Όταν η Τζόσλιν Λάιτζινγκερ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, ζήτησε από τους φοιτητές της να μοιραστούν προσωπικές ιστορίες για διακρίσεις, παρατήρησε κάτι παράξενο: το θύμα στις αφηγήσεις τους ονομαζόταν συχνά «Σάλι»—ένα όνομα που, όπως διαπίστωσε, είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο στα παραδείγματα του ChatGPT.
Οι φοιτητές, αντί να γράφουν δικές τους εμπειρίες, αντέγραφαν έτοιμα σενάρια της τεχνητής νοημοσύνης, χωρίς καν να προσπαθούν να τα προσαρμόσουν.
Η Λάιτζινγκερ εκτιμά ότι περίπου οι μισοί από τους 180 φοιτητές της χρησιμοποίησαν το ChatGPT με ακατάλληλο τρόπο το τελευταίο εξάμηνο—ακόμη και σε εργασίες που αφορούσαν ηθικά διλήμματα σχετικά με την ίδια την τεχνητή νοημοσύνη. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Πρόσφατη προκαταρκτική έρευνα του MIT, που έχει γίνει viral στους εκπαιδευτικούς κύκλους, δείχνει ότι η χρήση του ChatGPT για τη συγγραφή εργασιών οδηγεί σε σαφώς μειωμένη κριτική σκέψη και εγκεφαλική δραστηριότητα στους φοιτητές.
Η μελέτη του MIT: Λιγότερη σκέψη, λιγότερη μνήμη, λιγότερη δημιουργικότητα
Στην έρευνα συμμετείχαν 54 φοιτητές από τη Βοστώνη, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μια ομάδα χρησιμοποίησε το ChatGPT, μια δεύτερη μια μηχανή αναζήτησης και μια τρίτη μόνο το μυαλό της. Οι φοιτητές έγραψαν σύντομες εργασίες, ενώ οι ερευνητές κατέγραψαν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG).
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:
- Οι χρήστες του ChatGPT είχαν τη χαμηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα, ειδικά σε περιοχές που σχετίζονται με τη μνήμη και την κριτική σκέψη.
- Τα γραπτά τους ήταν σχεδόν πανομοιότυπα, με ελάχιστη πρωτοτυπία και δημιουργικότητα. Οι καθηγητές που τα αξιολόγησαν τα χαρακτήρισαν «χωρίς ψυχή».
- Πάνω από το 80% των φοιτητών που χρησιμοποίησαν AI δεν μπορούσαν να θυμηθούν ούτε ένα απόσπασμα από το ίδιο τους το κείμενο, σε αντίθεση με μόλις 10% στις άλλες ομάδες.
- Όσο προχωρούσαν οι συνεδρίες, οι χρήστες του ChatGPT κατέληγαν απλώς να κάνουν copy-paste, χωρίς προσωπική επεξεργασία ή σκέψη.
Αντίθετα, οι φοιτητές που έγραψαν μόνοι τους εμφάνισαν την υψηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα, καλύτερη μνήμη και μεγαλύτερη ικανοποίηση από το αποτέλεσμα.
Είναι η τεχνητή νοημοσύνη ο εχθρός της μάθησης;
Η επικεφαλής της έρευνας επισημαίνει ότι τα αποτελέσματα δεν σημαίνουν πως η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξ ορισμού επιβλαβής για τη μάθηση. Αντίθετα, όταν οι φοιτητές πρώτα σκέφτονται και γράφουν μόνοι τους και στη συνέχεια χρησιμοποιούν το AI ως εργαλείο υποστήριξης, παρατηρείται αύξηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας και της δημιουργικότητας.
Ωστόσο, η ευκολία και η ταχύτητα που προσφέρει το ChatGPT φαίνεται να παρασύρει πολλούς φοιτητές σε μια παθητική χρήση, παρακάμπτοντας βασικά στάδια της μάθησης και της εσωτερίκευσης της γνώσης. Η Λάιτζινγκερ ανησυχεί ότι η γενικευμένη χρήση AI «διασκελίζει μια θεμελιώδη φάση της μάθησης», αφήνοντας τους φοιτητές χωρίς βασικές δεξιότητες και αυθεντική σκέψη.
Η συζήτηση συνεχίζεται
Η έρευνα του MIT δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από την επιστημονική κοινότητα και το δείγμα της είναι μικρό, όμως έχει ήδη προκαλέσει έντονο διάλογο στην εκπαιδευτική κοινότητα. Πάνω από 3.000 εκπαιδευτικοί επικοινώνησαν με τους ερευνητές για να μοιραστούν τις δικές τους ανησυχίες και εμπειρίες.
Όπως σημειώνεται, «η εκπαίδευση για το πώς χρησιμοποιούμε αυτά τα εργαλεία και η προώθηση της αναλογικής ανάπτυξης του εγκεφάλου είναι απολύτως κρίσιμες». Η συζήτηση για το μέλλον της εκπαίδευσης στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης μόλις ξεκίνησε.