NewsEdit Η Μπερτιέν βαν Μάνεν δεν φωτογράφιζε τον κόσμο για να τον ωραιοποιήσει. Φωτογράφιζε για να τον νιώσει. Με μια φθηνή Olympus στο χέρι και μια σπάνια ενσυναίσθηση στην καρδιά, η Ολλανδή φωτογράφος περιπλανήθηκε στα σοκάκια της μετασοβιετικής Ρωσίας, στα χωριά της Κίνας και στα τροχόσπιτα των Απαλαχίων, αναζητώντας κάτι που να μοιάζει αληθινό, ανεπεξέργαστο, ανθρώπινο.
Πέθανε στις 26 Μαΐου στο Άμστερνταμ, στα 89 της. Άφησε πίσω της ένα έργο ωμό και απρόβλεπτο, μα ακριβώς γι’ αυτό βαθιά συγκινητικό. Δεν τη συγκινούσαν οι διάσημοι. Προτιμούσε τους ανθρώπους που γνώριζε τυχαία, τους οποίους συχνά ακολουθούσε στις πιο ιδιωτικές τους στιγμές, όχι ως φωτογράφος, αλλά σχεδόν σαν φίλη. Στα σπίτια τους, στα τραπέζια τους, στα βλέμματα που ποτέ δεν πόζαραν.
Η van Manen ξεκίνησε ως μοντέλο και μετά πέρασε πίσω από την κάμερα. Βαρέθηκε γρήγορα τον χώρο της μόδας – τον χαρακτήριζε «κούφιο». Η συνάντησή της με το βιβλίο The Americans του Ρόμπερτ Φρανκ υπήρξε καθοριστική: της αποκάλυψε τη δύναμη του αυθόρμητου και του τυχαίου. Δεν διόρθωνε τις ατέλειες, δεν έκρυβε το φως που ξεχείλιζε ή το φιλμ που «καιγόταν». Για εκείνη, όλα ήταν μέρος του αφηγήματος. Της ζωής.
Τα βιβλία της –από τα Hundred Summers, Hundred Winters και East Wind West Wind μέχρι το Moonshine– είναι χρονικά τρυφερά και ακατάστατα, γεμάτα στιγμές που δεν κατασκευάστηκαν ποτέ για να «φανούν». Εκεί που η σύγχρονη καλλιτεχνική φωτογραφία πασχίζει να πει κάτι έξυπνο, η van Manen ήθελε απλώς να αποτυπώσει το πώς ένιωθε να είσαι παρών.
Ίσως, τελικά, αυτό να ήταν και το μεγάλο της επίτευγμα: να καταστήσει την απουσία της –ως φωτογράφος– την πιο παρούσα ματιά.
- Καινοτομία από τα έδρανα: Ο διαγωνισμός που μετατρέπει φοιτητές σε επιχειρηματίες
- Daft Punk και Fortnite ενώνουν δυνάμεις σε μια μοναδική διαδραστική μουσική εμπειρία
- «Trump emmerde le monde»: Η ομιλία Τραμπ στον ΟΗΕ προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις
- Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου 2025: Αυλαία με το ντοκιμαντέρ “70 Χρόνια Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου – Μέσα από τα Μάτια τους”
- «Καταζητείται»: Αφίσες κατά Ερντογάν στους δρόμους των ΗΠΑ πριν τη συνάντηση με Τραμπ