιορίσουν την ανεξαρτησία δύο εθνικών φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς.
Η μεγαλύτερη λαϊκή κινητοποίηση από την έναρξη του πολέμου
Χιλιάδες πολίτες σε Κίεβο, Λβιβ, Ντνίπρο και Οδησσό κατέκλυσαν τους δρόμους το βράδυ της Τρίτης, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή τους στο αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που ψήφισε το ουκρανικό κοινοβούλιο και το οποίο περιορίζει την ανεξαρτησία δύο κρίσιμων θεσμών καταπολέμησης της διαφθοράς. Ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωση από τότε που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, τον Φεβρουάριο του 2022.
Παρά τους περιορισμούς του στρατιωτικού νόμου και την απαγόρευση κυκλοφορίας, βετεράνοι πολέμου, οργανώσεις πολιτών και νεολαίοι αψήφησαν την απειλή και συγκεντρώθηκαν στο κέντρο του Κιέβου, μπροστά από το προεδρικό γραφείο, φωνάζοντας ρυθμικά «Βέτο! Βέτο! Βέτο!» και ζητώντας από τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να μπλοκάρει τη νομοθεσία.
«Βέτο! Βέτο!»: Η κοινωνία υπερασπίζεται την ανεξαρτησία των θεσμών
Το επίμαχο νομοσχέδιο προβλέπει τη μεταφορά κρίσιμων εξουσιών από ανεξάρτητες αντιδιαφθοράς αρχές στο πολιτικά ελεγχόμενο γραφείο του γενικού εισαγγελέα. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε πισωγυρίσματα. Δεν πολεμάμε για να επιστρέψουμε στην παλιά διαφθορά», δήλωσε στην Politico η Αναστασία, φοιτήτρια βιολογίας, 21 ετών.
Ο Στέφαν, φοιτητής νομικής, μίλησε με οργή: «Η σημερινή διαμαρτυρία δείχνει την πλήρη μη ανοχή μας στη διαφθορά και την οπισθοχώρηση. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να αντιδράσουμε». Ο ίδιος, όπως και πολλοί άλλοι διαδηλωτές, αντιμετωπίζει καθημερινά τον κίνδυνο από ρωσικούς βομβαρδισμούς — όμως η απειλή για τη διαφάνεια τον οδήγησε στους δρόμους.
Σύμβολο της οργής και του ηθικού σθένους αποτέλεσε η παρουσία του Ολεξάντρ Τέρεν, πρώην στρατιώτη που έχασε και τα δύο του πόδια στον πόλεμο. «Πρόκειται για έναν επιζήμιο νόμο. Είναι δύσκολο να πολεμάς για μια χώρα που νομοθετεί εναντίον του εαυτού της», δήλωσε συγκινημένος.
Πίεση από Βρυξέλλες και ΗΠΑ στον Ζελένσκι
Η αντίδραση δεν περιορίζεται στα ουκρανικά σύνορα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία», γεγονός σπάνιο για τις Βρυξέλλες σε σχέση με το Κίεβο, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα πως η διαφάνεια παραμένει προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση και την ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας.
Ακόμη πιο αιχμηρή ήταν η δήλωση της Meaghan Mobbs, κόρης του Αμερικανού απεσταλμένου για την Ουκρανία, η οποία χαρακτήρισε τη νομοθέτηση «ακατανόητα ανόητη» και «δώρο στους επικριτές» της ουκρανικής υπόθεσης, ενισχύοντας τις φωνές που αμφισβητούν τη συνέχιση της διεθνούς βοήθειας.
Σιωπή από την προεδρία ενόψει κρίσιμης υπογραφής
Το νομοσχέδιο προωθήθηκε από βουλευτές του κόμματος του Ζελένσκι, «Υπηρέτης του Λαού», και αρχικά αφορούσε την αναμόρφωση ποινικών διαδικασιών εν μέσω πολέμου. Ωστόσο, τροπολογίες της τελευταίας στιγμής τροποποίησαν ριζικά την ισορροπία εξουσίας, πυροδοτώντας τη λαϊκή αγανάκτηση.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας δεν έχει μέχρι στιγμής τοποθετηθεί επίσημα ούτε έχει αποκαλύψει αν σκοπεύει να υπογράψει ή να ασκήσει βέτο στο νομοσχέδιο. Όμως η σιωπή του δεν καθησυχάζει — καθώς η κοινωνία, οι σύμμαχοι και η ίδια η ηθική υπόσταση του ουκρανικού αγώνα απαιτούν απαντήσεις.
Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχίες για τη χρηματοδότηση
Όπως πολλοί άλλοι διαδηλωτές, ο Στέφαν δεν είχε κοιμηθεί κανονικά για πάνω από μία εβδομάδα λόγω των συνεχών ρωσικών βομβαρδισμών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την Τρίτη «σοβαρή ανησυχία» για την ψηφοφορία στο ουκρανικό κοινοβούλιο, γεγονός που καταδεικνύει το βάθος του προβληματισμού στις Βρυξέλλες, όπου η κριτική προς το Κίεβο είναι σπάνια.
Η Meaghan Mobbs, κόρη του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου για την Ουκρανία Keith Kellogg, χαρακτήρισε την απόφαση των βουλευτών «ακατανόητα ανόητη» και δώρο στους επικριτές που αντιτίθενται στη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Στη διαμαρτυρία στο Κίεβο παρευρέθηκε και ο Ολεξάντρ Τέρεν, 29χρονος πρώην στρατιώτης που έχασε και τα δύο του πόδια πολεμώντας κατά του ρωσικού στρατού.
«Πρόκειται για έναν επιζήμιο νόμο που δεν πρέπει να ψηφιστεί εν μέσω πολέμου. Είναι παράξενο που οι βουλευτές τον ενέκριναν παρά τη λαϊκή αντίδραση», τόνισε ο Τέρεν.
«Είναι πολύ δύσκολο για τους στρατιώτες να βρίσκουν κίνητρο να συνεχίσουν να μάχονται τις ρωσικές επιθέσεις. Χάνουμε χιλιόμετρα εδάφους. Τέτοιες αποφάσεις μας αποθαρρύνουν. Είναι δύσκολο να πολεμάς για ανθρώπους που ψηφίζουν τέτοιους νόμους», πρόσθεσε ο βετεράνος πολέμου.
Το παρασκήνιο του νομοσχεδίου και η στάση Ζελένσκι
Το νομοσχέδιο προτάθηκε αρχικά από αρκετούς βουλευτές του κόμματος «Υπηρέτης του Λαού» του Ζελένσκι, με στόχο την τροποποίηση του ποινικού κώδικα σχετικά με τις προανακριτικές διαδικασίες υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου. Ωστόσο, τροπολογίες της τελευταίας στιγμής που έπληξαν τους φορείς κατά της διαφθοράς προκάλεσαν τη μαζική αντίδραση σε όλη τη χώρα.
Μέχρι στιγμής, ο Ζελένσκι δεν έχει σχολιάσει τις διαδηλώσεις ούτε έχει ενημερώσει τους Ουκρανούς αν υπέγραψε ή όχι το επίμαχο νομοσχέδιο.
Διαβάστε το αρχικό άρθρο στο Politico.