Σε κλίμα χαμηλών προσδοκιών ξεκινούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη οι πολυαναμενόμενες διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Η συνάντηση πραγματοποιείται με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών των δύο αντιμαχόμενων χωρών, καθώς και της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, και αποτελεί την πρώτη απευθείας επαφή Ρώσων και Ουκρανών διαπραγματευτών μετά από σχεδόν τρία χρόνια.
Η επανεκκίνηση των συνομιλιών αναβλήθηκε την προηγούμενη ημέρα για τεχνικούς και πολιτικούς λόγους, αλλά σήμερα αναμένεται να λάβει χώρα στις 12:30 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας και Τουρκίας), με οικοδεσπότες τους Τούρκους διπλωμάτες που λειτουργούν ως μεσολαβητές.
Η πρώτη συνάντηση της ημέρας, ωστόσο, είχε προγραμματιστεί νωρίτερα: από τις 10:45 το πρωί, στο ιστορικό ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ, ξεκίνησε τριμερής συνάντηση μεταξύ Ουκρανίας, Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με πηγές του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών που μίλησαν στο Γερμανικό Πρακτορείο (dpa), πρόκειται για συντονιστική επαφή πριν την ευρύτερη διαπραγμάτευση με την παρουσία και της ρωσικής αντιπροσωπείας.
Απόντες οι ηγέτες, παρόντες οι «παλιοί παίκτες»
Ούτε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ούτε ο Ουκρανός ομόλογός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι συμμετέχουν στις συνομιλίες. Ο Ουκρανός πρόεδρος ανακοίνωσε την απουσία του ως πράξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του Πούτιν να μην παραστεί, ενώ η Μόσχα απέρριψε τις κατηγορίες περί «αντιπροσωπείας δεύτερης διαλογής».
Επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας είναι ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργός Πολιτισμού, πρόσωπο που θεωρείται περιθωριακό τόσο στο Κίεβο όσο και στη Δύση. Παρότι συμμετείχε και στις διαπραγματεύσεις του 2022, οι συνομιλίες εκείνες απέβησαν άκαρπες.
Από την ουκρανική πλευρά, την ομάδα των 12 μελών ηγείται ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, ο οποίος επίσης είχε εμπλακεί στον γύρο διαπραγματεύσεων το 2022, τότε ως βουλευτής και εκπρόσωπος της μειονότητας των Τατάρων της Κριμαίας. Η σύνθεση της ουκρανικής αντιπροσωπείας περιλαμβάνει ανώτατα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, του στρατιωτικού επιτελείου και συμβούλους της Προεδρίας. Το Κίεβο διαβεβαιώνει πως στόχος είναι μια «δίκαιη και διαρκής ειρήνη», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, επικαλούμενο άκρα μυστικότητα.
Χαμηλές προσδοκίες, ευαίσθητες ισορροπίες
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, που ηγείται της αμερικανικής αντιπροσωπείας, προχώρησε σε δηλώσεις λίγο πριν την άφιξή του στην Κωνσταντινούπολη, τονίζοντας πως «δεν έχει μεγάλες προσδοκίες». Η παρουσία του, ωστόσο, καταδεικνύει την επιθυμία της Ουάσιγκτον να διατηρήσει ρόλο εγγυητή και επιτηρητή της διαδικασίας, χωρίς όμως να αναμειχθεί ευθέως στις συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου — τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.
Η πιθανότητα πραγματοποίησης τετραμερούς συνάντησης με τη συμμετοχή όλων των πλευρών παραμένει ανοιχτή, αλλά τίποτα δεν έχει αποφασιστεί, σύμφωνα με τις ίδιες διπλωματικές πηγές.
Η Τουρκία ως μεσολαβητής και πλατφόρμα διαλόγου
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει να επιχειρεί να παίξει τον ρόλο του ουδέτερου διαμεσολαβητή, αξιοποιώντας τις σχέσεις της και με τις δύο εμπλεκόμενες χώρες. Η επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως τόπου διεξαγωγής των συνομιλιών φέρνει στη μνήμη τις απόπειρες διαμεσολάβησης το 2022, οι οποίες, παρά τις ελπίδες, είχαν παγώσει μετά τη σφαγή στην Μπούτσα και την εντεινόμενη ρωσική επιθετικότητα.
Ωστόσο, η σημερινή συγκυρία είναι διαφορετική: η φθορά του πολέμου, η οικονομική εξάντληση, αλλά και οι διεθνείς πιέσεις για αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή ίσως δημιουργούν ευνοϊκότερο πλαίσιο.
Η επόμενη μέρα
Το αν οι σημερινές συνομιλίες μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία ουσιαστικής ειρηνευτικής διαδικασίας ή θα προστεθούν στις μακρές λίστες άκαρπων διπλωματικών προσπαθειών, μένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι, μετά από τρία χρόνια φονικού πολέμου, ακόμη και μια ειλικρινής πρόθεση διαλόγου αποτελεί σημείο αναφοράς — έστω και αβέβαιο.
- Κωνσταντινούπολη: Συμφωνία για ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου
- Εισαγγελική έρευνα για το drone show της Adidas πάνω από την Ακρόπολη
- Νεκρή 27χρονη γιατρός σε σοβαρό τροχαίο στην Κάντια Ναυπλίου
- Η «Ελληνική PISA» αποκαλύπτει τις αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος και την ανάγκη για ουσιαστικές αλλαγές
- Κωνσταντινούπολη: Ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες – Oυκρανική πλευρά: «Απαράδεκτες» οι απαιτήσεις της Μόσχας