Το χρονολόγιο της ελληνικής κρίσης και των μνημονίων, όπως διαμορφώνεται βάσει των στοιχείων και αποκαλύψεων που παραθέτει ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης στη συνέντευξή του, εμπλουτισμένο με όσα ήδη γνωρίζουμε για το γενικό πλαίσιο της εποχής:
2009
- Οκτώβριος: Η νέα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου ανακοινώνει δημοσιονομικό έλλειμμα 12,7% του ΑΕΠ, προκαλώντας σοκ στις αγορές. Αργότερα το έλλειμμα αναθεωρείται στο 15,4%.
- Νοέμβριος-Δεκέμβριος: Η Ελλάδα αποκλείεται ουσιαστικά από τις διεθνείς αγορές. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάσσονται.
2010
- Ιανουάριος – Μάρτιος: Σύμφωνα με τον Ρουμελιώτη, το ΔΝΤ (υπό τον Ντομινίκ Στρος-Καν) προτείνει στην κυβέρνηση Παπανδρέου μια άμεση αναδιάρθρωση του χρέους πριν καταρρεύσει η χώρα. Η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει την πρόταση, υπό πίεση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της ΕΚΤ.
- Παράλληλα, ο Μιχάλης Σάλλας (Πειραιώς) προτείνει ένα σχέδιο εσωτερικής αναχρηματοδότησης του χρέους, που επίσης απορρίπτεται.
- Απρίλιος: Η Ελλάδα ζητά και επισήμως τη συνδρομή της ΕΕ και του ΔΝΤ.
- Μάιος: Υπογράφεται το 1ο Μνημόνιο (δανειακή σύμβαση 110 δισ. ευρώ με ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ).
- Σύμφωνα με τον Ρουμελιώτη, στο σημείο αυτό το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους βρίσκεται ακόμα σε χέρια ιδιωτών (κυρίως γαλλικών και γερμανικών τραπεζών), αλλά δεν αναδιαρθρώνεται. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αρχίζουν σταδιακά να απεμπλέκονται από τα ελληνικά ομόλογα.
2011
- Το πρόγραμμα λιτότητας βαθαίνει την ύφεση και εκτοξεύει την ανεργία.
- Αρχίζουν διστακτικές συζητήσεις για «κούρεμα» του χρέους, αλλά η ΕΚΤ και η γερμανική πλευρά παραμένουν αντίθετες.
2012
- Μάρτιος: Υλοποιείται το PSI (Private Sector Involvement) — το μεγαλύτερο «κούρεμα» κρατικού χρέους στην ιστορία. Διαγράφονται περίπου 100 δισ. ευρώ από ιδιώτες κατόχους ομολόγων.
- Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ρουμελιώτη, είναι πολύ αργά: το μεγαλύτερο μέρος του χρέους έχει ήδη μεταβιβαστεί στον δημόσιο τομέα (ΕΚΤ, κράτη-μέλη, EFSF), και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει ήδη υποστεί τεράστια ζημιά.
- Υπογράφεται το 2ο Μνημόνιο, ύψους 130 δισ. ευρώ, με ακόμη σκληρότερες δεσμεύσεις και αυστηρότερη επιτήρηση.
2015
- Ιανουάριος: Εκλογή κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με σύνθημα το τέλος των μνημονίων και της λιτότητας.
- Ιούνιος: Ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με τον Ρουμελιώτη, τηλεφωνεί σε οικονομολόγους και πρώην στελέχη του ΔΝΤ για να διαπιστώσει αν μπορεί να μην πληρώσει τη δόση στο ΔΝΤ. Δεν υπάρχει τεχνοκρατική προετοιμασία, επισημαίνει ο Ρουμελιώτης.
- Ιούλιος: Δημοψήφισμα – το 62% απορρίπτει τους όρους των δανειστών.
- 13 Ιουλίου: Παρά το δημοψήφισμα, η κυβέρνηση υπογράφει τελικά νέο πρόγραμμα.
- Αύγουστος: Υπογράφεται το 3ο Μνημόνιο (86 δισ. ευρώ μέσω του ESM), με ρητές δεσμεύσεις για μακροχρόνια επιτήρηση, μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομικούς στόχους.
2018
- Αύγουστος: Ολοκληρώνεται το 3ο πρόγραμμα. Η Ελλάδα εξέρχεται των μνημονίων αλλά εντάσσεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας μέχρι το 2022.
2022
- Τυπική λήξη της ενισχυμένης εποπτείας. Ωστόσο, παραμένει η μακροχρόνια δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα και μεταρρυθμίσεις, ενώ η δομή του χρέους παραμένει ασύμμετρα εξαρτημένη από τον επίσημο τομέα (EFSF, ESM, ΕΚΤ).
Το χρονολόγιο, όπως φωτίζεται από τη μαρτυρία Ρουμελιώτη, αποκαλύπτει πως οι κρίσιμες αποφάσεις δεν λήφθηκαν όταν υπήρχαν ακόμα περιθώρια ελιγμών — ιδίως το 2010. Η απόρριψη της άμεσης αναδιάρθρωσης και η επιλογή μιας βίαιης εσωτερικής υποτίμησης, σε συνδυασμό με πολιτικές σκοπιμότητες των εταίρων, συνέβαλαν σε μια παρατεταμένη κρίση που μετέτρεψε την οικονομική ύφεση σε κοινωνική καταστροφή.
- Ανάλυση / Η πιθανή υποψηφιότητα Ερντογάν για το Νόμπελ Ειρήνης και οι γεωπολιτικές ανατροπές που μπορεί να προκαλέσει
- Χαμένες ευκαιρίες, εγκληματικά λάθη και ακριβό τίμημα: Το χρονολόγιο της ελληνικής κρίσης και των μνημονίων
- Η γενοκτονία συνεχίζεται: Τουλάχιστον 43 νεκροί σε επιδρομές του Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας
- Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Εν εξελίξει τριπλή έρευνα για ξέπλυμα, απάτη και πολιτικές ευθύνες
- Τα Μνημόνια δεν ήταν μονόδρομος – Οι αποκαλύψεις Ρουμελιώτη και η χαμένη ευκαιρία του 2010