51 Χρόνια από την Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο: Μνήμη, Πόνος και Διεκδίκηση

20 Ιουλίου 1974 – 20 Ιουλίου 2025. Πενήντα ένα χρόνια από τη μέρα που η Κύπρος ξύπνησε με τις σειρήνες του πολέμου και μπήκε σε μια νέα, σκοτεινή εποχή διχοτόμησης, προσφυγιάς και εθνικής πληγής που παραμένει ανοιχτή μέχρι σήμερα.

Η σημερινή ημέρα δεν είναι απλώς μία επέτειος. Είναι υπενθύμιση. Της αδικίας. Του πόνου. Της ανάγκης να μην ξεχάσουμε. Στις 5:30 το πρωί, ώρα που ξεκίνησε η απόβαση των τουρκικών δυνάμεων στις ακτές της Κερύνειας το 1974, σειρήνες ήχησαν ξανά στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, σημαίνοντας την έναρξη των τελετών μνήμης και τιμής.

Το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων περιγράφει το ξημέρωμα εκείνης της μέρας ως «τραγικό», και όχι άδικα. Με την κωδική ονομασία «Αττίλας», η Τουρκία εξαπέλυσε μια «ειρηνευτική επιχείρηση» που έσπειρε θάνατο, βιασμούς, καταστροφές, ξεριζωμό. Περίπου 200.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν, εκατοντάδες εκτελέστηκαν ή αγνοούνται μέχρι σήμερα, ενώ το 37% του νησιού παραμένει υπό κατοχή.

Μνήμη και Αντίσταση

Σε όλες τις πόλεις της Κύπρου τελέστηκαν μνημόσυνα για τους πεσόντες του πραξικοπήματος και της εισβολής, με κυβερνητικούς αξιωματούχους να εκπροσωπούν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας εξέδωσαν δηλώσεις καταδίκης, ζητώντας τερματισμό της κατοχής και επανένωση του νησιού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, παρών στο μνημόσυνο στον Καθεδρικό Ναό του Αποστόλου Βαρνάβα, ήταν σαφής: «Ούτε συμβιβαζόμαστε, ούτε ξεχνάμε». Κάλεσε σε ενότητα και αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εσωτερικών και διεθνών εργαλείων για να επιτευχθεί ο στόχος της απελευθέρωσης και επανένωσης.

Οι Πολιτικοί Μιλούν – Οι Πολίτες Θυμούνται

Τα μηνύματα των πολιτικών αρχηγών είχαν κοινό τόνο: δικαίωση και συνέχιση του αγώνα. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «τη δίκαιη λύση του Κυπριακού την απαιτεί η διεθνής νομιμότητα και ο πολιτισμός του 21ου αιώνα». Από τον ΣΥΡΙΖΑ έως το ΚΚΕ, από το ΠΑΣΟΚ έως την Ελληνική Λύση, το πολιτικό φάσμα της Ελλάδας εξέφρασε αλληλεγγύη και απαίτηση για τερματισμό της κατοχής.

Ο Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε ότι «η δημιουργία δύο κρατών δεν αποτελεί αποδεκτή λύση». Οι Τούρκοι πανηγυρίζουν στα κατεχόμενα. Η Κύπρος όμως δεν ξεχνά, και δεν αποδέχεται τη λήθη ως συμβιβασμό.

Απόβαση και Κατοχή: Το Χρονικό της Καταστροφής

Οι Τούρκοι αλεξιπτωτιστές αποβιβάζονται βίαια τα ξημερώματα της 20ής Ιουλίου, με το σχέδιο να ξεδιπλώνεται γρήγορα. Από την Κερύνεια μέχρι τον Άγιο Ιλαρίωνα, οι τουρκικές δυνάμεις καταλαμβάνουν έδαφος μεθοδικά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά αιφνιδιάζεται. Η «κυβέρνηση» του πραξικοπηματία Νίκου Σαμψών καταρρέει. Στις 23 Ιουλίου η δημοκρατική νομιμότητα αποκαθίσταται, αλλά η Κύπρος έχει ήδη πληγωθεί θανάσιμα.

Το δεύτερο κύμα εισβολής, στις 14 Αυγούστου (Αττίλας 2), ολοκληρώνει τη στρατιωτική επιβολή με την κατάληψη της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Καρπασίας. Το νησί διχοτομείται, και από τότε ζει με την πληγή της κατοχής.

Οι Αγνοούμενοι – Η Αθέατη Τραγωδία

Η πιο πικρή συνέπεια της εισβολής είναι οι αγνοούμενοι. Πάνω από 2.000 άνθρωποι μεταφέρθηκαν σε τουρκικά στρατόπεδα. Πολλοί δεν επέστρεψαν ποτέ. Για δεκάδες οικογένειες, το πένθος παραμένει μετέωρο. Η απουσία ταυτότητας και μνήματος για τους δικούς τους ανθρώπους είναι βασανιστική.

51 Χρόνια Μετά: Τι Δεν Έχει Αλλάξει

Η Τουρκία συνεχίζει να στηρίζει τη «λύση των δύο κρατών», χωρίς διεθνή αναγνώριση. Οι συνομιλίες για επανένωση βρίσκονται σε αδιέξοδο. Οι κατεχόμενες περιοχές «γιορτάζουν» με στρατιωτικές παρελάσεις, υποδοχές στον Τούρκο Πρόεδρο και σημαίες-πρόκληση στο βουνό του Πενταδακτύλου. Το μήνυμα, όμως, από την ελεύθερη Κύπρο είναι ξεκάθαρο: Δεν ξεχνάμε. Δεν συμβιβαζόμαστε. Ο αγώνας συνεχίζεται.

Η μνήμη δεν είναι εκδίκηση – είναι καθήκον. Και όσο η Κύπρος μένει διχοτομημένη, η Ιστορία δεν έχει κλείσει το κεφάλαιο του 1974. Δεν ξεχνάμε. Δεν παραιτούμαστε. Διεκδικούμε.